[Εισαγωγικά] Το ημέρωμα της στρίγκλας

Ο πρώτος κανόνας στην πολιτική είναι να ξέρεις να μετράς. Ψήφους. Νούμερα δημοσκοπήσεων. Πιο πρόσφατα, το spread. Spread ελληνιστί είναι «το περιθώριο κινδύνου», όπως εξηγούσε το 2009 οικονομολόγος κυρία που πρωταγωνίστησε στις κυβερνήσεις Παπανδρέου.

Spread είναι η διαφορά ανάμεσα στα ελληνικά και στα άλλα επιτόκια της ευρωζώνης. Ιδίως δε τα γερμανικά. Κανονικά πρέπει αφού είναι ίδιο το νόμισμα να είναι ίδια και τα επιτόκια. Αν υπάρχει διαφορά προς τα πάνω τότε αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα με την οικονομία –αυτό που συνέβη το 2009. Τώρα όμως η οικονομία πάει καλά –έχει πρωτογενή πλεονάσματα. Το περιθώριο κινδύνου είναι, δηλαδή, πολιτικό. Το εξήγησε, ευγενώς, ο Γιάννης Στουρνάρας στον Αλέξη Τσίπρα και τους συν αυτώ στο προχθεσινό ραντεβού, λέγοντας ότι «οι αγορές τιμολογούν το πολιτικό ρίσκο» και παίρνοντας την ειρωνική απάντηση: «Δηλαδή πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ φταίει;».

Φταίει-δεν φταίει, μια κυβέρνηση Τσίπρα κινδυνεύει να πάθει σε δυόμισι εβδομάδες αυτό που έπαθε η κυβέρνηση Παπανδρέου σε δυόμισι μήνες το 2009. Δηλαδή να την πάνε οι αγορές στον τοίχο. Αυτά όλα όμως είναι ασκήσεις επί χάρτου. Οι αγορές δεν φαίνονται διατεθειμένες να περιμένουν. Και είναι πιθανόν ότι δεν θα ικανοποιηθούν ακόμη και από εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο – Μάρτιο. Οσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα προηγείται στις δημοσκοπήσεις η αβεβαιότητα θα παραμένει. Και η αβεβαιότητα αυτή δεν φαίνεται να θεραπεύεται από τα ραντεβού του Γιώργου Σταθάκη με διάφορα ξένα funds ούτε με επιφανειακές κινήσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα. Το πρώτο πολιτικό θύμα της κρίσης είναι η επικοινωνία. Το δεύτερο είναι ο έχων την εξουσία. Από τον Θαπατέρο και τον Παπανδρέου έως τον Σαρκοζί, ο κανόνας δεν έχει εξαιρέσεις. Ή μάλλον έχει ως μοναδική εξαίρεση τη Μέρκελ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως συμπέρασμα.

Στον ΣΥΡΙΖΑ είχαν καλό καλοκαίρι, απολαμβάνοντας από τον ΕΝΦΙΑ και μετά την αριθμητική των δημοσκοπήσεων. Ωστόσο η αριθμητική των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων –σε μια ομολογουμένως ρηχή δευτερογενή αγορά όπου η πτώση προκαλεί αναγκαστικές αυτόματες πωλήσεις, τα λεγόμενα margin calls –δεν προκαλεί καμία απόλαυση. Ερχεται να θυμίσει σε όποιον έχει αίσθηση της πραγματικότητας στην Κουμουνδούρου ότι από το 2009 και μετά η Ελλάδα είναι μια άλλη χώρα για όσους πολιτεύονται. Η αλήθεια είναι ότι αυτό ουδείς εκ των πολιτευομένων –με πιθανή εξαίρεση τον όχι δημοφιλή Βαγγέλη Βενιζέλο –έχει διάθεση να το ομολογήσει στους πολίτες. Στη ΝΔ επικαλούνται μια ανάκαμψη που και όταν έρθει δεν θα είναι όπως την περιγράφουν. Στον ΣΥΡΙΖΑ προτιμούν τους τεχνητούς παραδείσους του λαϊκισμού.

Ετσι όμως –το ‘παμε –δεν φτάνουμε ούτε στις εκλογές. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το νταβαντούρι των επιτοκίων κάνει ζημιά στον Τσίπρα. Ή ότι η Κουμουνδούρου πρέπει να καταλάβει ότι ο βασικός της αντίπαλος είναι πλέον οι αγορές –που βιάζονται να την πάνε σε εκλογές περισσότερο κι απ’ τον πιο γκαζωμένο οπαδό του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για εκλογές που οι αγορές υπολογίζουν να κερδίσουν. Το έργο θα μπορούσε να λέγεται –με την άδεια του Γουίλιαμ Σαίξπηρ –το ημέρωμα της στρίγκλας (αξιωματικής αντιπολίτευσης).