Σε λίγες εβδομάδες συμπληρώνονται 20 χρόνια από το τελευταίο έγκλημα εθνοκάθαρσης του 20ού αιώνα. Στις 11 Ιουλίου 1995 στη Σρεμπρένιτσα, μια κωμόπολη της Νότιας Βοσνίας, εισήλθε ο εμπόλεμος σερβοβοσνιακός στρατός υπό τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς. Σε ελάχιστο διάστημα οι εισβολείς σκότωσαν εν ψυχρώ περί τους 8.300 βόσνιους μουσουλμάνους, άοπλους, κρατούμενους και αιχμαλώτους, που τους έθαψαν σε ομαδικούς τάφους.

Το επεισόδιο εκείνο, εξαιτίας του οποίου έπεσε η ολλανδική κυβέρνηση (την περιοχή είχαν χρεωθεί ολλανδοί κυανόκρανοι), για την ελληνική κοινή γνώμη μάλλον είναι άγνωστο. Ελάχιστες αναφορές έχουν γίνει –και μόλις τις τελευταίες ημέρες μαθαίνουμε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, χάρη στη συστηματική έρευνα ομάδας ανεξάρτητων ερευνητών, που δημοσιεύουν τα πορίσματά τους (πληθώρα: μαρτυρίες, έγγραφα, φωτογραφίες, βίντεο…) στην ιστοσελίδα xyzcontagion.wordpress.com. Στις λεπτομέρειες αυτές συγκεκριμενοποιείται και η ταυτότητα ελλήνων μαχητών, που ως μέλη παραστρατιωτικών ομάδων συμμετείχαν στο έγκλημα.

«ΤΑ ΝΕΑ» στο παρελθόν έχουν καταγράψει 12 έλληνες εθελοντές. Η νεότερη και πιο ενδελεχής έρευνα κάνει λόγο για πολύ περισσότερους, πολλοί από τους οποίους χρεώνονται (ήταν μέλη ή είχαν σχέσεις) στη Χρυσή Αυγή.

Στην Ελλάδα για πολλά χρόνια δεν γινόταν καν αναφορά σε εκείνο το έγκλημα. Κατά καιρούς εμφανίζονταν μεμονωμένα δημοσιεύματα ή διαμαρτυρίες, με τα οποία ζητούνταν ο καταλογισμός δικαστικών ευθυνών στους έλληνες συμμέτοχους στο έγκλημα. Μόλις το 2005 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Αν. Παπαληγούρας μίλησε για το «ενδεχόμενο να υπάρχουν πράγματι ευθύνες ελλήνων πολιτών για τις σφαγές αμάχων στη Σρεμπρένιτσα». Την έρευνα ανέλαβε ο εισαγγελέας Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, σημερινός υφυπουργός Δικαιοσύνης, αλλά ποτέ δεν μάθαμε πού έφθασε (αν έφθασε).

Υπενθυμίζω ότι η ίδια η Σερβία έχει καταδικάσει το έγκλημα της Σρεμπρένιτσα και έχει κινηθεί δικαστικά κατά των πρωταιτίων. Μήπως έφθασε η ώρα, από πιο επίσημη θέση, να ξαναπιάσει ο, όπως μου λένε άριστα πληροφορημένες πηγές, γνωστός για την προσήλωσή του στη διαφάνεια κ. Παπαγγελόπουλος το νήμα;