Αναζήτηση
Αν δεν υπήρχαν οι Γερμανοί θα έπρεπε να τους επινοήσουν. Ισχύει για όσους έχουν στην Αθήνα ανάγκη έναν εχθρό, ένα σκιάχτρο για να πουλήσουν αγανάκτηση. Ισχύει όμως και για τους απέναντι: αν δεν υπήρχαν ο Καμμένος και ο Βαρουφάκης, η «Bild» και η ευρωσκεπτικιστική Δεξιά στη Γερμανία θα έπρεπε να τους επινοήσουν.
Δεν χρειαζόταν να περιμένει κανείς τις δηλώσεις περί μεταναστών που θα πνίξουν το Βερολίνο. Ηδη από την ανακοίνωση του οργανογράμματος της νέας κυβέρνησης θα μπορούσε να προβλέψει ότι η –ας την πούμε –εξωστρέφεια του προέδρου των Ανεξάρτητων Ελλήνων θα συναντούσε τώρα διεθνές ακροατήριο, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν.
Δεν ίσχυε όμως το ίδιο για τον υπουργό Οικονομικών. Αν ο Καμμένος ήταν πάντα –όπως έφτασε να τον παρομοιάσει ο Σουλτς –ελέφας, ο Βαρουφάκης είχε επιλεγεί ως γάτος. Ως ένα πρόσωπο που θα μπορούσε να εκπληρώσει επιτήδεια τον σύνθετο ρόλο του τεχνοκράτη – διπλωμάτη – διαπραγματευτή. Αμφότεροι εξελίχθηκαν σε darlings (σε αγαπούλες) του μέρους εκείνου του γερμανικού κατεστημένου που ψάχνει αφορμές για να δαιμονοποιήσει την Ελλάδα ως διαρκή απειλή για τον γερμανό φορολογούμενο.
Λένε ότι δεν είναι θέμα μόνο προσώπων. Από το προσκύνημα στην Καισαριανή μέχρι τα διαβήματα κατά του Σόιμπλε και την απειλή κατάσχεσης του Ινστιτούτου Γκαίτε, η κυβέρνηση δείχνει να έχει ανάγκη από λίγο λελογισμένο αντιγερμανισμό. Οτι παίζει δηλαδή ένα παιχνίδι ανδρεοπαπανδρεϊκό, όπου η ρητορική υπερβολή λειτουργεί εκτονωτικά στο εσωτερικό, διευκολύνοντας έτσι τον εξωτερικό συμβιβασμό που υποτίθεται ότι καταγγέλλει.
Είναι μία ερμηνεία που μάλλον αγνοεί τα σημερινά μιντιακά συμφραζόμενα. Που θεωρεί ότι τα επικοινωνιακά παιχνίδια μπορούν να παίζονται στην εποχή του YouTube με την ίδια ευκολία που παίζονταν στην εποχή του Μαρούδα.
Η όξυνση στις ελληνογερμανικές σχέσεις δείχνει ότι, ακόμη και αν αρχικά υπήρχε στρατηγική δημιουργικής διγλωσσίας, αυτή πλέον έχει φύγει εκτός ελέγχου. Θα ήταν ούτως ή άλλως ανέφικτο να ελεγχθεί, σε ένα περιβάλλον όπου οι αντηχήσεις ενός μηνύματος είναι τόσο ραγδαίες που το διπλωματικό ατύχημα μπορεί να προκύψει ανά πάσα στιγμή. Μια εξυπνάδα σε μια κομματική εκδήλωση των ΑΝΕΛ μπορεί να προκαλέσει καταιγίδα στο Βερολίνο.
Κάπως έτσι ο Βαρουφάκης εμφανίστηκε τάχα να δείχνει το μεσαίο του δάχτυλο στους Γερμανούς. Ηταν μια τηλεοπτική εμφάνιση στην οποία προσπάθησε να χαλιναγωγήσει τον εαυτό του. Κι όμως, στο τέλος όλα σκεπάστηκαν από τα τρία δευτερόλεπτα εκείνου του βίντεο που ανασύρθηκε από το 2013.
Το ερώτημα είναι αν έχουμε φθάσει στο σημείο όπου σημασία δεν έχει πια τι λέγεται αλλά ποιος το λέει. Αν η τοξική ρητορική έχει προλάβει να κάψει το κλίμα, ώστε να μιλάνε μόνο αγκυλωμένα τα μεσαία δάχτυλα.
