[Ενστάσεις] Δύο σε ένα

Οταν ο Παναγιώτης Λαφαζάνης λέει, μιλώντας στον κομματικό ραδιοσταθμό, ότι «δεν υπάρχει κανένα ρήγμα μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ» και πολύ περισσότερο κανένα ρήγμα ανάμεσα σε αυτόν «και στον σύντροφο τον Αλέξη τον Τσίπρα», βάζει μπροστά τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα κομμουνιστικά κόμματα: σύμφωνα με αυτή την παλαιά αρχή, στο κόμμα λειτουργούν μειοψηφικές απόψεις και ομάδες που τις εκφράζουν, αλλά όταν βγαίνουν να μιλήσουν δημοσίως όλοι μαζί, σαν καλά στρατιωτάκια, λένε το ποίημα, τη μία και μόνη γραμμή.

Από την ιστορία του κομμουνισμού γνωρίζουμε καλά τι συνέβη όταν οι διαφωνίες κορυφώθηκαν σε επίπεδο χάραξης πολιτικής. Στις χώρες όπου ο κομμουνισμός ήταν καθεστώς οι μειοψηφίες απομακρύνονταν, συνήθως με έναν και μοναδικό τρόπο σε παραλλαγές: φυλακίζονταν, εξορίζονταν, εκτελούνταν ή δραπέτευαν. Στις χώρες όπου δεν ήταν καθεστώς, σε κανονικές δηλαδή και όχι «λαϊκές» δημοκρατίες, οι διαφωνούντες βρίσκονταν φορτωμένοι με δυσβάστακτες συκοφαντικές κατηγορίες είτε αποχωρούσαν διασπώντας το κόμμα και φτιάχνοντας ένα άλλο παραδίπλα. Η τελευταία διάσπαση έγινε με την ίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ, τον Ιούνιο του 2010, όταν οι ανανεωτικοί του Συνασπισμού επέλεξαν να μην ακολουθήσουν την ηγεσία στο νέο κόμμα. Ηταν λογικό. Πρόσωπα που είχαν γαλουχηθεί με την ευρωπαϊκή ιδέα, που στρατηγικά επιδίωκαν τη διεύρυνση και το βάθεμα της Ενωσης, δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν με ένα κόμμα που τελείωνε στις παρυφές του αριστερισμού (και ούτε), που συνθηματολογούσε «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» και σε μεγάλο βαθμό εμπνεόταν από τη Γένοβα (και τον αθηναϊκό Δεκέμβρη του 2008), τον ακτιβισμό, τη διαμαρτυρία και την ανατροπή.

Η πορεία του κόμματος ήταν εντυπωσιακή, μέσα από συγκεκριμένες συγκυρίες και, ιδίως, μέσα από την κατάρρευση του ΠαΣοΚ. Αλλά ο πολυσυλλεκτικός χαρακτήρας του μεγάλου πλέον ΣΥΡΙΖΑ, που έφτασε στις τελευταίες εκλογές να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση, ενισχύθηκε, παρά τη ρητορική της διαμαρτυρίας που υιοθετούν οι περισσότερες τάσεις του. Και όσο κι αν ο Παναγιώτης Λαφαζάνης δηλώνει ευπειθής υπηρέτης της γραμμής, εκφράζοντας δημόσια τη διαφωνία του μόνο εκεί όπου γίνονται οι ζυμώσεις, στα «όργανα» (στην κομματική γραφειοκρατία, δηλαδή), η ουσία είναι μία: ότι η θέση του υπέρ της δραχμής είναι θέση στρατηγικής. Και αν η στρατηγική μιας πλειοψηφίας, που εκφράζει ο Αλέξης Τσίπρας, είναι υπέρ του ευρώ (όπως εκείνος είχε δηλώσει στο μακρινό Τέξας), η ουσία είναι ότι δύο πόλοι εξουσίας με μεγάλη επιρροή στο κόμμα, ο πόλος Τσίπρα και ο πόλος Λαφαζάνη, βρίσκονται σε αντιδιαμετρικά αντίθετη γραμμή για την πολιτική που θα ακολουθήσουν. Λέτε αυτό να το λύνει ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός;

Δεν το νομίζω. Το αντίθετο. Ολα δείχνουν ότι εδώ έχουμε δύο κόμματα σε συσκευασία του ενός. Μην ανησυχείτε, όμως. Το δημοκρατικό πλαίσιο δεν επιτρέπει παλαιές μεθόδους εκκαθάρισης διαφορών. Οπότε ό,τι γίνει θα είναι εντός του πολιτισμένου πλαισίου. Πάμε στοίχημα;