Στο παλιό ανέκδοτο για την ευρωπαϊκή εκδοχή της κόλασης, οι μάγειροι είναι Βρετανοί, οι εραστές Ελβετοί και οι μηχανικοί Γάλλοι. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης το ανέκδοτο βρήκε την επιχειρηματική του αναλογία: με τις πρόσφατες εξελίξεις στην Pirelli, το μάνατζμεντ είναι ιταλικό, ο νέος ιδιοκτήτης είναι μια κινεζική κρατική εταιρεία και σημαντικοί συνεταίροι είναι Ρώσοι. Αγνωστο ποιος γελάει.

Είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα της κίνησης κεφαλαίων ανά τον κόσμο και της αλληλεξάρτησης οικονομικών και επιχειρηματικών συμφερόντων. Την εβδομάδα που πέρασε ο Μάρκο Τροντσέτι Προβέρα, επικεφαλής της Pirelli και σύζυγος μιας εκ των κληρονόμων της εταιρείας ελαστικών με την 147χρονη ιστορία, έκλεισε συμφωνία ύψους 7,1 δισ. ευρώ, βάσει της οποίας ο έλεγχος της εταιρείας θα περάσει στα χέρια κονσόρτσιουμ με επικεφαλής μια θυγατρική εταιρεία της κινεζικής κρατικής επιχείρησης ChemChina.

Αυτό θα μπορούσε να είναι απλώς το θλιβερό τέλος μιας βιομηχανικής τραγωδίας, από τις πολλές που σημειώθηκαν στον μεταπολεμικό ιταλικό καπιταλισμό. Ομως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η τράπεζα Mediobanca του Μιλάνου που είχε τον έλεγχο όλων των συναλλαγών της ιταλικής βιομηχανίας από το λεγόμενο «σαλότο μπουόνο», το καλό σαλόνι, παρότι είναι μέτοχος της εταιρείας ελαστικών, δεν πήρε καν μέρος στις διαπραγματεύσεις.

Με τις επενδύσεις να έχουν πάψει στην Ιταλία λόγω της κρίσης, ο Τροντσέτι πούλησε κατ’ αρχήν το 26% των μετοχών που ήλεγχε μέσω επενδυτικής εταιρείας και κατόπιν επανεπένδυσε για να γίνει μέτοχος στη νέα εταιρεία η οποία ουσιαστικά θα ελέγχεται από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Τώρα, υποθέτουμε ότι ακόμη και τα περίφημα ημερολόγια της Pirelli (φωτογραφία) που κόσμησαν τόσα και τόσα βουλκανιζατέρ θα αλλάξουν προσανατολισμό.

Και η πλευρά των αγοραστών κρύβει μια ιστορία χαρακτηριστική τής σημερινής Κίνας. Ο πρόεδρος της ChemChina Ρεν Τζιαντσίν ανήκει στη γενιά που πέρασε δύσκολα κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο. Τη δεκαετία του 1980 ξεκίνησε να εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα για να καταλήξει στο τιμόνι της μεγάλης κρατικής επιχείρησης χημικών.

Η όλη υπόθεση γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη με την παρουσία των Ρώσων. Πέρυσι επενδυτική εταιρεία που ανήκει στην Rosneft, τη ρωσική ενεργειακή εταιρεία, αγόρασε μεγάλο πακέτο μετοχών. Λίγο καιρό αργότερα η αμερικανική κυβέρνηση επέβαλε κυρώσεις στον Ιγκόρ Σετσίν, πρόεδρο της Rosneft και στενό συνεργάτη του Πούτιν, προκαλώντας προβλήματα στην Pirelli.

Η έλευση των Κινέζων δημιουργεί νέες συνθήκες. Τα κεφάλαια δεν έχουν ιδεολογικό πρόσημο και στη βυθισμένη στην κρίση Ευρώπη όλα είναι ευπρόσδεκτα. Θα μπορούσε να είναι άλλη μια σουρεαλιστική ιστορία για το πώς ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει ως βασικό του πυλώνα τους κομμουνιστές του Πεκίνου και τους πρώην κομμουνιστές της Μόσχας. Αυτό κι αν είναι ανέκδοτο.