Η επιστολή δημοσιεύθηκε στην «Globe and Mail», τη μεγαλύτερη εφημερίδα του Καναδά. Αποδέκτες είναι οι Σκωτσέζοι και συντάκτες τα «υπερπόντια ξαδέλφια» που υπενθυμίζουν ότι ο πρώτος Ευρωπαίος που διέσχισε την αμερικανική ήπειρο για να φτάσει στις ακτές του Ειρηνικού ήταν ένας Σκωτσέζος, ο Αλεξάντερ Μακένζι. Και ότι Σκωτσέζος ήταν και ο σερ Τζον Α. Μακντόναλντ, ο πρώτος πρωθυπουργός του Καναδά, όπως Σκωτσέζος ήταν και ο δεύτερος, αλλά και ο άνθρωπος που το μακρινό 1885 πραγματοποίησε το εθνικό όνειρο της ένωσης των δύο ωκεανών με το τρένο. Λεγόταν σερ Ντόναλντ Σμιθ και ήταν επικεφαλής της Canadian Pacific Railway. Και ποιος έθεσε τις βάσεις του καναδικού συστήματος Υγείας; Μα ο Τόμι Ντάγκλας, που είχε γεννηθεί στην καρδιά της Σκωτίας.

Τα υπερπόντια ξαδέλφια υπενθυμίζουν επίσης ότι το έθνος των Σκωτσέζων αναγνωρίζεται ως ένα από τα τέσσερα ιδρυτικά έθνη του Καναδά, ότι στις σημαίες σχεδόν των μισών επαρχιών εικονίζεται ο σταυρός του Αγίου Ανδρέα, ότι μια επαρχία λέγεται Νέα Σκωτία και ότι οι Σκωτσέζοι του Καναδά είναι πέντε εκατομμύρια, δηλαδή περίπου όσοι και οι Σκωτσέζοι της Σκωτίας. Ολες αυτές οι υπενθυμίσεις, καθώς και η κατάδυση στα βάθη της Ιστορίας, επιστρατεύτηκαν για να πειστούν τα ξαδέλφια της Σκωτίας να μην επιλέξουν τον δρόμο της ανεξαρτησίας. «Θα ήταν ένα θανάσιμο λάθος» προειδοποιούν τα ξαδέλφια του Καναδά.

Αλλά εάν χρειάζεται μια βουτιά στην Ιστορία των Σκωτσέζων του Καναδά για να πειστούν οι Σκωτσέζοι της Σκωτίας να παραμείνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, χρειάζεται άλλη μία για να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι για τους οποίους το «ναι» στην ανεξαρτησία μπορεί και να κερδίσει στο δημοψήφισμα της Πέμπτης. Μια τέτοια βουτιά προσφέρει από τις σελίδες της «Γκάρντιαν» ο σκωτσέζος ιστορικός Τομ Ντιβάιν. Οπως σημειώνει ο Ντιβάιν στη βρετανική εφημερίδα, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 κανένας δεν αμφισβητούσε την ένωση. Το συντηρητικό Ενωτικό Κόμμα είχε θριαμβεύσει στις εκλογές του 1955, ενώ το Εθνικιστικό Κόμμα έμοιαζε περισσότερο με σέκτα εκκεντρικών παρά με πολιτικό σχηματισμό.

Την περίοδο εκείνη η μνήμη της συλλογικής θυσίας των Βρετανών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρέμενε ζωντανή. Η συγκολλητική ουσία στη συνέχεια θα γινόταν το κοινωνικό κράτος, ενώ συνδετικά λειτουργούσε και ο φόβος του Αλλου: της Γαλλίας και της Ισπανίας τον 18ο αιώνα, της ναζιστικής Γερμανίας και της πυρηνικής Σοβιετικής Ενωσης τον 20ό. Η βόμβα, όμως, στα θεμέλια της ένωσης δεν ήταν η πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Ηταν ο θατσερισμός –αφενός επειδή επέφερε καίριο πλήγμα στο κράτος πρόνοιας και αφετέρου επειδή εξαφάνισε τη βιομηχανία από τη Σκωτία στο όνομα της χρηματοπιστωτικής οικονομίας. Το γυαλί είχε αρχίσει να ραγίζει από τότε. Και σε δύο ημέρες είναι πολύ πιθανόν να σπάσει.