Ο αποκεφαλισμός του αμερικανού δημοσιογράφου Τζέιμς Φόλεϊ, που δημοσιοποιήθηκε μέσω του Διαδικτύου από τους σφαγείς του, πάγωσε το αίμα των πολιτών του δυτικού κόσμου. Οσων απολαμβάνουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα που κατακτήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων με κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Οσων δεν μπορούν να διανοηθούν ότι υπάρχουν δυνάμεις που ονειρεύονται την περιστολή αυτών των ελευθεριών.

Η νέα απειλή έρχεται από τον περίπλοκο χώρο της Μέσης Ανατολής. Από την αρχή της συγκρότησής της διεκδικεί κρατική οντότητα. Είναι η oργάνωση ISIS, το Ισλαμικό Κράτος. Κατ’ αρχήν επιχειρεί να επιβάλει κυριαρχία σε εδάφη που ανήκουν στη Συρία και στο Ιράκ. Ιδεολογικά, θα μπορούσε να αιτιολογήσει την ανάπτυξή του στη σουνιτική ισλαμική ταυτότητα, που περιθωριοποιήθηκε τη μετά Σαντάμ εποχή. Στη ρητορική του, επίσης, έχει εντάξει επιχειρήματα του κλασικού αντιιμπεριαλισμού. Κατ’ αυτήν, οι κατά καιρούς επεμβάσεις της αποικιοκρατίας παλαιότερα, των ΗΠΑ πιο πρόσφατα, φταίνε αποκλειστικά για την πολιτική ρευστότητα και την ανασφάλεια κοινωνιών μονίμως σε κρίση.

Στην πραγματικότητα, όμως, τα κίνητρα του Ισλαμικού Κράτους είναι λιγότερο ευγενικά. Η ύπαρξη και η βίαιη εξτρεμιστική δράση του αρθρώνονται γύρω από την αντίδραση στον τρόπο ζωής και στις αξίες του δυτικού πολιτισμού. Αντίδραση στην ανοχή. Στις κουλτούρες της χειραφέτησης. Αντίδραση στις ιδέες της δημοκρατίας και της προόδου.

Προφανώς πρόκειται για παιχνίδι κυριαρχίας. Παιχνίδι επενδυμένο, όμως, με μια ρητορική του αποκλεισμού και του φόβου. Παιχνίδι δαιμονοποίησης πραγματικών ή φανταστικών αντιπάλων. Στον ιδεολογικό πυρήνα του οποίου είναι η αντίθεση στη Δύση. Και ο αντισημιτισμός, ο οποίος δικαιολογείται με την υποτιθέμενη παγκόσμια οικονομική κυριαρχία των Εβραίων. Η ρητορική αυτή, προσαρμοσμένη στη δογματική ακαμψία ενός αυταρχικού Ισλάμ, θα μπορούσε να είναι επιπλέον απειλή όταν διαπιστώνεται στον σε αναβρασμό ευρισκόμενο αραβικό κόσμο.

Γίνεται όμως ευρύτερη απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Αφενός επειδή τροφοδοτείται, ιδεολογικά αλλά και με την πραγματική συμβολή τους, από πρόσωπα που σπούδασαν και έζησαν στην καρδιά της Δύσης. Από πρόσωπα που γύρισαν για να θέσουν τις γνώσεις τις οποίες αποκόμισαν στην υπηρεσία της εξτρεμιστικής ιδεολογίας τους. Αφετέρου επειδή πολλά από τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά τους επηρεάζουν, πλέον, ευρείες πολιτισμικές ομάδες στην καρδιά των δυτικών κοινωνιών.

Τα παραπάνω είναι χαρακτηριστικά ενός μακρού, επίμονου, φονικού και χωρίς κανόνες πολέμου. Είναι δεδομένο ότι η δυτική απάντηση δεν μπορεί να εξαντλείται σε εκφράσεις αποδοκιμασίας και αποτροπιασμού.