Για να βρει κάποιος τους κρατουμένους των φυλακών της Κεράβα στη Φινλανδία αρκεί να ανηφορήσει μια αλέα και να ανοίξει την πόρτα ενός θερμοκηπίου. «Είναι αναζωογονητικό να περνάς ώρες εδώ» είπε στη δημοσιογράφο Ράε Ελεν Μπίτσελ ο Χάνου Κάλιο, ένας καταδικασμένος για εμπόριο ναρκωτικών. «Εχουμε και κουνέλια».

Οι 70 κρατούμενοι της Κεράβα εργάζονται καθημερινά στο θερμοκήπιο. Οταν τους επισκέφθηκε η Μπίτσελ μεταφύτευαν νεαρά φυτά σε γλάστρες. Η φινλανδή δημοσιογράφος είδε πράγματι κουνέλια. Δεν είδε, απεναντίας, ούτε κλειδαριές ούτε δεσμοφύλακες: η Κεράβα είναι μια ανοιχτή φυλακή. Οι κρατούμενοι έχουν επιλεγεί κατόπιν δικής τους αίτησης –βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της ποινής τους. Κερδίζουν 7,40 ευρώ την ώρα, έχουν κινητό, κάνουν τα ψώνια τους στην πόλη και δικαιούνται τρεις ημέρες αργίας κάθε δίμηνο. Στη φυλακή πληρώνουν ενοίκιο. Αν επιλέξουν να μελετήσουν για κάποιο πανεπιστημιακό δίπλωμα στην πόλη, εισπράττουν επιδότηση. Γνωρίζουν ότι είναι εύκολο να δραπετεύσουν: «Αν δραπετεύσεις, όμως, επιστρέφεις στη φυλακή. Εδώ είναι καλύτερα».

Πριν από μερικές δεκαετίες, η Φινλανδία είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φυλακισμένων στην Ευρώπη. Τη δεκαετία του ’60, όμως, σκανδιναβοί ερευνητές άρχισαν να εξετάζουν πόσο αποτελεσματική είναι η τιμωρία στη μείωση της εγκληματικότητας. «Ηταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε μια τόσο κρίσιμη έρευνα. Και έδειξε ότι η φυλάκιση δεν χρησιμεύει σε τίποτα». Τα επόμενα τριάντα χρόνια, λοιπόν, η Φινλανδία αναμόρφωσε σταδιακά την πολιτική της. Και κατέληξε με το χαμηλότερο ποσοστό φυλακισμένων πανευρωπαϊκά. Χωρίς να αυξηθεί το ποσοστό εγκληματικότητας. Ακόμα επιβάλλονται ισόβια, συνήθως όμως μετατρέπονται σε ποινές 10ετούς – 15ετούς κάθειρξης. Ενα τρίτο των φινλανδών κρατουμένων ζουν σε ανοιχτές φυλακές: αυτοί είναι που έχουν και τις λιγότερες πιθανότητες να συλληφθούν εκ νέου. Η Μπίτσεκ ρώτησε πολίτες που μένουν κοντά στις φυλακές της Κεράβα αν τους ανησυχεί το ότι μοιράζονται την πόλη τους με εγκληματίες. Οι περισσότεροι την κοίταξαν σαν να μην καταλάβαιναν και άλλοι της απάντησαν ότι οι κρατούμενοι βελτιώνουν την κοινότητα καθαρίζοντας για παράδειγμα δημόσιους χώρους.

Στην ίδια αυτή χώρα επιβλήθηκε πρόσφατα πρόστιμο 54.024 ευρώ σε έναν εκατομμυριούχο που συνελήφθη να οδηγεί με υπερβολική ταχύτητα. Διότι τα πρόστιμα υπολογίζονται με βάση το εισόδημα του παραβάτη. Και όταν ο εν λόγω εξέφρασε την οργή του στο facebook βρέθηκαν ελάχιστοι να τον συμπονέσουν.