Η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ μπορεί να έπεισε αρκετούς για τη βούλησή του να υλοποιήσει όλα όσα υποσχέθηκε. Δεν είναι άλλωστε και δύσκολο οι υποσχέσεις του να πείσουν μια κοινωνία που διψάει για καλές ειδήσεις, έστω και αν καταλαβαίνει ότι τελικά εδώ μπορεί να έχουμε την αριστερή επανάληψη του Ζαππείου ένα και δύο. Νομίζω όμως πως ούτε καν αριστερή είναι αυτή η επανάληψη.

Μα στ’ αλήθεια υπάρχει κανένας που μπορεί να κατηγορήσει τον κύριο Τσίπρα για απουσία αριστερών προτάσεων; Δεν τον αδικεί μια τέτοια θέση; Δεν είναι αριστερή πρόταση το δωρεάν ρεύμα σε 300.000 οικογένειες, το πρόγραμμα επιδότησης διατροφής με κουπόνια σίτισης, η δωρεάν περίθαλψη για όλους, το πρόγραμμα εξασφάλισης στέγης και η στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων, η ειδική κάρτα μετακίνησης με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, η χορήγηση επιδόματος ανεργίας σε 300.000 ανέργους;

Δεν θα μείνω στο στοιχειώδες ερώτημα από πού θα βρεθούν τα λεφτά. Ούτε τι θα γίνει αν δεν συμφωνήσουν οι δανειστές με τα παραπάνω. Εύλογα ερωτήματα, τα οποία όμως δεν μπορούν από μόνα τους να αμφισβητήσουν τις «αριστερές» αγαθές προθέσεις του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως υπάρχει ένα πρόβλημα με την κοστολόγηση, γιατί όταν αναφέρεις ένα ποσό χρειάζεται να αναφέρεις και πώς βγαίνει αυτό. Δηλαδή τόσοι οι δικαιούχοι, τόσα τα χρήματα που τους αναλογούν επί τόσους μήνες κ.λπ. Αλλιώς αυτή η κατάσταση μου θυμίζει μια περίπτωση που αντιμετώπισα στην επαγγελματική μου ζωή. Το 2002 μου ανετέθη το καθήκον να συλλέξω στοιχεία για το πόσοι από τους καταρτισθέντες στα προγράμματα των ΚΕΚ είχαν βρει δουλειά και να σταλούν αυτά στις ελεγκτικές Αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επειδή στοιχεία για το πόσοι καταρτισθέντες βρήκαν εργασία δεν υπήρχαν, ζήτησα να μου δοθεί ο κατάλογος των ΚΕΚ, της δυναμικότητάς τους, πόσους κατάρτισαν και πότε, για να βγάλω έστω από αυτά τα στοιχεία κάτι. Ελα όμως που ούτε αυτά τα στοιχεία υπήρχαν σε κάποια βάση δεδομένων. Οταν δήλωσα αδυναμία να ανταποκριθώ στο ανατεθέν καθήκον, μου αναφέρθηκε ότι εφόσον μπορούσα να γράφω μπορούσα να πω και έναν αριθμό. «Πες, τέλος πάντων, έναν αριθμό και βλέπουμε». Ο κύριος Τσίπρας λέει αριθμούς και βλέπουμε.

Στην ΕΕ και στο ΕΣΠΑ όμως υπάρχουν και κάτι τέτοια πράγματα, όπως Επιτροπές Παρακολούθησης και Ελέγχου, οι οποίες και αποφασίζουν για τις όποιες αλλαγές του Προγράμματος. Γι’ αυτό άλλωστε και ονομάζεται Πρόγραμμα-Πλαίσιο. Αυτά πρέπει να τα λαμβάνει κανείς υπόψη του όταν, όπως ο κύριος Τσίπρας, ζητεί να δοθούν από τον πρώτο χρόνο 3 δισ. για την ενίσχυση των θέσεων εργασίας. Οχι μόνο οι αλλαγές στο Μνημόνιο, αλλά και οι αλλαγές στο ΕΣΠΑ περνούν μέσα από συζήτηση με τους εταίρους και δεν γίνονται με αυθαίρετες αποφάσεις των κρατών. Πώς να το κάνουμε, αυτή η έρμη η ΕΕ λειτουργεί με κανόνες, διάλογο και συναινέσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να γνωρίζει ότι μόνο μέσα από συναινέσεις αλλάζει το ΕΣΠΑ. Οσο και να μην αρέσουν (κατά δήλωσή της) οι συναινέσεις στη νέα περιφερειάρχη Αττική, αν θέλει κανείς να κάνει κάτι με το ΕΣΠΑ πρέπει να το κάνει μέσα από αυτές. Διαφορετικά, ΕΣΠΑ γιοκ.

Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι όλες οι προτάσεις Τσίπρα δεν αμφισβητούν, ούτε κατά ένα γιώτα, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Κάτι από το οποίο θα έπρεπε να ξεκινάει μια αριστερή πρόταση. Μια αριστερή πρόταση θα έπρεπε να μιλάει πρωτίστως για τρία βασικά θέματα: πρώτον, για το πώς μπορούν να υπάρχουν μόνιμοι θεσμοί αναδιανομής και όχι πρόσκαιρες επιδοτήσεις· δεύτερον, για το πώς μειώνονται οι ανισότητες και όχι για το πώς αυτές αναπαράγονται μέσα από πολιτικές παροχών· τρίτον, για το πώς μπορούμε να χτίσουμε ένα αποτελεσματικό κράτος υπηρεσιών σε Υγεία, πρόνοια, Παιδεία, ατομική ασφάλεια. Ενα κράτος που δημιουργεί τις βάσεις για την ανάπτυξη και όχι ένα δίχτυ ασφαλείας για τους ασθενέστερους, όπως πρεσβεύει η νεοφιλελεύθερη άποψη. Η άποψη του κυρίου Τσίπρα για τις επιδοματικές πολιτικές είναι περισσότερο νεοφιλελεύθερη απ’ όσο ο ίδιος φαντάζεται. Η επιστροφή στο 2009 δεν είναι αριστερή πρόταση.

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτορας Κοινωνιολογίας