Η Μανωλάδα είναι ένα ωραίο μέρος της Ελλάδας. Εχει όλα τα στοιχεία που κάνουν τη χώρα ελκυστική στους ξένους. Ηπιο κλίμα, ιδιότυπους κατοίκους που θυμίζουν τον Ζορμπά, έχει κοντά βουνό, στο πλάι θάλασσα και είναι και τόπος εύφορος. Αν ήταν εικόνα, θα ήταν ωραία, θα την πόσταραν στα κοινωνικά δίκτυα οι τουρίστες το καλοκαίρι όπως ποστάρουν το ηλιοβασίλεμα στην Καλντέρα ή στη γωνιά της Μυκόνου όπου η θάλασσα βρέχει τα σπίτια.

Η Μανωλάδα δεν κατανάλωσε την τουριστική της δυναμική. Εχοντας μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, έγινε η πηγή της φράουλας. Μια ολόκληρη οικονομία οργανώθηκε γύρω από την καλλιέργειά της, που ασφαλώς δεν εξαντλείται στις ιλουστρασιόν εικόνες του σινεμά και της διαφήμισης όταν καδράρουν φράουλες για να πουλήσουν χυμώδη προϊόντα και εξίσου χυμώδεις υποσχέσεις. Οπου τελειώνει η ιλουστρασιόν μυθολογία αρχίζει το σκληρό κομμάτι της πραγματικότητας. Και αυτό συνοψίζεται σε δυο εικόνες. Η μία, σκληρή, θα χρειαζόταν έναν σύγχρονο Τζον Στάινμπεκ, Ελληνα Στάινμπεκ, για να περιγράψει τη ζωή συλλεκτών φράουλας και άλλων αγροτικών εργασιών. Είναι πρόσωπα που, πια, έρχονται απ’ αλλού, αφού οι ντόπιοι έχουμε πάψει να κάνουμε τέτοιες δουλειές. Είναι ξένοι, οι περισσότεροι βρέθηκαν στη χώρα χωρίς χαρτιά, και εργάζονται συνειδητά σε συνθήκες δύσκολες. Ανειδίκευτοι χειρώνακτες, δουλεύουν πολύ και σκληρά για ένα μεροκάματο που σε εμάς φαίνεται μικρό, όμως για εκείνους είναι πολύτιμο. Μένουν σε άθλιες συνθήκες, αλλά σε γενικές γραμμές η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια και η κούραση και οι άθλιες συνθήκες είναι η καθημερινότητά τους. Δεν είναι άγιοι, αλλά είναι συχνά από κάτω. Στη Μανωλάδα τούς φέρθηκαν άσχημα οι εργοδότες τους, μάθαμε από τα ρεπορτάζ. Κατηγορήθηκαν ότι, αφού τους εκμεταλλεύθηκαν, αρνήθηκαν να τους πληρώσουν κι ότι πυροβόλησαν και τραυμάτισαν μερικούς –αλλά η χθεσινή απόφαση του δικαστηρίου βρίσκεται στον αντίποδα των ρεπορτάζ. Ηταν άραγε τα ρεπορτάζ υπερβολικά, έγιναν για να πουλήσουν;

Δεν ξέρω. Οι ανακοινώσεις των αριστερών κομμάτων, χθες, ήταν επικριτικές για τη δικαστική απόφαση. Αλλά έχω την αίσθηση ότι, γενικώς, ακόμα κι αυτές οι ανακοινώσεις γίνονται μπροστά από καρτ ποστάλ που βλέπουν άλλη πραγματικότητα. Μπροστά από ειδυλλιακές εικόνες τις οποίες απολαμβάνουμε κάνοντας πως δεν ξέρουμε ότι αν τις φέρουμε κοντά, αν τις μεγεθύνουμε, είμαστε μέσα σ’ αυτές. Και ότι όσο κι αν παριστάνουμε πως εμείς είμαστε μακριά, αθώοι, αλλιώτικοι, κατά βάθος είμαστε τμήματα μιας Ελλάδας που υποκρίνεται την κανονική. Τμήματα της Ελλάδας που αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες της και να αναμετρηθεί με αυτές. Οσο οδυνηρές κι αν είναι.