Οταν ρωτήθηκε για ποιον λόγο το κόστος της προσαρμογής στην Ελλάδα ήταν μεγαλύτερο από τις άλλες χώρες, ο Μπαρόζο έδωσε προχθές μια εξήγηση σε τρία σημεία.

Πρώτον, επειδή η Ευρώπη έμπαινε σε κρίση και δεν υπήρξε εγκαίρως ευρωπαϊκό πλαίσιο για την αντιμετώπισή της.

Δεύτερον, επειδή διάφορες πρωτεύουσες καλλιέργησαν το σενάριο μιας εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.

Τρίτον, επειδή από την Ελλάδα έλειψε η πολιτική σταθερότητα.

Υποθέτω ότι ουδείς μπορεί να διαφωνήσει πως οι τρεις αυτοί παράγοντες φόρτωσαν τον λογαριασμό.

Αλλά αν δεχτούμε πως οι δύο πρώτοι δύσκολα μπορούν να μας χρεωθούν, ο τρίτος μοιάζει εντελώς δικός μας. Καλώς ή κακώς, τα λάθη μας έχουν ευθύνη για τα πάθη μας.

Μιλώντας για την πολιτική αστάθεια, ο Μπαρόζο ανέφερε τις αλλαγές κυβέρνησης (τέσσερις σε δυόμισι χρόνια…) και τη φαεινή ιδέα του δημοψηφίσματος, το 2011.

Είναι αλήθεια ότι το δημοψήφισμα έπαιξε κεντρικό ρόλο στην καταστροφή.

Αφενός επειδή αποσταθεροποίησε την κυβέρνηση που το πρότεινε και υποχρέωσε τον πρωθυπουργό της να αναδιπλωθεί, και ουσιαστικά να παραιτηθεί στις Κάννες.

Αφετέρου επειδή από την «κρίση του δημοψηφίσματος» δεν προέκυψε μια αυτονόητη προσφυγή στις κάλπες εφόσον η κυβέρνηση είχε παραιτηθεί αλλά μια μεσοβέζικη και καταχρηστική λύση, η κυβέρνηση Παπαδήμου.

Αυτή ακριβώς η «μη λύση» διέλυσε κυριολεκτικά το πολιτικό σύστημα (πράγμα που αποτυπώθηκε στο αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου και στις διπλές εκλογές) ενώ η χώρα έμεινε ακυβέρνητη σχεδόν για οκτώ μήνες.

Αντιθέτως και σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις της εποχής, αν στήνονταν κάλπες τον Νοέμβριο – Δεκέμβριο 2011 θα είχαμε μια ΝΔ στο 35%-38%, ένα ΠαΣοΚ στο 23%-25% και τους υπολοίπους σε μονοψήφια ποσοστά.

Μια λύση σταθερότητας. Ούτε Χρυσή Αυγή, ούτε Καμμένος, και με τον ΣΥΡΙΖΑ να πανηγυρίζει στο 6%-7%.

Το χειρότερο ίσως είναι ότι η «μη λύση» μιας «μη κυβέρνησης» επελέγη μέσα από την κοντόφθαλμη, μικροκομματική λογική της τότε κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας (και άλλων, δυστυχώς, παραγόντων…) που έλεγε πως «αν γίνουν τώρα εκλογές, θα κερδίσει ο Σαμαράς!».

Σιγά τον πολυέλαιο, δηλαδή.

Αντί να κοιτάξουν πώς θα σταθεροποιηθεί και θα διασωθεί το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του, μήπως σωθούν κι οι ίδιοι, κόφτονταν μη βγουν «οι άλλοι».

Η ωμή αλήθεια είναι ότι προσπαθούσαν απλώς να κρατηθούν στην εξουσία, ελπίζοντας ότι ο Σαμαράς θα συμπράξει στο λάθος και θα μπει στην κουβέντα.

Και αυτός δεν τους χάλασε το χατίρι!

Μόνο που τελικά και επειδή όλα εδώ πληρώνονται, αυτό το κορυφαίο πολιτικό λάθος πληρώνει έως σήμερα η χώρα.

Χωρίς να έχει ξεκαθαρίσει ακόμη μήπως εκτός από κορυφαίο αποδειχτεί και καθοριστικό.