Είναι συνομήλικοι. Γεννήθηκαν με τέσσερις ημέρες διαφορά. Τα δικά του γενέθλια ήταν, όπως έπρεπε, πανηγυρικά. Ηταν η αφορμή για να θυμηθούμε ότι είναι ο νεότερος αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης –βλέπε και διεκδικητής της πρωθυπουργίας –στα μεταπολιτευτικά χρονικά. Τα δικά της γενέθλια, της σαραντάρας ελληνικής δημοκρατίας, είχαν οσμή μνημοσύνου. Δεν μπορείς να πεις ότι εορτάσθηκαν. Διεκπεραιώθηκαν με θολή μνήμη και βαριά καρδιά.

Ο Αλέξης Τσίπρας, που χθες έκλεισε τα σαράντα, είναι παιδί της Μεταπολίτευσης. Δεν ανήκει στην πρώτη γενιά που ανδρώθηκε μέσα στον πυρετό των αμφιθεάτρων της δεκαετίας του ’70. Ακολούθησε όμως το «εγχειρίδιο» πολιτικής στράτευσης που διαμόρφωσε η κουλτούρα εκείνης της γενιάς. ΚΝΕ, σχολικές καταλήψεις, φοιτητικές νεολαίες, κομματική καριέρα. Ο Τσίπρας πάτησε σε όλες τις νόρμες της γενιάς του Πολυτεχνείου. Και μάλιστα, σε αντίθεση με τους αυθεντικούς εκπροσώπους της, εκείνος επαίρεται ότι δεν φόρεσε (ακόμη) γραβάτα. Ούτε αποκαθήλωσε ποτέ το εικόνισμα του Τσε Γκεβάρα.

Σήμερα ο Τσίπρας λέει ότι διεκδικεί την εξουσία στο όνομα των συνομηλίκων και των νεοτέρων του. Στο όνομα εκείνων που γεννήθηκαν μέσα στη μεταπολιτευτική ευημερία. Αξιοποίησαν την εγγύτητα προς την Ευρώπη. Εμαθαν γλώσσες, έκαναν μεταπτυχιακά. Και τώρα επιβιώνουν χάρη στις κομμένες συντάξεις των γονιών τους.

Σε αυτούς ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται ως η νέα δύναμη που θα ανατρέψει το παλαιό διεφθαρμένο σύστημα. Είναι μία καταγγελτική ρητορική που νομιμοποίησε, αν δεν υποδαύλισε, τον αναθεωρητισμό για τα επιτεύγματα της Μεταπολίτευσης. Και συνοψίστηκε στο σύνθημα των πλατειών ότι «η χούντα δεν τελείωσε το ’73».

Ο Τσίπρας λέει συχνά ότι απαιτείται «αλλαγή καθεστώτος». Ομως, υλικά του καθεστώτος που φιλοδοξεί να ανατρέψει είναι και μερικοί όψιμοι συνοδοιπόροι του. Συνδικαλιστές, αριστεροπώλες του παλαιού ΠαΣοΚ, υπερασπιστές όλων των κλισέ που κατατάσσονται ως «βαρίδια» του παρελθόντος: του φατριαστικού συντεχνιασμού, του πελατειακού τέρατος, της εμφυλιακής οξύτητας.

Τι από τα δύο είναι τελικά ο Τσίπρας; Ενας πολιτικός αρχηγός που βρίσκεται σε πόλεμο με την εποχή που τον γέννησε; Ή μήπως ένας συντηρητικός που παρά το νεανικό του πρόσωπο εργάζεται για τη στασιμότητα –όπως ας πούμε την αδιατάρακτη, δίχως αξιολόγηση, μονιμότητα στο Δημόσιο;

Ο σαραντάρης είναι ένας νέος της εποχής. Αναλογικά, θα τολμούσε κανείς να πει ότι και η Μεταπολίτευση βρίσκεται στο κατώφλι της δεύτερης νιότης της –και ας τη νεκρολογούν πια μέχρι και οι υπερασπιστές της. Το εγχείρημα θεσμικής ολοκλήρωσης της Ελλάδας ως δυτικής δημοκρατίας που ξεκίνησε το 1974 δεν έχει συντελεσθεί. Και θα διαρκεί όσο δεν «μεταπολιτεύονται» οι προνεωτερικές της αγκυλώσεις.

Στα σαράντα του, δίχως άσπρη τρίχα, ο Τσίπρας είναι ακόμη εντός του μέλλοντός του. Οπως και η συνομήλική του. Η Μεταπολίτευση δεν τελείωσε το ’74.

Τελευταία Νέα