Το μύριζες στην ατμόσφαιρα. Το άκουγες. Την Παρασκευή στο Καλλιμάρμαρο άκουγες έντεχνη ποπ και την Ενάτη του Μπετόβεν.

Η συγκέντρωση των ευρωπαϊστών είχε την εορταστική αύρα θερινού φεστιβάλ. Λίγα βήματα μακριά, στο Σύνταγμα, πίσω από τους θουρίους ακουγόταν ένας άλλος κόσμος. Ακουγόταν η βουή ενός μαζικού θυμού. Ενα «ό-χι, ό-χι!» που ξεκολλούσε τα μάρμαρα.

Ηταν ένα πλήθος βγαλμένο από τις φαντασιώσεις του Παναγιώτη Λαφαζάνη –ενός παλιού κομμουνιστή που πέρασε τη ζωή του σε αραιές συναθροίσεις, κυνηγώντας μια χίμαιρα που έμοιαζε ενταφιασμένη κάτω από τα μπάζα της Ιστορίας. Κι όμως. Από τη χθεσινή κάλπη ο Λαφαζάνης βγήκε αφανής νικητής.

Δύο μέτωπα είχε ο Τσίπρας πριν από το δημοψήφισμα: τους δανειστές και το κόμμα του. Και τα δύο μετά το δημοψήφισμα έχουν επιδεινωθεί. Οι δανειστές, που θεωρούν ότι επιχειρεί να τους εκβιάσει, φαίνονται κάθε άλλο παρά διατεθειμένοι να τού δώσουν μια καλύτερη συμφωνία. Και ταυτόχρονα το κόμμα, μεθυσμένο από την κραυγή του πλήθους, αντλεί ασύμμετρη νομιμοποίηση από το δημοψήφισμα. Τώρα ο Λαφαζάνης και οι σύντροφοί του δεν πρόκειται να κλείσουν τα μάτια σε μια κωλοτούμπα. Τον συμβιβασμό, θα λένε, τον έχει απαγορεύσει ο λαός.

Νικάει ο Λαφαζάνης. Ο καταστατικός αντιευρωπαϊσμός του, που πριν από πέντε χρόνια ήταν περιθωριακός, είναι πλέον η συγκολλητική ουσία της αριστεροδεξιάς πλειοψηφίας του 61%. Η διάκριση μνημόνιο – αντιμνημόνιο δεν είναι πια συγκυριακή. Αυτό που κάποτε ήταν μια απλή γειτνίαση στην πλατεία έχει το βάθος της συνύπαρξης στην ίδια κάλπη.

Ο Λαφαζάνης νικάει γιατί –παρά τους όρκους του Πρωθυπουργού ότι δεν επιδιώκει τη ρήξη –η ιδέα της ρήξης έχει γίνει πια μπανάλ.

Η μακρά προεκλογική περίοδος, την οποία η κυβέρνηση διεξάγει υπό τον μανδύα της διαπραγμάτευσης, έχει εξοικειώσει την κοινωνία με μια κατάληξη που μοιάζει ολοένα περισσότερο μοιραία. Οσο νεκρώνουν τα κύτταρα της οικονομίας, οι Ευρωπαίοι γίνονται οι ιδανικοί ένοχοι. Σε επίπεδο συλλογικού βιώματος, το ευρώ γίνεται συνεχώς πιο οδυνηρό.

Ο Λαφαζάνης νικάει γιατί η πλευρά της Ιστορίας στην οποία έχει στρατευθεί δεν εκπροσωπείται από τον ίδιο. Δεν εκφράζεται από ένα πρόσωπο που προδίδει τη δογματική καταγωγή της. Αντιθέτως. Το Οχι έχει πρόσωπο που συμβολίζει ακόμη το τέλος του παλιού πολιτικού συστήματος.

Το Ναι ήταν ορφανό. Οι περισσότεροι από όσους επιχείρησαν να το υιοθετήσουν, το έβλαψαν. Του φόρτωσαν το βάρος της προσωπικής τους απονομιμοποίησης.

Ο Λαφαζάνης νικάει γιατί φοράει τη μάσκα του Τσίπρα.