Κάθε φορά που ΠΑΣΟΚ και ΝΔ εναλλάσσονταν στην κυβέρνηση, ισχυρίζονταν ότι «παρέλαβαν καμένη γη» προκειμένου να αποδεσμευτούν από το προεκλογικό τους πρόγραμμα. Ισως για πρώτη φορά μετά το 1974, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/Αριστεράς θα κληθεί να κυβερνήσει σε μια κυριολεκτικά «λεηλατημένη χώρα». Γιατί σε τι άλλο από εικόνα «καμένης γης» παραπέμπουν τα «ιστορικά» ποσοστά μιας ύφεσης σχεδόν 30% στο τέλος της χρονιάς, η θηριώδης ανεργία, οι έρημοι δρόμοι με τα κλειστά μαγαζιά ή μια νέα γενιά που ταυτίζει την προοπτική της με τη μετανάστευση;

Για τον ΣΥΡΙΖΑ ωστόσο αυτός είναι ο ισχυρότερος λόγος δέσμευσης να εφαρμόσει το πρόγραμμά του. Οι πρώτες 100 ημέρες είναι λίγες για να αλλάξουν ριζικά τα πράγματα. Είναι όμως πάρα πολλές για να ξεκινήσει η εφαρμογή ενός κυβερνητικού προγράμματος που δρομολογεί μια πορεία αναστροφής. Για να φανούν χειροπιαστά πρώτα αποτελέσματα, να ενισχυθούν η αισιοδοξία και η εμπιστοσύνη ότι με ενεργή στήριξη και συμμετοχή του λαού μπορούν να αλλάξουν και άρχισαν να αλλάζουν τα πράγματα.

Η κατάργηση των Μνημονίων ως πρώτη πράξη απόλυτου πολιτικού ρεαλισμού για ανασυγκρότηση της χώρας και βελτίωση της ζωής των ανθρώπων είναι «απλή» από νομική άποψη. Η αντικατάσταση των εκατοντάδων εφαρμοστικών νόμων με βάση το πρόγραμμά μας είναι πολύ περισσότερο σύνθετη και δύσκολη: όχι ως πισωγύρισμα σε ένα άθλιο παρελθόν, αλλά ως διαδικασία «επιστροφής στο μέλλον».

Κατ’ απόλυτη προτεραιότητα η νέα κυβέρνηση θα πάρει μέτρα ανακούφισης των ανέργων, των χαμηλοσυνταξιούχων, των λαϊκών στρωμάτων σε κατάσταση μεγαλύτερης ανάγκης, όπως: Αποκατάσταση του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ και του επιδόματος ανεργίας στα 461 ευρώ. Ανακοπή των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Επαναφορά των παράνομα απολυμένων στο Δημόσιο. Προστασία της πρώτης κατοικίας. Μέτρα για τα «κόκκινα δάνεια» νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τη διατροφή, τη στέγαση, την ασφάλιση, την Παιδεία, την Υγεία, τους στοιχειώδεις όρους πολιτιστικής ύπαρξης. Τα μέτρα αυτά θα δημιουργήσουν ταυτόχρονα ζήτηση στην εσωτερική αγορά: σε συνδυασμό και με άλλες παρεμβάσεις, θα λειτουργήσουν ως «αρχική ώθηση» για αναθέρμανση της οικονομίας και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Αντίθετα με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αντιμετωπίσει το κράτος ως «λάφυρο» για το βόλεμα «ημετέρων» εξυπηρετώντας πελατειακές σχέσεις: το Δημόσιο δεν ανήκει ούτε στο κόμμα που κυβερνά ούτε στους δημοσίους υπαλλήλους· ούτε υπάρχει για να καταδυναστεύει τους πολίτες. Ο ουσιαστικός αναπροσανατολισμός της λειτουργίας του κράτους και του ευρύτερου δημόσιου τομέα χάριν των λαϊκών αναγκών και του δημόσιου συμφέροντος κάνει τη δημοκρατική ανασυγκρότησή τους πρωταρχικό θέμα της νέας κυβέρνησης. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η ορθολογική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και η ενίσχυση με το αναγκαίο εξειδικευμένο προσωπικό όπου υπάρχει άμεση ανάγκη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως στρατηγικό στόχο τον σοσιαλισμό. Η ανάδειξή του όμως σήμερα στην κυβέρνηση δεν θα αλλάξει το κοινωνικοοικονομικό σύστημα. Τι θα αλλάξουν; Τα κριτήρια και ο προσανατολισμός της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Τα μέτρα που θα λάβει η νέα κυβέρνηση –σε αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση από ό,τι εφαρμόζεται τώρα –θα έχουν άμεση επιδίωξη την ανάσχεση της κοινωνικής καταστροφής, τη σταθεροποίηση της οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και το ξεκίνημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Με μοχλό το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τις δημόσιες τράπεζες, τις ΔΕΚΟ στρατηγικής σημασίας, το χτύπημα της φοροδιαφυγής, τον μηδενικό ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης και τη μείωση στο μισό σε κλάδους με «πλεονέκτημα ανάπτυξης». Με ενίσχυση κατά προτεραιότητα της μικρής επιχειρηματικότητας και των συνεταιρισμών σε αγροτικό τομέα, μεταποίηση και υπηρεσίες, που μπορούν να αυξήσουν θεαματικά την απασχόληση.

Κανένα μεγάλο χρέος στην παγκόσμια ιστορία δεν αποπληρώθηκε. Απαιτείται επαναδιαπραγμάτευση των δανειακών συμβάσεων, δραστικό κούρεμα του χρέους, μορατόριουμ πληρωμών και αποπληρωμή του υπολοίπου με «ρήτρα ανάπτυξης». Ενα τέτοιο «πακέτο» μετέτρεψε το χρέος της Γερμανίας από 670% του ΑΕΠ στα τέλη της δεκαετίας του ’40 σε μόλις 12% μία δεκαετία αργότερα.

Οι πολιτικές «πειθάρχησης» και συντονισμένης λιτότητας της ΕΕ οδηγούν σε συνολικότερο αδιέξοδο. Γι’ αυτό προτεραιότητες μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/Αριστεράς είναι οι ανάγκες διάσωσης της χώρας και του λαού –και η επιδίωξη μιας ριζικά διαφορετικής ευρωπαϊκής πορείας από κοινού με τους εργαζομένους της Ευρώπης.

Τίποτα δεν είναι εύκολο, όλα όμως είναι δυνατά όταν υπάρχουν πραγματική πολιτική βούληση και λαϊκή στήριξη.

Η Νάντια Βαλαβάνη είναι βουλευτής Β’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ