Οταν πριν από 35 χρόνια ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ άρχισε τις μεταρρυθμίσεις στην Κίνα –και στο ΚΚΚ –έπαιρνε μέγιστο πολιτικό ρίσκο. Οταν ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ παρουσίασε πέρυσι τη δική του ατζέντα μεταρρυθμίσεων στο 18ο Συνέδριο του ΚΚΚ έπαιρνε ένα ανάλογο ρίσκο. Αραγε θα υλοποιηθεί κάποια ημέρα η στρατηγική του; Το 1979, ο Ντενγκ γνώριζε ότι η μετάβαση από την κεντρικά σχεδιαζόμενη σοσιαλιστική οικονομία σε μια οικονομία προσανατολισμένη στον καπιταλισμό μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την κυριαρχία του ΚΚΚ.

Τελικά οι μεταρρυθμίσεις πέτυχαν σημαντικά, πραγματοποιώντας το όραμα του Ντενγκ. Το αποτέλεσμά τους είναι τρεις δεκαετίες με διψήφιους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Επιπλέον, επέτρεψαν στο ΚΚΚ να διατηρήσει τον έλεγχο της εξουσίας.Οι προωθούμενες από τον Σι μεταρρυθμίσεις, όπως και στην περίπτωση του Ντενγκ, αντανακλούν την απουσία εναλλακτικών λύσεων. Εκτός του ότι το μοντέλο ανάπτυξης εντάσεως εργασίας έχει ξεμείνει από ατμό, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις μαζί με τη διάχυτη διαφθορά –για να μην αναφέρουμε και τη σοβαρή επιδείνωση της ρύπανσης –βλάπτουν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της Κίνας.

Η διαφορά μεταξύ των δύο μεταρρυθμιστικών προσπαθειών είναι ότι ο Σι πρέπει να αντιμετωπίσει και τις ελλείψεις του έργου του Ντενγκ. Ο τελευταίος πίστευε λανθασμένα ότι το κράτος που διατήρησε τον κεντρικό του ρόλο στην οικονομία θα ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει τα νέα μέσα της αγοράς.

Γρήγορα αποδείχθηκε ότι έκανε λάθος. Η γραφειοκρατία και κάποιοι προνομιούχοι επωφελήθηκαν περισσότερο, ενώ παράλληλα γεννήθηκε μια δεύτερη πηγή ανισότητας –η ενδημική διαφθορά των αξιωματούχων. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η εκστρατεία του Σι κατά της διαφθοράς αποτελεί κρίσιμη παράμετρο της μεταρρύθμισης που επιχειρεί.

Μόνο με την αντιμετώπιση αυτών των αδυναμιών μπορεί η Κίνα να μετατραπεί σε μια χώρα ευκαιριών και ευημερίας.

Ο Andrew Sheng είναι συνεργάτης

στο Fung Global Institute και μέλος του UNEP.

Ο Xiao Geng είναι επικεφαλής έρευνας

στο Fung Global Institute