Η ανασκαφή στην Αμφίπολη υπήρχε πριν την κάνει hotspot ο Αντώνης Σαμαράς και πριν την ανακαλύψει η άνυδρη ελληνική επικαιρότητα. Ακόμη κι οι άσχετοι με τους στόχους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, πάντως, γνωρίζαμε δυο χρόνια πριν γι’ αυτή. Η επικεφαλής, Κατερίνα Περιστέρη, είχε ενημερώσει τους συναδέλφους της σε σχετική επιστημονική συνάντηση, στο ΑΠΘ, τον περασμένο Μάρτιο. Στο Διαδίκτυο, πολύ εύκολα βρίσκει κανείς τις γενικές πληροφορίες που έδωσε και τις θεμιτές εικασίες για τα ευρήματα. Καθαρά πράγματα.

Που έγιναν μυστήρια όταν ανακατεύτηκαν στα πόδια των αρμοδίων για την ανασκαφή οι εκπρόσωποι της πολιτικής και τα λαγωνικά των ΜΜΕ –ο Πρωθυπουργός, δηλαδή, και όσοι μηχανισμοί διψούν για εικόνες και ιστορίες που μπορούν να στηρίξουν μια εθνική υπερηφάνεια η οποία, απλώς, επικαλείται ένα ένδοξο παρελθόν.

Στην πραγματικότητα, είναι ο κυρίαρχος τρόπος αξιολόγησης του παρελθόντος στην Ελλάδα, από καταβολής του ελληνικού κράτους. Οι αρχαιότητες που κρύβονταν και συνεχίζουν να είναι κρυμμένες στο υπέδαφος χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον για να «αποδείξουν» το πολιτισμικό μεγαλείο κάποιων ένδοξων προγόνων, των οποίων άλλωστε (σύμφωνα με την επινόηση του Ζαμπέλιου, που υιοθέτησε ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος και, κατόπιν, συλλήβδην, η εθνική εκδοχή της Ιστορίας μας) εμείς αποτελούμε τους κατευθείαν απογόνους. Σε εποχές που η ρομαντική αντίληψη για το έθνος απομακρύνεται, η πολιτική, όχι η Τάνια Ιακωβίδου ή η Ραχήλ Μακρή αλλά ο έλληνας Πρωθυπουργός αυτοπροσώπως, συνεχίζει να επενδύει στο παρωχημένο αυτό σχήμα: στο παρελθόν όπως τεκμηριώνεται (υποτίθεται) από τα ερείπιά του. Σε δόξες άλλων καιρών, σε περασμένους και συχνά αντιθετικούς μεταξύ τους πολιτισμούς, που δεν συνυπήρξαν αρμονικά τότε στη σημερινή ελληνική γεωγραφική επικράτεια. Ολα πατρίδα μας, κι αυτά (η κλασική αρχαιότητα) κι εκείνα (η μακεδονική κληρονομιά).

Υποτίθεται, βεβαίως, πως ό,τι βρεθεί θα αποδεικνύει την ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, την οποία θέλουν να μας αρπάξουν οι κακοί γείτονες της πουγουδουΜού. Αφέλειες, που όσο κι αν αναζητούν επιστημονικό κύρος, στην πραγματικότητα συντηρούν μόνο μαζικές υστερίες και άφθονο κιτς. Μεγαλέξαντρους, δηλαδή, και Βουκεφάλες, αλλά και ιδεολογίες που οδηγούν κατευθείαν στον ιδεολογικό κορβανά της Χρυσής Αυγής.

Η χώρα πλήρωσε ακριβά τη διαμάχη για το όνομα της δεκαετίας του 1990. Εκτός όλων των άλλων, η εξωτερική μας πολιτική έμεινε με μια ανοιχτή πληγή στον Βορρά, ενώ τα Σκόπια έχουν γεμίσει Βουκεφάλες και Μεγαλέξαντρους –χωρίς να μπορεί καν ο Ψωμιάδης να ζητήσει πνευματικά δικαιώματα. Οπότε…

Καταρχάς, ας πάψουν πολιτικοί και τηλεστάρ να κάνουν τους αρχαιολόγους. Θα επιτρέψει και στους αρχαιολόγους να απαλλαγούν από την αίσθηση της ιερής εθνικής αποστολής που έμαθε να διεκδικεί απ’ αυτούς η κοινή γνώμη.