Πριν από λίγες μέρες παρακολούθησα στο θέατρο Πορεία την παράσταση «Μιράντα» του Οσκαρας Κουρσουνόβας βασισμένη στην «Τρικυμία» του Σαίξπηρ, με τον Λαέρτη Μαλκότση και την Ιωάννα Παππά. Γυρίζοντας το βράδυ στο σπίτι, στην επανάληψη κάποιας πρωινής εκπομπής, είδα τον Σάκη Ρουβά να πατάει το κουμπί για να φωταγωγηθεί το χριστουγεννιάτικο δένδρο στο Σύνταγμα και, ύστερα από ένα λογύδριο που έβριθε στερεοτύπων περί ειρήνης και αγάπης, να τραγουδάει το «Imagine». Στην αρχή σκέφτηκα την παγίδα της συμβολοποίησης, το πώς ακυρώνει την αντικειμενική αξία του συμβόλου, ενίοτε δε το γελοιοποιεί και, ίσως, αν ο Τζον Λένον ήξερε την κατάχρηση που έχει γίνει στο τραγούδι του να έσκιζε τις παρτιτούρες. Αυτά όμως είναι θεωρητικά. Και τα δικά μου μάτια, το μυαλό και η ψυχή μου ήταν γεμάτα από όσα είχα δει πριν από λίγο στο θέατρο. Συνειρμικά λοιπόν αναλογίστηκα ότι, στη συνείδηση ενός μεγάλου μέρους του κοινού, ο ποπ σταρ και οι δύο ηθοποιοί κάνουν, τυπικά, την ίδια δουλειά. Είναι και ο μεν και οι δε καλλιτέχνες. Ο ένας κεφαλαιοποιεί την όποια τέχνη του με το πάτημα ενός κουμπιού που ανάβει λαμπιόνια και οι άλλοι την κερδίζουν κάθε βράδυ ματώνοντας μέσα σε μια σκοτεινή αίθουσα.

Δεν συγκρίνω βέβαια ούτε πρόσωπα ούτε ιδιότητες. Θα ήταν υπερβολικά άδικο και για τις δύο πλευρές και εξαιρετικά αφελές για μένα. Μπορώ όμως έστω να προσπαθήσω να διακρίνω, στον οδικό χάρτη της συνείδησης, πώς άλλοι επιλέγουν να περπατήσουν στη λεωφόρο της υπεραπλούστευσης που εξασφαλίζει το πάτημα πραγματικών ή συμβολικών κουμπιών, ενώ άλλοι προτιμούν να απομονωθούν στο ερημονήσι του Πρόσπερο γοητευμένοι από την πρόκληση της δυσκολίας που βάζουν οι ίδιοι στον εαυτό τους. Η Παππά, για παράδειγμα, περιορίζει στο ελάχιστο τα εκφραστικά μέσα του ηθοποιού υποδυόμενη τη Μιράντα ως ένα ανάπηρο κορίτσι και στην κίνηση του σώματος και στην έκφραση του προσώπου αλλά και στον λόγο. Και καταφέρνει, αιχμαλωτίζοντας τη θεατρική μαγεία, μέσα από ένα πονεμένο, τσακισμένο χαμόγελο να αποδώσει τον έρωτα και την ευτυχία.

Αυτό που συνειδητοποιώ, εξ εμπειρίας και μόνο, είναι ότι στην ευκολία των κουμπιών καταφεύγουν όσοι κάνουν σχέδια. Οι άλλοι είναι αυτοί που κάνουν όνειρα. Και ο Σαίξπηρ γράφει στην «Τρικυμία»: «Είμαστε από το υλικό που είναι φτιαγμένα τα όνειρα, και τη ζωούλα μας ύπνος την περιβάλλει». Δεν ξέρω αν, στην εποχή μας, αυτό αποφέρει κέρδος. Σίγουρα όμως είναι πιο συναρπαστικό και πιο φωτογόνο από τα λαμπιόνια ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου.