Είναι ένα βίντεο που κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο. Στο Παρίσι, που σκουπίζει ακόμη τα αίματά του, στάθηκε στη μέση του δρόμου ένας άνδρας με δεμένα τα μάτια κρατώντας μια ταμπέλα που έγραφε: «Είμαι μουσουλμάνος και λένε ότι είμαι τρομοκράτης. Εγώ σας εμπιστεύομαι. Αν με εμπιστεύεστε κι εσείς, αγκαλιάστε με». Και οι πολίτες τον αγκάλιαζαν, του έδιναν λουλούδια. Ανδρες, γυναίκες, ομόθρησκοί του, ένας ορθόδοξος Εβραίος. Το παράδειγμά του γρήγορα ακολούθησαν πολλοί. Με τα ίδια αποτελέσματα. Ε, και; Πέρα από τη γραφικότητα του συμβολισμού, τι θέλει να πει ο «ποιητής» –πιθανότατα διαφημιστής –που το εξεπόνησε; Και ποιο είναι το πρακτικό του αποτέλεσμα, πέρα από την αναμόχλευση του θυμικού; Ανέκοψε, για παράδειγμα, τα ποσοστά της Λεπέν; Δεν νομίζω.

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Η ανοχή στη διαφορετικότητα που εκπορεύεται από τις αξίες του Διαφωτισμού δεν μπορεί να υπερβαίνει τις βασικές αρχές του, που είναι «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα». Γιατί ούτε ισότητα ούτε αδελφότητα μπορεί να υπάρχει όταν, στο όνομα της ελευθερίας, πρόταγμα είναι το έθιμο της κοινότητας και όχι ο νόμος του κράτους. Και ο νόμος λέει ότι εδώ δεν αυτομαστιγωνόμαστε. Ούτε σφάζουμε αρνιά στον τρίτο. Ούτε την αδελφή μας επειδή έβαψε τα χείλη της.

Το φερόμενο ως δίλημμα των ημερών, δημοκρατία ή ασφάλεια, είναι ανυπόστατο εξ ορισμού. Η ασφάλεια είναι η βασική προϋπόθεση της δημοκρατίας. Ετσι, ακόμη και τα τανκς στους έρημους δρόμους των Βρυξελλών δεν αποτυπώνουν μόνο τον φόβο αλλά κυρίως την ανάγκη για προστασία. Απαραίτητη συνθήκη εκεί όπου θεμελιώδης αξία είναι η ανθρώπινη ζωή.