Η χώρα έχει πολύ δρόμο ακόμη να διανύσει μέχρι την ευρωπαϊκή της κανονικότητα. Τον λόγο έχουν ακόμη οι βολεμένοι με το υπάρχον πελατειακό σύστημα: οι βερμπαλιστές επαναστάτες, για χρόνια ομοτράπεζοι και προστάτες άδικων προνομίων, οι απαίδευτοι θεματοφύλακες κενών νοήματος και ουσίας εθνικών «ιερών και οσίων», οι αμετροεπείς μετριότητες του «ξερολισμού», της εύκολης και δίχως τίμημα λύσης σε κάθε πρόβλημα, οι βαυκαλίζοντες τους πολίτες ότι πάντα φταίνε οι άλλοι (πολιτικοί, Αμερικανοί, Γερμανοί, εξωγήινοι), λες και άλλοι ψήφιζαν, εργάζονταν, σπούδαζαν, επιχειρούσαν, φορολογούνταν σ’ αυτόν τον τόπο.

Οι βολεμένοι δεν έχουν πλέον να μοιράσουν χρήμα και προνόμια και χαϊδεύουν τα αφτιά της δοκιμαζόμενης κοινωνίας με τα εύκολα που έχει εθιστεί να ακούει για χρόνια. Γεμίζουν τις χαίνουσες ψυχές των δοκιμαζόμενων με μίσος, με τον φθηνό λαϊκισμό των πλατειών, των τηλεοράσεων, των προνομιούχων life style ευαγγελιστών τους. Αυτοί που μιλούν για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής Ελλάδας με σκληρή δουλειά και ορθολογική διαχείριση λόγων και πόρων χαρακτηρίζονται ως συντηρητικοί, δύσκολοι. Τα δύσκολα είναι όμως αυτά που θα μας σώσουν, αυτά που πρέπει να συζητούμε, να σχεδιάζουμε, να συμφωνούμε: κράτος δικαίου, αξιοκρατία, κοινωνικά δίκαιη κατανομή της οικονομικής διόρθωσης, νέες δουλειές σε εξωστρεφείς, καινοτόμες επιχειρήσεις με ρίσκο για νέα προϊόντα και υπηρεσίες που αφορούν την παγκόσμια αγορά και όχι μόνο το απύθμενο πελατειακό κράτος, έμπρακτη, ουσιαστική και διατηρήσιμη αλληλεγγύη στον διπλανό, γονατισμένο συμπολίτη και όχι γενικόλογες κουβέντες παρηγοριάς, διπλή προσπάθεια για το καλό και των άλλων με γενναιόδωρο εθελοντισμό.

Δύο χρόνια τώρα προσπαθώ να συνεισφέρω στη δημόσια συζήτηση για την αναζήτηση προοπτικών λύσεων για τα προβλήματα που μας σφίγγουν όλο και περισσότερο. Γνώρισα σημαντικούς ανθρώπους, θυλάκους μεταρρύθμισης με γνώση που αντιπαλεύουν κομματικούς μηχανισμούς μετριοτήτων. Οι μηχανισμοί όμως είναι πλειοψηφικοί, με πελατειακή πολιτική «τεχνογνωσία» και εμπειρία, με οικονομική και πολιτική στήριξη από συντεχνίες και κάθε είδους συμφέροντα. Αυτή τους η λειτουργία για δεκαετίες τους έχει γίνει δευτέρα φύσις, δύσκολα πλέον αλλάζουν.

Ο τόπος χρειάζεται περισσότερο από ποτέ νέους, ευρωπαϊκού τύπου, αξιοκρατικούς κομματικούς οργανισμούς που θα προέλθουν από το πάντρεμα νεόφερτων στην πολιτική πολιτών με γνώση, συναίσθηση ευθύνης, εντιμότητα και διάθεση προσφοράς, με δοκιμασμένους, μεταρρυθμιστές πολιτικούς. Οι νεόφερτοι κινητοποιούνται πολιτικά μόνο σε κάτι νέο (έχουν νιώσει στο πετσί τους τις απωθητικές παθογένειες του υπάρχοντος κομματικού-πελατειακού συστήματος). Οι έμπειροι, γνωρίζοντας από μέσα το υπάρχον κομματικό σύστημα, είναι μετά γνώσης πεπεισμένοι για την ανάγκη της δημιουργίας νέων κομματικών οργανισμών, που θα λειτουργούν σε νέα, ευρωπαϊκή βάση.

Στους περισσότερους που συμμετείχαμε στις πρόσφατες προσπάθειες ανανέωσης του μεσαίου χώρου σε πολιτικές προτάσεις και πρόσωπα είναι εμφανές ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα: μετά τις εκλογές του Μαΐου, πρόσκληση σε άτομα και όχι σε κομματικές συλλογικότητες για την ιδρυτική συνέλευση ενός μεγάλου νέου πολιτικού φορέα του χώρου του ευρωπαϊκού ορθολογισμού και φιλελευθερισμού. Ο πυρήνας των προσκαλούντων θα καθοριστεί εν πολλοίς από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών του Μαΐου. Εάν Το Ποτάμι κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών δικαίως θα επωμισθεί το εγχείρημα και θα αξίζει στήριξης. Η τιμή θα είναι μεγάλη, όπως και η ευθύνη. Οι πολίτες δεν θα συγχωρήσουν φαινόμενα μεσσιανισμού, εσωστρέφειας και παλαιοκομματισμού. Εάν όμως οι πολίτες κατακερματίσουν την προτίμησή τους στα διάφορα κόμματα του μεσαίου χώρου, την ευθύνη του πολιτικού καλέσματος για τη δημιουργία του νέου πολιτικού φορέα θα πρέπει να αναλάβει ένας υπερκομματικός πυρήνας πολιτών και πολιτικών που συγκεντρώνουν την ευρύτερη αποδοχή, ο οποίος και πάλι θα πρέπει να απευθυνθεί σε πολίτες και όχι σε συλλογικότητες. Οσοι ανταποκριθούν στο κάλεσμα θα καθορίσουν και την πολιτική φυσιογνωμία του νέου φορέα.

Οι προηγούμενες προσπάθειες ανασύνθεσης του μεσαίου χώρου προσφέρουν εξαιρετικά χρήσιμη εμπειρία για την αποφυγή λαθών, έχουν δε εμπλουτίσει τον χώρο με νέα αξιόλογα στελέχη που δραστηριοποιούνται σε όλα τα κόμματά του. Το κάλεσμα θα πρέπει να αφορά κυρίως αυτούς. Αίσθησή μου είναι ότι έχουν πλήρη συναίσθηση του ιστορικού τους ρόλου για υπερκομματική φυγή προς τα εμπρός. Οι μηχανισμοί θα προσπαθήσουν να τους αποθαρρύνουν, αναφερόμενοι στις προηγηθείσες αποτυχίες του εγχειρήματος. Ομως οι αποτυχίες οφείλονταν εν πολλοίς σε αυτούς!

Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης