Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο ανταποκριτής της «Ουάσιγκτον Ποστ» στο Ιράν, ο Τζέισον Ρεζαϊάν, συνελήφθη στην Τεχεράνη στις 22 Ιουλίου όχι επειδή έγραψε κάτι αλλά επειδή οι σκληροπυρηνικοί στην ελίτ του Ιράν θέλουν να φέρουν σε δύσκολη θέση και να αποδυναμώσουν τον πρόεδρο Χασάν Ρουχανί, ο οποίος είναι μετριοπαθής.

Για να είναι σίγουροι συνέλαβαν τη σύζυγο του Ρεζαϊάν, τη Γιεγκάνεχ Σαλέχι, επίσης δημοσιογράφος και δύο αμερικανούς πολίτες που εργάζονται ως ελεύθεροι δημοσιογράφοι.

Από την εκλογή του Χ. Ρουχανί τον Ιούνιο του 2013 στοιχεία των υπηρεσιών πληροφοριών του Ιράν, το δικαστικό σύστημα και οι Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά έχουν προσπαθήσει να υπονομεύσουν τον ίδιο και την ατζέντα μεταρρυθμίσεων που έχει. Για να σώσει την αξιοπιστία του στο εξωτερικό αλλά και για να υπάρξει δικαιοσύνη, ο ίδιος πρέπει να μιλήσει τώρα για λογαριασμό των δημοσιογράφων και για λογαριασμό πολλών άλλων που κρατούνται παράνομα από τους Ιρανούς.

Η υπόθεση του Ρεζαϊάν είναι κάτι πολύ περισσότερο από την υπόθεση ενός δημοσιογράφου και της συζύγου του. Οι σκληροπυρηνικοί αντιδρούν έντονα στις προσπάθειες του προέδρου Ρουχανί να εντάξει ξανά το Ιράν στους κόλπους της διεθνούς κοινότητας. Δεν συμφωνούν με τις παραχωρήσεις που λένε ότι θέλει να κάνει ο πρόεδρος μετά τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά του Ιράν. Θεωρούν ότι για να είναι σπουδαίο το Ιράν στην περιοχή θα πρέπει να αντιτίθεται στη Δύση. Αντίθετα, ο κ. Ρουχανί και η ομάδα του πιστεύουν ότι η συνεργασία με τη Δύση είναι ο πλέον σίγουρος τρόπος για να κερδίσει το Ιράν τον σεβασμό που αποζητά.

Ο κ. Ρεζαϊάν και η σύζυγός του πιθανότατα κρατούνται σε χωριστά κελιά στη φυλακή Εβίν ή πιθανώς σε άλλο μυστικό κέντρο κράτησης. Δεν έχω αμφιβολία ότι ανακρίνονται χωριστά, δεν έχουν μπορέσει να συναντηθούν μεταξύ τους και δεν έχουν πρόσβαση σε δικηγόρο. Δεν θα με εξέπληττε το γεγονός εάν οι ανακριτές τους κατασκεύαζαν ομολογία από τον έναν για να πάρουν ψεύτικη ομολογία και από τον άλλον. Και αυτό επίσης είναι κάτι συνηθισμένο.

Η αντίδραση του κ. Ρουχανί στις συλλήψεις και την επιβολή σκληρών ποινών σε δημοσιογράφους και άλλους δεν ήταν μόνο χαλαρή, ο ίδιος ήταν σιωπηλός όταν φρουροί χτυπούσαν πολιτικούς φυλακισμένους που είχαν διαμαρτυρηθεί ειρηνικά ενάντια στις συνθήκες που επικρατούν στη φυλακή Εβίν.

Οπως ανακάλυψε ο πρόεδρος Χαταμί, η αποτυχία να υψώνει κανείς το ανάστημά του απέναντι σε πρωτοφανή συμπεριφορά από τις υπηρεσίες δικαιοσύνης και ασφάλειας μπορεί να πλήξει πολύ σοβαρά τον πρόεδρο της χώρας. Ο πρόεδρος Ρουχανί δεν μπορεί να αναβάλει τη σύγκρουση με τους σκληροπυρηνικούς. Η υπόθεση Ρεζαϊάν – Σαλέχι είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να ορθώσει ο ίδιος το ανάστημά του.

Ο Haleh Esfandiari είναι διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Woodrow Wilson International Center στην Ουάσιγκτον