Μετά το σημαντικό ποσοστό που πέτυχε στις ευρωεκλογές Το Ποτάμι συγκροτήθηκε σε κόμμα στο ιδρυτικό του συνέδριο. Πρόκειται για πρωτόγνωρο φαινόμενο. Ενας αυτοφυής πολιτικός σχηματισμός καταγράφει ευρύτατη απήχηση στο εκλογικό σώμα. Και ταυτόχρονα, κατορθώνει σε ελάχιστο διάστημα να εκλέξει όργανα με αδιαμφισβήτητη δημοκρατική νομιμοποίηση.

Οσες φορές και να το επαναλάβουμε δεν είναι αρκετό: Το Ποτάμι είναι ένα ριζικά καινούργιο πολιτικό εγχείρημα που δεν εντάσσεται στα παραδοσιακά πρότυπα. Δεν είναι συγκόλληση θραυσμάτων και ηγετίσκων από άλλα κόμματα. Είναι μια κίνηση που ξεπήδησε από τα κάτω, και βέβαια χρειαζόταν τη διορατική πρωτοβουλία του Σταύρου Θεοδωράκη για να εκδηλωθεί. Είναι μια αυθόρμητη αντίδραση της κοινωνίας στο τέλμα και τη σήψη, και ιδίως βέβαια των νέων ανθρώπων που τους πνίγει η απελπισία για το μέλλον.

Αυτό ακριβώς σήμαινε το αρχικό μας σύνθημα για πολιτική χωρίς κομματικό παρελθόν που τόσο διαστρεβλώθηκε. Ηταν κάτι που το πιστέψαμε και το πραγματώσαμε, άλλο ένα επίτευγμα της πρώτης φάσης της σύντομης, αλλά τόσο ενδιαφέρουσας, ζωής του Ποταμιού. Γι’ αυτό άλλωστε ξένισε, ενόχλησε κι έβγαλε από τη βολή τους όσους πίστευαν ότι οι ίδιες νοοτροπίες και μηχανισμοί και τα ίδια πρόσωπα καταλλήλως μεταμφιεσμένα θα εξακολουθούσαν να κυβερνούν τις τύχες της κοινωνίας που εκείνοι κατέστρεψαν. Εμείς είπαμε: δεν έχετε το δικαίωμα να διεκδικείτε κάτι τέτοιο.

Μετά το συνέδριο όμως αντιμετωπίζουμε καινούργιες καταστάσεις. Οι εθνικές εκλογές έρχονται, και καθήκον μας είναι να διαμορφώσουμε το σχέδιο κυβερνητικής συνεργασίας με το οποίο θα δώσουμε τον αγώνα μας. Μέχρι τώρα αναγκαστικά κοιτούσαμε προς τα μέσα για να καταλάβουμε κι εμείς τι και ποιοι είμαστε. Ομως η περίοδος αυτή έληξε. Δεν πρέπει να μείνουμε περιχαρακωμένοι στο πολύτιμο μέχρι τώρα κεκτημένο μας, στο καινούργιο και το άφθαρτο δηλαδή στον λόγο και στις πράξεις που φέραμε, και θα εξακολουθούμε να φέρνουμε, στην πολιτική.

Το είπαμε από την πρώτη στιγμή και τώρα πρέπει να το κάνουμε πράξη: Το Ποτάμι δεν πάει μόνο του, αλλά απευθύνεται σε όλους που έχουν την αγωνία για την αναγέννηση της χώρας. Και αυτοί είναι η μεγάλη πλειοψηφία. Δεν εμπλεκόμαστε σε διαπραγματεύσεις με τα κόμματα και τους αρχηγίσκους της χρεοκοπίας. Δεν επιδιώκουμε κυβερνητικές καρέκλες με αντάλλαγμα να διατηρηθούν τεχνητά στη ζωή οι περιφερόμενες μούμιες με όποια «δεξιά» ή «αριστερά» πρόσημα κι αν φορέσουν.

Ομως προσκαλούμε σε ουσιαστική συζήτηση όλους όσοι έχουν συγκεκριμένες λύσεις να προτείνουν για τα δεινά του τόπου: το πελατειακό κράτος-δυνάστη, την κομματοκρατία, την αποσαθρωμένη παιδεία, το χρέος. Και τέτοιοι υπάρχουν σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Οσοι δεν βαρύνονται με σύμπραξη στο κομματικό έγκλημα των τελευταίων δεκαετιών και έχουν απορρίψει τους ιδεολογικούς φανατισμούς που το συγκάλυπταν είναι δυνάμει συνομιλητές μας. Και δεν είναι παραβίαση των αρχών μας να διακηρύξουμε ότι δεν αποκλείουμε κανέναν, «προβεβλημένο» ή μη, που έχει τη διάθεση να συμμετάσχει σε μια τέτοια προσπάθεια όπου θα συνεισφέρουμε κι εμείς τον προβληματισμό μας. Τους δεχόμαστε όλους, όχι ως εκπροσώπους κάποιων «μαγαζιών», αλλά ως σκεπτόμενες προσωπικότητες που θέλουν να διαγράψουν το φαύλο παρελθόν και μαζί να δουλέψουμε από το μηδέν για την ανάταξη του τόπου. Θα είναι μια συνάντηση ίσων στο πλαίσιο ενός ελεύθερου κριτικού διαλόγου.

Αυτός ήταν ο λόγος που συγκροτήθηκε από τον επικεφαλής του Ποταμιού και η Επιτροπή Διαλόγου, στην οποία συμμετέχουν άνθρωποι διατεθειμένοι να ανταποκριθούν στο κάλεσμά μας χωρίς να υποχρεούνται σε κομματική ένταξη. Είναι και αυτό απόδειξη της δημιουργικής αντισυμβατικότητας του κόμματος και κυρίως της δέσμευσής του για άνοιγμα σε όλη την κοινωνία, πέρα από τις διαχωριστικές γραμμές που συντηρούν τα παλαιά κόμματα. Η επιτροπή αυτή δεν υποκαθιστά τίποτα, δεν αναμειγνύεται στις εσωκομματικές διαδικασίες και δεν επιβάλλει κάποιες δικές της πολιτικές επιλογές. Είναι, όμως, μια πολύτιμη δεξαμενή σκέψης που θα συμβάλει στην αποκρυστάλλωση των πολιτικών μας θέσεων, χωρίς την οποία δεν μπορούμε να πάμε μπροστά. Στην πορεία όλο και περισσότεροι θα προσέρχονται και οι σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης θα γίνονται πιο βαθιές.

Το πλήθος των εθελοντών που με τη συγκινητική τους αυταπάρνηση και δουλειά ήταν το υποστύλωμα της επιτυχίας μας μέχρι τώρα είναι και θα εξακολουθούν να είναι ο κορμός της προσπάθειας και της κομματικής νομιμότητας. Το ότι Το Ποτάμι προσελκύει τις πιο προοδευτικές και ανανεωτικές δυνάμεις του τόπου, που μέχρι τώρα ήταν απομονωμένες και ανενεργές, είναι σημάδι ότι το έργο τους έχει κρίσιμη εθνική σημασία.

Ο Περικλής Σ. Βαλλιάνος είναι καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέλος της Γραμματείας της Επιτροπής Διαλόγου του Ποταμιού

Τελευταία Νέα