Νέοι στο θυρωρείο

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν «το νέο» στις εκλογές του ’81 –όταν πήρε 48%; Εχοντας διατελέσει υπουργός δύο δεκαετίες πριν –και αρχηγός κόμματος επί επτά συναπτά έτη; Κι όμως, με τα κριτήρια εκείνης της εποχής ήταν «το νέο» –με στελέχη που δεν τα ήξερε ο θυρωρός του μακαρίτη τού Κατσιφάρα. Οπως και ο Κώστας Καραμανλής, 23 χρόνια αργότερα. Οπως ο Αλέξης Τσίπρας τη φετινή χρονιά…

Κάποια στιγμή, όλοι –ή σχεδόν όλοι –όσοι διετέλεσαν πρωθυπουργοί έχοντας νικήσει σε εκλογές, ενσάρκωσαν «το νέο». Και όλοι, μα όλοι, έκαναν τον κύκλο τους –πάλι ανάλογα με τα κριτήρια της εποχής τους. Μόνον ο Παπανδρέου ξεγέλασε τον νόμο της φθοράς –και επανεξελέγη το 1993. Αλλά αυτό συνέβη εξαιτίας της βλακώδους δίωξής του που έστησαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι.

Ο,τι είναι νέο σήμερα, θα είναι παλιό αύριο –ή το πολύ μεθαύριο και ο νόμος της φθοράς είναι αδυσώπητος. Αυτό που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, είναι η μαζική υιοθέτηση του «νέου» με μοναδικό επιχείρημα ότι δεν είναι «το παλιό»: η μόδα ξεκίνησε από τον Κώστα Καραμανλή και έκτοτε καλά κρατεί. Ο νέος είναι ωραίος –και οι υπόλοιποι στα σπίτια τους.

Βεβαίως, αυτή η συμπεριφορά των ψηφοφόρων είναι εξηγήσιμη: θεωρούν «παλιό» ό,τι εκτιμούν ως αποτυχημένο. Και μέσα στην παραζάλη της κρίσης, τείνουν να γαντζώνονται σε ό,τι θα μπορούσε να αλλάξει τα πράγματα. Και μετά απογοητεύονται –αλλά η αλλαγή έχει γίνει.

Ωστόσο, αυτή η οπτική των εκλογικών σωμάτων –που είναι γενικευμένη και δεν γνωρίζει κομματικά ή ιδεολογικά τείχη –μικραίνει συνεχώς τον κύκλο «του νέου», που γίνεται «παλιό» πολύ πιο σύντομα σε σχέση με το παρελθόν.

Και πού τελειώνει η ιστορία; Σε ένα αδιέξοδο –προσεχώς, θα αλλάζουμε τους «νέους» σαν τα πουκάμισα, χωρίς να νοσταλγούμε τους «παλιούς», αλλά και χωρίς να βρίσκουμε λύσεις στα παλιά προβλήματα.