[Ιστορίες] Ο αδελφός μας

Ο Ρίτσαρντ Νταρτ και ο Ρομπ Λιτς μεγάλωσαν σε μια μεσοαστική οικογένεια στο Γουέιμαουθ, μια μικρή παραθαλάσσια πόλη της Νοτιοδυτικής Αγγλίας. Ως παιδιά, ως έφηβοι, τα ετεροθαλή αδέλφια μοιράζονταν τα πάντα: τα παιχνίδια, τα σπορ, τη μουσική, τις εξόδους στην παμπ. Μέχρι τις τελευταίες κοινές διακοπές τους στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 2008. Επιστρέφοντας, ο Ρίτσαρντ αποφάσισε να εγκαταλείψει το Γουέιμαουθ και να εγκατασταθεί στο Λονδίνο, όπου έπιασε δουλειά ως νυχτοφύλακας στο BBC. Λίγους μήνες αργότερα, μέσα από ένα άρθρο εφημερίδας αφιερωμένο στον Αντζέμ Τσουντάρι, τον ιδρυτή της διαλυμένης πια οργάνωσης Islam4UK, ο Ρομπ ανακάλυψε πως ο μεγάλος αδελφός τον οποίο ανέκαθεν θαύμαζε είχε προσηλυτιστεί στο Ισλάμ –το ριζοσπαστικό Ισλάμ.

Θέλοντας να καταλάβει γιατί ο Ρίτσαρντ δεν έγινε «απλώς ένας κανονικός μουσουλμάνος» και γύρισε τόσο απότομα την πλάτη στον κόσμο από όπου ερχόταν, ο Ρομπ Λιτς αποφάσισε να πάει και να βρει στο Λονδίνο αυτόν που συστηνόταν πια ως Σαλαχουντίν. Εναν ολόκληρο χρόνο έμεινε πλάι του, άκουγε τις νέες απόψεις του, γνώριζε τους νέους «αδελφούς» του. Η προσπάθεια αποδείχθηκε μάταιη. «Δεν είμαι πιο εξελιγμένος. Δεν ξέρω γιατί έγινε ο Ρίτσαρντ φονταμενταλιστής. Δεν υπήρξε κάποια αποφασιστική καμπή, κάποια μεγάλη αποκάλυψη, μόνο η συσσώρευση των χρόνων που πέρασε σε μια κοινωνία όπου δεν νιώθει άνετα». Με αυτό τον τρόπο έκλεινε ο Ρομπ Λιτς το πρώτο του φιλμ, «Ο αδελφός μου, ο ισλαμιστής», που προβλήθηκε στο BBC το 2011. Και πιθανόν να είχε μείνει εκεί, να ταλαντεύεται μεταξύ τρυφερότητας και σύγχυσης, αν ο Ρίτσαρντ Νταρτ δεν είχε συλληφθεί και καταδικαστεί το 2013 σε έξι χρόνια φυλάκιση για σχεδιασμό τρομοκρατικών επιθέσεων.

Δεν του ξαναμίλησε έκτοτε, ο Ρίτσαρντ αρνείται να τον δει. Ο Ρομπ Λιτς στράφηκε λοιπόν σε εκείνους που ήταν πρόθυμοι να προτείνουν κάποιες εξηγήσεις, ειδικούς και πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες και ψυχολόγους. «Ο αδελφός μου ήθελε να γίνει τζιχαντιστής –και η κοινωνία δημιουργεί πολλούς περισσότερους όπως αυτός» ήταν ο τίτλος του άρθρου που υπέγραψε στην Γκάρντιαν προχθές, την ίδια ημέρα που προβλήθηκε στο BBC το νέο του φιλμ, «Ο αδελφός μου, ο τρομοκράτης», την ίδια ημέρα που ακούστηκαν για πρώτη φορά πυροβολισμοί μέσα στο κτίριο του Κοινοβουλίου στον Καναδά: «Ο εξτρεμισμός, κάθε μορφής, είναι σύμπτωμα μιας μη υγιούς κοινωνίας. Και, όπως σε οποιαδήποτε ασθένεια, αν θέλουμε να τον εξαλείψουμε, πρέπει να αναζητήσουμε τα αίτιά του».