Τελικά το μόνο αποτέλεσμα της επίσκεψης Ολάντ ήταν κάποια μεγάλα λόγια και η υπογραφή μιας κοινής διακήρυξης συνεργασίας για επενδύσεις στην Ελλάδα. Δεν το λες και σπουδαίο. Δημιουργήθηκε όμως η εντύπωση ότι ο Αλέξης Τσίπρας μαθαίνει τη σοσιαλδημοκρατία α λα γαλλικά. Αλλωστε, όχι μόνο ο Ολάντ αλλά και άλλοι σοσιαλδημοκράτες ηγέτες «υποστηρίζουν» τον Τσίπρα. Τους ενδιαφέρει στ’ αλήθεια αν ο Τσίπρας θα γίνει σοσιαλδημοκράτης;

Η ιδεολογική ταμπέλα του έλληνα Πρωθυπουργού στην ουσία δεν αφορά τους Ευρωπαίους. Η φρασούλα του Κον-Μπεντίτ πως στηρίζει Τσίπρα «μετά την εκ μέρους του υπογραφή τού Μνημονίου» τα εξηγεί όλα. Το μείζον για τους ευρωπαίους εταίρους είναι πώς δεν θα τεθεί ξανά ζήτημα Grexit –και ευτυχώς ή δυστυχώς, ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι εδώ καθοριστικός.

Ο σημερινός «ρεαλιστικός» ΣΥΡΙΖΑ είναι ό,τι ήταν και το 2008, ένας συντηρητικός μηχανισμός με μοναδικό στόχο την εξουσία. Αν μιλούσαμε για ζητήματα ηθικής, θα τον καταδικάζαμε και θα θέλαμε να τον εκδικηθούμε αφήνοντάς τον μόνο. Μιλάμε όμως για πολιτική. Και εδώ δεν έχει σημασία καμιά εκδίκηση. Σημασία έχει η αποτελεσματικότητα υπέρ του δημόσιου συμφέροντος.

Οι δυο ιδεολογικοί πόλοι στην Ελλάδα δεν είναι νεοφιλελευθερισμός ή λαϊκισμός. Είναι συντήρηση ή μεταρρύθμιση. Τρίτος πόλος εδώ δεν υπάρχει. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα συντηρητικό, αφού η ουσία του προγράμματος Θεσσαλονίκης ήταν η επιστροφή της χώρας στο 2009. Το παράδοξο με τον Τσίπρα είναι ότι ο συντηρητικός στόχος παραμονής του στην εξουσία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν δεν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.

Και οι Ευρωπαίοι βλέπουν ότι μόνος του ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί να τις κάνει. Χρειάζεται τη βοήθεια των ελληνικών σοσιαλδημοκρατικών (Δημοκρατική Συμπαράταξη) και κεντρώων φιλελεύθερων (Το Ποτάμι) δυνάμεων. Δύσκολο ζήτημα αν κανείς ενδιαφέρεται για το στενό κομματικό του συμφέρον. Λιγότερο δύσκολο αν έχει ως προτεραιότητα το δημόσιο συμφέρον μέσω προοδευτικών μεταρρυθμίσεων που θα στοχεύουν εκ νέου σε κράτος πρόνοιας ως αναπτυξιακό μοχλό (η σοσιαλδημοκρατική αντίληψη) και όχι ως δίχτυ ασφαλείας για τους ασθενέστερους (η νεοφιλελεύθερη αντίληψη).

Οσο για την ταυτότητα, ποιος είναι περισσότερο σοσιαλδημοκράτης, θα είχε νόημα να το συζητήσουμε όταν θα έχουν τελειώσει οι άλλες «περιπέτειες».

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτορας Κοινωνιολογίας