Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κηρύξει τον πόλεμο στην ανεργία των νέων. Σε πρόσφατη συνάντηση στο Παρίσι ο Πρόεδρος της Γαλλίας ζήτησε από τους άλλους ευρωπαίους ηγέτες να «δράσουν επειγόντως» για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε προειδοποίησε για επερχόμενη «καταστροφή», που δημιουργεί τον κίνδυνο να χαθεί «η μάχη για την ευρωπαϊκή ενότητα». Ο υπουργός Εργασίας της Ιταλίας Ενρίκο Τζιοβανίνι ζήτησε να σωθεί ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων.

Τα σχέδια για την αντιμετώπιση του προβλήματος που συζητήθηκαν στο Παρίσι, στα μάτια μας φαντάζουν εντελώς ανεπαρκή. Ακόμη χειρότερο, δημιουργούν τον κίνδυνο αποσυντονισμού των ευρωπαίων ηγετών από αυτά που πρέπει να κάνουν για να ανακάμψει η ευρωπαϊκή οικονομία.

Το θετικό είναι ότι η υπουργός Εργασίας της Γερμανίας Ούρσουλα φον ντερ Λέγεν παρουσίασε ένα πολλά υποσχόμενο γερμανοϊσπανικό σχέδιο για την εκπαίδευση νέων σε ξένες γλώσσες –με άλλα λόγια στα γερμανικά. Μπορεί να είναι μικρό βήμα, αλλά είναι βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενα πρόγραμμα Εράσμους είναι επίσης καλή ιδέα.

Λιγότερο πειστικό είναι το σχέδιο να χρησιμοποιηθεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να καταπολεμηθεί η ανεργία των νέων, αφού τα κονδύλια που διαθέτει πρέπει να διοχετευθούν σε αναπτυξιακά σχέδια σε όλο τον κόσμο και η τράπεζα θα χρειαστεί να διατηρήσει την ανώτερη αξιολόγησή της (ΑΑΑ). Επομένως τα ανάλογα προγράμματα που αποκαλύφθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα δείχνουν, δυστυχώς, την «ατζέντα ανάπτυξης» του Ολάντ, που στην ουσία δεν υπήρξε ποτέ.

Ολοι ξέρουν ότι το 2013 θα γίνουν εκλογές στη Γερμανία. Ενα σχέδιο για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων επιτρέπει στη Μέρκελ να μη φαίνεται απομονωμένη στην επερχόμενη Σύνοδο της ΕΕ και αυτό τη βοηθά να αποκρούει την κριτική των εσωτερικών της αντιπάλων. Ομως εκείνο που χρειάζεται στην πραγματικότητα δεν είναι κάποια σχέδια για δημιουργία θέσεων εργασίας αξίας κάποιων δισ. ευρώ. Εκείνο που χρειάζεται είναι να επιταχυνθεί το σχέδιο της τραπεζικής ενοποίησης, όπως ζητεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Το θέμα αυτό μπορεί να μην είναι ό,τι καλύτερο για να το εξηγήσει κανείς στους ψηφοφόρους. Ομως η πραγματικότητα είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να αυξηθεί η απασχόληση στην περιφέρεια είναι να πάψει ο κατακερματισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος που εξακολουθεί να δημιουργεί προβλήματα στην Ευρώπη. Οσο οι Ελληνες, οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί ή οι Ιταλοί αναγκάζονται να πληρώνουν καπέλο 4% και 6% σε σχέση με ό,τι πληρώνουν οι Γερμανοί για την αποπληρωμή των δανείων τους, πώς θα ανοίξουν οι δουλειές; Οι μηχανισμοί παροχής πιστώσεων είναι ακόμη χαλασμένοι.

Μια ταχύτερη εφαρμογή του κοινού πλαισίου εποπτείας για τις ευρωπαϊκές τράπεζες υπό την εποπτεία της ΕΚΤ είναι απαραίτητη. Ακόμη καλύτερο θα ήταν να υπάρξει συμφωνία και για τους άλλους πυλώνες της τραπεζικής ένωσης: ένα περίγραμμα εθνικής νομοθεσίας από την ΕΕ που θα καθορίζει θέματα διάλυσης τραπεζών με τη χρήση ομοσπονδιοποιημένων σχεδίων τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης και τη δημιουργία εγγύησης καταθέσεων μέσα στην ΕΕ.

Πριν από έναν χρόνο υπήρξε συμφωνία στην ΕΕ για τις ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών σε κεντρικό (ομόσπονδο) επίπεδο και για την τραπεζική ένωση. Εκτοτε, όμως, το πρώτο άλλαξε και το δεύτερο δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί. Στην πρόσφατη γαλλογερμανική συνάντηση, το μόνο που αποφασίστηκε ήταν να αναβληθούν οι απαραίτητες αποφάσεις.

Δυστυχώς, η βελτίωση των συνθηκών στις αγορές κρατικών ομολόγων έχουν μειώσει την πίεση προς τους ευρωπαίους πολιτικούς. Ακόμη και ο συνήθως προσεκτικός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας άφησε να εννοηθεί ότι τα χειρότερα πέρασαν.

Ομως η πιο πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα δείχνει ότι θα υπάρχει στο μέλλον νέα αύξηση των σπρεντ. Εάν αυτό συμβεί, οι ηγέτες της Ευρώπης θα θρηνούν επειδή θα έχουν σπαταλήσει την περίοδο ηρεμίας που κατακτήθηκε στις αρχές του 2013. Ο πραγματικός πόλεμος που θα έπρεπε να κάνουν θα έπρεπε να έχει στόχο τη δημιουργία ενός λειτουργικού συστήματος πιστώσεων. Εάν δεν βιαστούν, οι νέοι Ευρωπαίοι μπορεί να είναι εκείνοι που θα κηρύξουν τελικά τον πόλεμο –κατά των ηγετών τους.

Ο Νάιαλ Φέργκιουσον είναι καθηγητής Ιστορίας στο Χάρβαρντ. Το βιβλίο του «Πολιτισμός» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Ο Πιερπάολο Μπαρμπιέρι είναι επισκέπτης καθηγητής στο Χάρβαρντ Κένεντι Σκουλ. Το βιβλίο του «Hitler’s Shadow Empire: The Nazis and the Spanish Civil War» θα εκδοθεί το φθινόπωρο