Μετά το ’74 όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με το Κυπριακό –και έμαθαν να ζουν με αυτό: άλλωστε κάθε λύση που προτείνεται –όταν προτείνεται –είναι χειρότερη από την προηγούμενη. Και η ζωή συνεχίζεται…

Την τελευταία πενταετία το αίτημα της ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους έχει ανακηρυχθεί στη νέα «μεγάλη ιδέα» των ελληνικών κυβερνήσεων: οι κατά καιρούς πρωθυπουργοί –με τον Αλέξη Τσίπρα να υπερθεματίζει –βλέπουν μία αναδιάρθρωσή του ως το ιερό δισκοπότηρο που θα καθαγιάσει τα οδυνηρά μέτρα των Μνημονίων και θα τους χαρίσει πολιτική μακροζωία.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για το νέο Κυπριακό –ένα πρόβλημα με το οποίο πρέπει οι κυβερνήσεις να μάθουν να ζουν. Δεν υπάρχει λαχείο σε αυτή την υπόθεση, δεν υπάρχει κάποια ρουλέτα στην οποία η χώρα θα ποντάρει προσδοκώντας να κερδίσει.

Ηδη οι δανειστές έχουν ξεκαθαρίσει πολλά και διάφορα για το μέλλον: αποκλείεται το κούρεμα στην ονομαστική αξία του χρέους, ενώ ο χαρακτηρισμός του ως βιώσιμου θα έχει να κάνει πια με το κόστος εξυπηρέτησής του ως προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν.

Τι σημαίνει αυτό; Οτι η Ελλάδα θα πρέπει να μάθει να ζει με το 85% του ΑΕΠ της, διότι το υπόλοιπο θα πηγαίνει στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Επομένως το θαύμα δεν θα πρέπει να αναζητηθεί στη μείωση του χρέους, αλλά στην αύξηση του ΑΕΠ.

Εν ολίγοις το ζητούμενο είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη, όπως ήταν από την αρχή της κρίσης. Είναι ένα πολύ δύσκολο στοίχημα, κυρίως επειδή εξαρτάται –και πριν και τώρα –περισσότερο από τις αποφάσεις και τις πρακτικές της κυβέρνησης, παρά από τις διαθέσεις των δανειστών.