Πέρασε αρκετός χρόνος από την εποχή που ο Μπερλινγκουέρ διατύπωσε την ιδέα του «ιστορικού συμβιβασμού», ώστε να μπορούμε σήμερα να κάνουμε μια αποτίμησή της, απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς και πολιτικές σκοπιμότητες. Πολλά είναι τα συμπεράσματα που μπορεί να αντληθούν από αυτή την πρόταση και το πρόσωπο που τη διατύπωσε. Στέκομαι σε τρία σημεία.

Το πρώτο σημείο. Η πρόταση Μπερλινγκουέρ, δίνοντας κύρια (αποκλειστική, θα ‘λεγα) προτεραιότητα στα προβλήματα της χώρας του, αναζητώντας τις πολιτικές και κοινωνικές προϋποθέσεις για μια δημοκρατική διέξοδο της Ιταλίας από την κρίση ως αναγκαίο βήμα για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της, αμφισβητεί πλήρως την ώς τότε στρατηγική των δυτικών ΚΚ και του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Τα κόμματα αυτά, με παραλλαγές στις τακτικές τους, υιοθετώντας ακόμα και τον δημοκρατικό (κοινοβουλευτικό) δρόμο προς τον σοσιαλισμό, δεν είχαν εγκαταλείψει, αντιθέτως προσέβλεπαν στην ιδέα πως η επικράτηση του σοσιαλισμού παγκοσμίως θα ερχόταν μέσω της «κατίσχυσης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου». Μέσω της πολιτικής και της ακτινοβολίας του σοσιαλιστικού κόσμου, όπως προπαγανδιζόταν και χαρασσόταν από τη Σοβιετική Ενωση. Ο «ιστορικός συμβιβασμός» αποτελεί το μεγαλύτερο εκ των ένδον πλήγμα σ’ αυτή τη στρατηγική.

Το δεύτερο σημείο. Παρά τις εμφανείς αναντιστοιχίες της σημερινής κρίσης στη χώρα μας με την –τότε –ιταλική περίπτωση, υπάρχει ένα κοινό σημείο. Για να αποτραπεί η κρίση, να διασφαλιστεί ο αναγκαίος ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανάκαμψης, απαιτείται η ευρύτερη πολιτική συνεργασία κομμάτων σε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Μηδέ και της, ευρωπαϊκού προσανατολισμού, Δεξιάς εξαιρουμένης.

Το τρίτο σημείο αφορά το είδος του πολιτικού που αναδεικνύεται μέσα από τη διατύπωση αυτής της ιδέας και της επιμονής με την οποία πάλεψε για την επικράτησή της. Κόντρα στο ρεύμα, ερχόμενος σε αντίθεση ακόμη και με το κόμμα του, αρνήθηκε «προσωπικές ατζέντες», αγνόησε το όποιο πολιτικό κόστος, παρέβλεψε πολιτικές σκοπιμότητες και έβαλε τα προβλήματα της χώρας σε πρώτη προτεραιότητα… Λείπουν τέτοιοι πολιτικοί σήμερα.

Ο Σ. Λιβαδάς είναι μέλος της ΕΕ της ΔΗΜΑΡ

Τελευταία Νέα