Η συμφωνία της Ελλάδας με τους δανειστές της είναι μια συμφωνία υπό διπλή αίρεση –επίσημης αποδοχής και διαρκούς ελέγχου –και με πολλαπλά όρια, που κανένα δεν επιτρέπεται να ξεπεραστεί, κάποια όμως μπορούν να συνδιαμορφωθούν:

– Το όριο της πρακτικότητας. Με το τέλος των αρχικών διαπραγματεύσεων τελείωσε και ο χρόνος της γενικότητας και της «πολιτικότητας». Από εδώ και εμπρός οι εταίροι μας αναμένουν, και η Ελλάδα συμφώνησε να παρουσιάσει, σε πρώτο χρόνο συγκεκριμένα μέτρα και σε δεύτερο –μέσα στο τετράμηνο –συγκεκριμένα επιτεύγματα. Αυτή είναι η έννοια των «μεταρρυθμίσεων»: εφικτές αλλαγές για την Ελλάδα σήμερα και όχι για τη σχέση οικονομίας και πολιτικής.

– Το όριο της αναδίπλωσης. Η συμφωνία καθιστά σαφές ότι κατά την τετράμηνη «γέφυρα» δεν μπορούν να εκτυλιχθούν, ούτε καν να αρχίσουν, μια σειρά από «μέτρα της Θεσσαλονίκης», καθώς και αρκετές από τις εξαγγελίες που περιέχονταν στις προγραμματικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού. Η ώρα της συνολικής αντιμετώπισης της «ανθρωπιστικής κρίσης» θα έρθει μετά τη «γέφυρα» και αφού ολοκληρωθεί η αξιολόγηση εφαρμογής της.

– Το όριο της αξιοπιστίας. Είναι η σημαντικότερη προϋπόθεση για μια θετική εξέλιξη. Η πρόβλεψη για «κλείδωμα» των πόρων του ΤΧΣ εντός του EFSF και η αποδοχή τετράμηνης και όχι εξάμηνης «γέφυρας» αναδεικνύουν ένα αρχικό έλλειμμα εμπιστοσύνης. Χρειάζεται να πεισθούν οι εταίροι ότι η Ελλάδα σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τη «γέφυρα» για να σταθεροποιήσει τη σχέση της με την ΕΕ.

– Το όριο της ευελιξίας. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «ασφυκτική ευελιξία», δεν είναι όμως ασήμαντο το ότι γίνεται επίσημα δεκτό πως οι συνθήκες έχουν τη σημασία τους και δικαιολογούν εξειδίκευση των ρυθμίσεων (ως προς τη μη περαιτέρω λιτότητα μέσα στο τετράμηνο, ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα μέσα στο 2015). Και πάλι: πειστική και μέσα στα πλαίσια των κανόνων χρήση της «ευελιξίας» θα διευκολύνει ασφαλώς διεκδίκηση σημαντικότερων αλλαγών στη «μετά το Μνημόνιο εποχή» (που δεν ήρθε ακόμη).

– Το όριο της συνδιαμόρφωσης. Η συμφωνία δίνει ρόλο πρωτοβουλίας στην ελληνική κυβέρνηση και δυνητικά μεγαλύτερο στις νέες διαπραγματεύσεις που θα αρχίσουν μετά τον Ιούνιο. Για οριστική αλλά συμφωνημένη έξοδο από τη «βοήθεια», εφόσον έχουμε σταθεί στα πόδια μας, για άλλης λογικής πολιτική διαχείρισή της εφόσον κριθεί ότι τη χρειαζόμαστε ακόμη.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς