Εάν το Συντηρητικό Κόμμα κερδίσει τις επόμενες γενικές εκλογές τον Μάιο του 2015 ή ηγηθεί και άλλης κυβέρνησης συνασπισμού όπως κάνει τώρα, ο Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον θα κάνει δημοψήφισμα για το εάν η Βρετανία θα πρέπει να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Απασχολημένοι με τον ρυθμό οικονομικής ανάκαμψης –και κυρίως τις τιμές της ενέργειας που έχουν αυξηθεί σημαντικά –οι περισσότεροι ψηφοφόροι δίνουν λίγη σημασία στον ρόλο της Βρετανίας στην Ευρώπη.

Πώς ο κ. Κάμερον, που αυτοαποκαλείται ρεαλιστής, κατέληξε να έχει τον ρόλο του ριζοσπάστη σε ό,τι αφορά τα γεωπολιτικά, υποσχόμενος ένα δημοψήφισμα για την Ευρωπαϊκή Ενωση που θα μπορούσε να μεταβάλει θεμελιωδώς το στρατηγικό, διπλωματικό και οικονομικό καθεστώς της Βρετανίας;

Για να απαντήσει κάποιος χρειάζεται και μεγεθυντικό φακό και τηλεσκόπιο.

Ο 47χρονος κ. Κάμερον και η γενιά του επηρεάστηκαν από τον ευρωσκεπτικισμό. Ηταν ειδικός σύμβουλος στο υπουργείο Οικονομικών τη Μαύρη Τετάρτη του 1992, την ημέρα που η στερλίνα δέχτηκε τεράστιες πιέσεις στον ευρωπαϊκό μηχανισμό ισοτιμιών και ουσιαστικά βγήκε από αυτόν. Ο κ. Κάμερον ήταν πάντοτε αντίθετος στην υιοθέτηση του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Η ομάδα του στο Κόμμα των Συντηρητικών προσεγγίζει το θέμα της Ευρώπης όχι ως μέσο για να αποφευχθεί ένας ευρωπαϊκός πόλεμος αλλά ως μια οικονομική, πολιτική και νομική συμμαχία στην οποία η συμμετοχή συνεπάγεται κόστος και ωφελήματα.

Συνολικά ο κ. Κάμερον πιστεύει ότι η Βρετανία θα πρέπει να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης επειδή δεν μπορεί να χάσει την πρόσβαση στα 500 εκατ. ανθρώπους της ενιαίας αγοράς. Ομως δεν υποστηρίζει την παραμονή στην ΕΕ με κάθε κόστος. Η ελπίδα του είναι ότι η Βρετανία θα μπορέσει να μειώσει την ισχύ των Βρυξελλών. Εάν πετύχει στην επαναδιαπραγμάτευση –και αυτό είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό –προτείνει να ψηφίσουν όλοι «ναι» στο δημοψήφισμα που θα γίνει το 2017 για το εάν θέλουν να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ.

Ο κ. Κάμερον πιστεύει ακόμη ότι μια τέτοια ψήφος δεν μπορεί να καθυστερήσει άλλο. Κανένας δεν έχει συμβουλευθεί τους Βρετανούς από το 1975, όταν ψήφισαν υπέρ της Ενιαίας Αγοράς. Ως πρακτικός πολιτικός ο κ. Κάμερον έχει συμπεράνει ότι η αποτελεσματικότητα της Βρετανίας στην «παγκόσμια κούρσα» εξαρτάται από τη νέα σχέση της με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ομως γνωρίζει επίσης ότι η υπόσχεση αυτή είναι το μεγαλύτερο διακύβευμα της καριέρας του. Η ζωή εκτός ΕΕ μπορεί να είναι ζοφερή πράγματι. Θα επιζούσε η αποκαλούμενη «ειδική σχέση» Αμερικής και Βρετανίας εάν η τελευταία αποφάσιζε να εγκαταλείψει το ευρωπαϊκό κλαμπ;

Τα δημοψηφίσματα είναι γνωστό ότι μπορούν να είναι ιδιαιτέρως απρόβλεπτα –ευάλωτα σε λαϊκές ιδιοτροπίες, παρορμήσεις και αρνητικές εκστρατείες. Σε μόλις τέσσερα χρόνια από σήμερα η Βρετανία μπορεί να ανακαλύψει ότι αφού υπνοβάτησε προς ένα όνειρο ανεξαρτησίας ξύπνησε στο πιο μοναχικό περιθώριο του πλανήτη.