Ξεκολλήστε. Το φώναζε ο Αντώνης Σαμαράς ήδη από τον Φεβρουάριο του 2010 στον Γιώργο Παπανδρέου. «Ξεκολλήστε, πάρτε μέτρα» έλεγε στη Βουλή. Και όταν, τρεις μήνες μετά, η ανάγκη επέβαλε τα μέτρα, η ΝΔ τα καταψήφισε.

Είναι ένα παρελθόν που η σημερινή ΝΔ δεν το αφήνει να παρέλθει, καθώς δείχνει έτοιμη να υποτροπιάσει στην εποχή που τη δίχασε, τη διέσπασε δις, για να την οδηγήσει τον Μάιο του 2012 στη χαμηλότερη εκλογική της επίδοση από την ίδρυσή της.

Να ψηφίσει κανείς τη συμφωνία ή να μην την ψηφίσει; Η ηγεσία της ΝΔ απαντά το αυτονόητο, ότι δεν μπορεί προληπτικώς και αορίστως να δώσει τη συγκατάθεσή της σε κάτι που υπάρχει μόνο ως ενδεχόμενο. Δίνει ωστόσο την εντύπωση ότι εξίσου προληπτικά ετοιμάζει ένα σκεπτικό απόρριψης. Το επιχείρημα είναι ότι δεν μπορεί να γίνει «δεκανίκι» μιας κυβέρνησης, η τρίμηνη αιώρηση της οποίας έχει κοστίσει πολλά «μέιλ Χαρδούβελη».

Πρόκειται μάλλον για αστήρικτο φόβο. Με τα σημερινά δεδομένα, η αντιπολίτευση δεν είναι σε θέση ούτε να ρίξει ούτε να σώσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν η όποια συμφωνία δεν περάσει από τη συμπολίτευση είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα σταθεί η κυβέρνηση υπό την παρούσα της μορφή –ό,τι κι αν έχουν ψηφίσει ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι. Στην ουσία θα έχει χαθεί η δεδηλωμένη.

Με άλλα λόγια το δίλημμα αφορά μόνο το πώς η ηττημένη ΝΔ αντιλαμβάνεται τον εαυτό της. Πώς θα δοκιμάσει να (ξανα)συναντηθεί με τους ψηφοφόρους της. Θα κρατήσει τη στάση της παράταξης που επωμίζεται το κόστος για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας ή θα επιστρέψει σε μια στρατηγική καταγγελίας των μέτρων;

Ο Σαμαράς φαίνεται να πιστεύει ότι μπορεί να τα πετύχει και τα δύο. Και να είναι επί της αρχής υπέρ του συμβιβασμού και να μπορεί όταν έρθει η ώρα του να τον καταψηφίσει. Εδώ εντοπίζουν τον κίνδυνο όσοι του ζητούν να διαλέξει ακροατήριο. Η ΝΔ, λένε, δεν θα αντέξει να είναι ταυτόχρονα και μνημονιακή και αντιμνημονιακή. Αυτή η αμφιθυμία έχει κοστίσει στο παρελθόν.

Η διαφορά τώρα είναι ότι όλες οι παράμετροι είναι πιο αντίξοες για το κόμμα. Μία από αυτές είναι ότι κάποιοι στη ΝΔ κρυφοεύχονται ο Σαμαράς να μην ψηφίσει τη συμφωνία. Θα υποδέχονταν τη στάση του ως ευκαιρία για να αναμετρηθούν ανοιχτά μαζί του.

Ο πρώην πρωθυπουργός προσπαθεί να κρατηθεί στη σκηνή όχι επειδή περιμένει μια μακρινή δικαίωσή του αλλά επειδή πιστεύει ότι είναι εφικτή η επαναφορά του. Το αν αυτή η προσδοκία έχει πιθανότητες εκπλήρωσης δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τις αντοχές του Τσίπρα. Θα εξαρτηθεί και το ποιον από τους Σαμαράδες θα επιλέξει να ενσαρκώσει ο ίδιος: εκείνον που πριν από έναν χρόνο και κάτι κατάφερνε να βγάλει τη χώρα στις αγορές; Ή τον αφυπνιζόμενο Σαμαρά των Ζαππείων;