Τα πράγματα ήρθαν έτσι που το επόμενο διάστημα θα κριθεί όχι μόνο η μελλοντική πορεία της χώρας αλλά και η έως τώρα προσπάθεια απαγκίστρωσης από την κρίση. Τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Οι πιθανότητες είναι μοιρασμένες ανάμεσα στο «καλό» και στο «κακό» σενάριο –το οποίο αφορά όλους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνειδητά ή ασυνείδητα το προωθούν. Χρέος όποιου έχει το προνομιακό βάρος του δημόσιου λόγου να ξεκαθαρίζει τα δεδομένα.

Τα πάντα, κατά τη γνώμη μου, θα κριθούν γύρω από την έννοια της «ομαλότητας». Ομαλότητα δεν σημαίνει ούτε προβλεψιμότητα ούτε ευθεία γραμμή. Οι ανατροπές, οι εναλλαγές, τα απρόβλεπτα, οι δολιχοδρομήσεις είναι μέρος της δημοκρατίας, αποτελούν μάλιστα την ψυχή και τη δύναμή της. Εξάλλου, οι εξελίξεις που βιώνουμε αυτές τις ημέρες και εκείνες που έχουμε ακόμα μπροστά μας είναι ήδη, υπό αυτή την έννοια, «ανώμαλες»: μια ραγδαία αλλαγή δεδομένων που έφερε μεγάλη αβεβαιότητα, η οποία προκάλεσε βαθιές πολιτικές και οικονομικές αναταράξεις. Η ομαλότητα, όπως την καταλαβαίνω, θα κριθεί σε δύο άλλα, απολύτως αλληλένδετα, επίπεδα: στο επίπεδο των θεσμών και στο επίπεδο των πολιτικών συνεπειών των περί τους θεσμούς χειρισμών.

Υπό αυτή την εκδοχή, ο κρίσιμος παράγοντας δεν είναι η έκβαση του αποτελέσματος των δύο εκλογών, της προεδρικής και των πιθανών βουλευτικών, αλλά πώς θα λειτουργήσουν αυτές οι εκλογές. Για να δώσουν διέξοδο στην πολιτειακή ανάγκη εκλογής ενός Προέδρου της Δημοκρατίας που ενσαρκώνει την ενότητα της χώρας και του πολιτικού συστήματος; Θα δημιουργήσουν παράλληλα συνθήκες επίλυσης των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που σχετίζονται με την κρίση; Ή, αντίθετα, θα επενεργήσουν διαλυτικά και διασπαστικά και για πολιτειακούς θεσμούς (ένας Πρόεδρος που θα εκλεγεί μέσα από σφοδρή και άσχετη με το πρόσωπό του αντιπαράθεση θα είναι όχι μόνο ένα αποδυναμωμένο πρόσωπο αλλά κυρίως ένας απονομιμοποιημένος θεσμός) και για τη δύσκολη διαπραγμάτευση με τους εταίρους-δανειστές ενόψει της νέας σελίδας της χώρας και της κρίσης;

Ομαλότητα, έτσι νοούμενη, σημαίνει, πρώτον, εκλογή Προέδρου και, αν χρειαστεί, κυβέρνησης, με τον συνταγματικά προβλεπόμενο τρόπο: χωρίς εκβιασμούς και διαστρεβλώσεις διαδικασιών, προσώπων και καταστάσεων. Δεύτερον, εκτύλιξη της πολιτικής και κομματικής αντιπαράθεσης με τρόπο που δεν θα χωρίσει βαθιά, που θα επιτρέψει στη χώρα να κυβερνηθεί από όποιον κερδίσει και θα επαναφέρει στο προσκήνιο με ελπίδες ευόδωσης τις διαπραγματεύσεις για το χρέος και την έξοδο από το Μνημόνιο. Και, τρίτον, μη παρεμπόδιση υπέρβασης της οφειλόμενης στην πολιτική αβεβαιότητα οικονομικής ανάκαμψης, που έχει δειλά ήδη αρχίσει και που μπορεί να βελτιωθεί την επόμενη χρονιά μέσα στο ευνοϊκότερο για τις επενδύσεις και το πιο πρόσφορο για κοινές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες περιβάλλον.

Μη ομαλότητα, θα ήταν διαρκείς ή χωρίς καθαρή έκβαση εκλογικές αναμετρήσεις, πόλωση εις βάρος της κοινωνικής συνοχής και της διαπραγματευτικής ισχύος της χώρας, αυτοεκπλήρωση της πολιτικής αβεβαιότητας σε βαθμό αναζωπύρωσης ξεπερασμένων κινδύνων (χρεοκοπίας, εξόδου από το ευρώ), χάσιμο του νήματος της διαπραγμάτευσης. Χρέος της πολιτικής τάξης είναι να αποφύγει με κάθε τρόπο αυτή την εξέλιξη, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα που θα καθορίσουν με την ψήφο τους οι κυρίαρχοι βουλευτές πρώτα και, ίσως, ο κυρίαρχος λαός στη συνέχεια.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Τελευταία Νέα