Σήμερα θυμήθηκα μια παλιά ιστορία. Το 1917 το νέο σοβιετικό καθεστώς ήθελε να σταματήσει τον πόλεμο με τη Γερμανία.

Οι διαπραγματεύσεις ορίστηκαν στο Μπρεστ-Λιτόφσκ. Στη σοβιετική αντιπροσωπεία επικεφαλής ήταν ένας παλαίμαχος μπολσεβίκος, ο Αντολφ Γιόφε, και τον συνόδευε η Αναστάζια Μπιζένκο, της οποίας βασικό προσόν ήταν ότι είχε δολοφονήσει παλαιότερα κάποιον τσαρικό αξιωματούχο.

Εφτασαν λοιπόν στο Μπρεστ-Λιτόφσκ με τρένο συνοδευόμενοι από συντρόφους του σοβιέτ της Πετρούπολης.

Μόλις έφτασαν, άρχισαν να μοιράζουν προκηρύξεις στους γερμανούς στρατιώτες, με τις οποίες τους καλούσαν να εξεγερθούν για να ρίξουν το δικό τους καθεστώς έτσι ώστε όλοι μαζί αδελφωμένοι να μη χρειάζονται ούτε πολέμους ούτε διαπραγματεύσεις για ειρήνη.

Για λόγους που δεν γνωρίζω, οι γερμανοί στρατιώτες δεν εξεγέρθηκαν και στις διαπραγματεύσεις η Γερμανία ζήτησε τις βαλτικές χώρες, άλλες δεκαοκτώ επαρχίες της Ρωσίας και μερικά δισεκατομμύρια χρυσά μάρκα για να σταματήσει τον πόλεμο.

Ο Γιόφε αρνήθηκε να συμφωνήσει, διέκοψε τις διαπραγματεύσεις και γύρισε στην Πετρούπολη. Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος ενέκρινε τη στάση του και έστειλε τον Τρότσκι αυτοπροσώπως «να τρίξει τα δόντια» στους Γερμανούς.

Μόνο ο Λένιν διαφώνησε. Ζήτησε να κλείσει η συμφωνία «εδώ και τώρα» με όποιο κόστος.

Φτάνοντας στο Μπρεστ-Λιτόφσκ ο Τρότσκι δεν μοίρασε προκηρύξεις. Προτίμησε να βγάλει λόγο στα γερμανικά υπέρ της παγκόσμιας επανάστασης και της αυτοδιάθεσης των λαών.

Φυσικά οι Γερμανοί ούτε τώρα επαναστάτησαν. Αλλά ούτε άλλαξαν και διαθέσεις. Ο Τρότσκι γύρισε και αυτός στην Πετρούπολη ασυμβίβαστος, αλλά με άδεια χέρια.

Η Κεντρική Επιτροπή επικρότησε τη στάση του. Η «Αριστερή Πλατφόρμα» του Μπουχάριν τον υποστήριξε απολύτως. Μόνο ο Λένιν παρέμεινε ισχνή μειοψηφία και ζητούσε να συμφωνήσουν άμεσα με τους Γερμανούς για να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Τσαμπουκά στον τσαμπουκά, οι εχθροπραξίες ξανάρχισαν στις 18 Φεβρουαρίου 1918. Μέσα σε ελάχιστα 24ωρα οι Γερμανοί κατέλαβαν τις βαλτικές χώρες, τη Λευκορωσία και το σύνολο σχεδόν της Ουκρανίας.

Πάλι ανακωχή. Πάλι διαπραγματεύσεις. Αυτή τη φορά τη Ρωσία εκπροσώπησε ο Τσιτσέριν, αλλά μπροστά στην καταστροφή η Κεντρική Επιτροπή είχε συνταχθεί πλέον με την άποψη του Λένιν.

Υπογράφηκε έτσι η συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, με την οποία το νέο σοβιετικό καθεστώς παραχώρησε στη Γερμανία το 30% των ευρωπαϊκών εδαφών της Ρωσίας και μια μυθική πολεμική αποζημίωση.

Ηθικό δίδαγμα δεν υπάρχει.

Απλώς (μια και μιλάμε για Γερμανούς) θυμήθηκα τον μακαρίτη τον Μπίσμαρκ που έλεγε στο Συνέδριο του Βερολίνου πως «όταν διαπραγματεύεται ένας ανίσχυρος με έναν ισχυρό, πρέπει να δεχτεί αμέσως την πρώτη προσφορά του. Διότι η δεύτερη θα είναι χειρότερη».