Τέτοιες μέρες πριν από εβδομήντα χρόνια κρίθηκε στους δρόμους της Αθήνας το μέλλον της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Οπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, τα Δεκεμβριανά αποτέλεσαν την ιδρυτική πράξη μιας χώρας που έκτοτε ανήκε στον ελεύθερο δυτικό κόσμο κι όχι στο ανατολικό μπλοκ.

Τα ίδια τα γεγονότα έχουν μια αναμφισβήτητη διαχρονική φόρτιση.

Μικρός αλλά σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα άκουγα αναρίθμητες διηγήσεις από απειράριθμες θείες που είχαν ζήσει τις μάχες –όπως κι αν τις είχαν ζήσει…

Η αστική Αθήνα δεν μπορούσε ακόμη να ξεχάσει μια σύγκρουση που την είχε βιώσει ως εφιάλτη. Ηταν ίσως η πρώτη και μοναδική φορά στον 20ό αιώνα που αισθάνθηκε ότι απειλείται στο κατώφλι του σπιτιού της.

Ο Εμφύλιος του 1946-1949 που ακολούθησε αποδείχθηκε τελικά ένας μακρινός γι’ αυτήν πόλεμος σε πρωτάκουστα βουνά μεταξύ άγνωστων ανθρώπων. Τον παρακολουθούσε από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο.

Αντιθέτως ο ελασίτης του Δεκέμβρη 1944 ήταν μια προσωποποιημένη και ενίοτε γνωστή φιγούρα της γειτονιάς. Είχε σάρκα και οστά.

Δεν θα μπω στις πολιτικές διαμάχες των ιστορικών για το «ποιος το ξεκίνησε» ή «ποιος το επεδίωξε» ή «ποιος το κλιμάκωσε».

Δόξα τω Θεώ, τα Δεκεμβριανά παράγουν ακόμη και σήμερα μια πλούσια βιβλιογραφία στην οποία ο καθένας μπορεί να ανατρέξει.

Δεν θα μπω καν στη φιλολογία τού «εάν δεν είχε γίνει το ένα ή το άλλο».

Το βέβαιο είναι ότι η Ελλάδα που ζήσαμε όλες τις επόμενες δεκαετίες και που ζούμε ακόμη σήμερα είναι η αστική Ελλάδα που δοκιμάστηκε στις μάχες των Δεκεμβριανών.

Μια Ελλάδα ευρωπαϊκή και σίγουρα πολύ πιο ελεύθερη από τις χώρες του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού, ακόμη κι αν η δημοκρατία της ήταν ατελής έως το 1967 και καταργημένη από το 1967 έως το 1974.

Προφανώς η αναμέτρηση είχε νικητές και ηττημένους –όπως συνέβη σε όλες τις χώρες που επέλεξαν το μέλλον τους μέσα από μια εμφύλια σύγκρουση…

Προφανώς υπήρξαν αίμα και πόνος –αλλά ποια ένοπλη αναμέτρηση μπορεί να διεξαχθεί χωρίς το ένα ή το άλλο;

Προφανώς κρίθηκε χάρη και στην ενεργό ανάμειξη του συμμαχικού παράγοντα –μόνο ηλίθιοι θα άφηναν το μέλλον της Ελλάδας να αποφασιστεί από τον Σιάντο και τον Μπαρτζιώτα!

Αλλά, κακά τα ψέματα, τα Δεκεμβριανά ήταν μια σκληρή κι αδυσώπητη σύγκρουση για την εξουσία. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Η κάθε πλευρά πάλεψε με όλους τους τρόπους που μπορούσε και όλα τα μέσα που διέθετε.

Δεν νίκησε απαραιτήτως αυτός που είχε «δίκιο». Ούτε έχασε υποχρεωτικά αυτός που είχε «άδικο».

Νίκησε απλώς εκείνος που αποδείχθηκε ικανότερος.

Για τις θείες μου, ευτυχώς!..