Η επίσκεψη της γερμανίδας Καγκελαρίου σηματοδότησε την αλλαγή σελίδας στις σχέσεις Ελλάδας και ΕΕ. Σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται σε καλύτερη θέση. Οχι ότι τα προβλήματα απομακρύνθηκαν ως διά μαγείας, η κατανόησή τους όμως θα διευκολύνει από εδώ και εμπρός την επίλυσή τους. Η προσπάθεια της χώρας να ελέγξει τα οικονομικά της και η θέλησή της να συνεχίσει σταθερά στον δρόμο των διαρθρωτικών αλλαγών έπεισε τους εταίρους μας, όπως αυτό εκφράζεται διά στόματος της κυρίας Μέρκελ η οποία ηγείται του πλέον ισχυρού εξ αυτών. Τα κράτη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εκδηλώνουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους προς τον ελληνικό λαό. Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει ισότιμο μέλος της ΕΕ και της ευρωζώνης.

Επιβεβαιώνεται έτσι ότι η Ευρώπη δεν είναι μέρος του ελληνικού προβλήματος αλλά μέρος της λύσης του. Διαψεύσθηκαν περίτρανα αυτοί που έλεγαν ότι η κρίση είναι εισαγόμενη, ότι φταίει η Ευρώπη και άρα αυτή πρέπει να πληρώσει τα σπασμένα. Ξεχνώντας ότι το πρόβλημα π.χ. της εξυγίανσης των Ταμείων είναι εγχώριο και το γνωρίζαμε από καιρό, το ίδιο και η ανάγκη των ιδιωτικοποιήσεων, το ίδιο και ο εξορθολογισμός του αναποτελεσματικού φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Αλλά κάθε φορά που τα τελευταία είκοσι χρόνια επιχειρήσαμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιες παθογένειες, το πολιτικό μας σύστημα και η κοινωνία στη μεγάλη της πλειονότητα έκαναν τα πάντα για να ακυρώσουν τις όποιες, έστω και δειλές, προσπάθειες.

Οσοι φωνασκούν κατά της Ευρώπης πιστεύοντας ότι η Ελλάδα θα έχει καλύτερη τύχη εκτός ΕΕ και εκτός ευρωζώνης διαψεύδονται (ή ψεύδονται εκ του πονηρού ελπίζοντας στη σπέκουλα με τα αποθησαυρισμένα στο εξωτερικό κεφάλαια και σε μία ενδεχόμενη επιστροφή στη δραχμή). Κάνουν λάθος ανάλυση χρησιμοποιώντας ξεπερασμένα εργαλεία και παραδείγματα παλαιάς κοπής. Η Ελλάδα καλείται να διαδραματίσει εκ νέου, θετικά και πειστικά, τον ρόλο της ως ισότιμο μέλος της ΕΕ. Πρέπει να απαλλαγούμε από τη φοβική στάση που έχουμε τελευταία αναπτύξει, να αφήσουμε τα αμυντικά ή ακόμα και αντιευρωπαϊκά αντανακλαστικά για να ξαναβρούμε τη θέση που επάξια είχαμε κατακτήσει πριν από μερικά μόλις χρόνια. Και είναι ακόμα πιο επείγον να γίνει αυτό, γιατί σε έναν σχεδόν χρόνο από τώρα η Ελλάδα θα αναλάβει για πέμπτη φορά την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ.

Οι προετοιμασίες έχουν ήδη αρχίσει. Το πρόγραμμα κάθε προεδρίας εντάσσεται σε έναν δεκαοκτάμηνο σχεδιασμό με τη συμμετοχή τριών συνεχόμενων προεδριών και σε ό,τι μάς αφορά, της Ιρλανδίας (α’ εξάμηνο 2013), της Λιθουανίας (β’ εξάμηνο 2013) και της Ελλάδας (α’ εξάμηνο 2014), του οποίου ο βασικός καμβάς θα εγκριθεί κατά τη διάρκεια του Συμβουλίων Γενικών Υποθέσεων (GAC) φέτος τον Δεκέμβριο. Και δεν πρέπει να φτάσουμε εκεί μόνο με απλωμένο το χέρι για βοήθεια αλλά ως εταίρος ισότιμος και έτοιμος να συνεισφέρει στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, με βάση την υπερτριακονταετή εμπειρία του στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ και ως ιδρυτικό μέλος της ευρωζώνης.

Ο χρόνος που έχουμε μέχρι την ελληνική προεδρία, η οποία θα αρχίσει τον Ιανουάριο και θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Ιουνίου 2014, προφανώς είναι περιορισμένος. Η προεδρία αυτή παρουσιάζει εξάλλου μία επιπλέον ιδιαιτερότητα. Χρονικά θα είναι κατά τι κολοβωμένη με την έννοια ότι τον Ιούνιο του 2014 θα γίνουν οι ευρωεκλογές και άρα η νομοθετική λειτουργία θα έχει ολοκληρωθεί το αργότερο με την τελευταία Ολομέλεια της Ευρωβουλής στα μέσα Μαΐου. Ταυτόχρονα η περίοδος αυτή συμπίπτει με την ολοκλήρωση της τρέχουσας θητείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή του προέδρου Μπαρόζο, της κυρίας Αστον που είναι επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Βαν Ρόμπαϊ, και ως είθισται προ του τέλους της ελληνικής προεδρίας θα έχουν αρχίσει οι διαβουλεύσεις για την εξεύρεση του αντικαταστάτη τους.

Η συγκυρία είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα αφού θα τη βρει στη θέση του πιλότου σε μία κρίσιμη στιγμή, εφόσον βέβαια δεν τη σπαταλήσει υπό την πίεση των εσωτερικών αντιπαλοτήτων. Ο κίνδυνος εσωστρέφειας είναι πραγματικός, αν σκεφτεί κανείς ότι η χώρα θα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, αφού τον Ιούνιο θα έχουμε εκλογές και μάλιστα διπλές. Για να αποφευχθεί νέα προσφυγή στις κάλπες μέσα σε διάστημα μερικών μηνών, οι ευρωεκλογές θα συμπέσουν με τις εκλογές για δήμους και περιφέρειες.

Η ολική επαναφορά της Ελλάδας στο κέντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων είναι πλέον ορατή. Είναι στο χέρι μας να δουλέψουμε όλοι μαζί προς αυτήν την κατεύθυνση, πολίτες και πολιτική ηγεσία, για να μη χαθεί η ευκαιρία που μας παρουσιάζεται.

Ο Τάκης Αναστόπουλος είναι τ. διευθυντής

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής