Σίγουρα δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας αν υποστηρίζω ότι ο δικομματισμός στη χώρα μας χαροπαλεύει ή σχεδόν τετέλεσται. Και έπρεπε νομοτελειακά να φθάσουμε εδώ, αφού σ’ αυτό συνετέλεσαν τα δύο μεγάλα κόμματα, τα οποία διαχειρίστηκαν για περίπου σαράντα χρόνια την κυβερνητική εξουσία.

Επομένως, το έργο που έχει παραχθεί όλα αυτά τα χρόνια φέρει την υπογραφή τους και την αποκλειστική ευθύνη τους. Η αποτίμηση της όλης προσφοράς κρίνεται αρνητική με λίγες θετικές αναλαμπές και μάλιστα από ηγέτες που σήμερα είτε δεν υπάρχουν είτε βρίσκονται σε απομόνωση και απαξίωση. Και είναι λογικό τούτη την ώρα του απολογισμού, με τόσα δεινά για τον τόπο, ο λαός να κρίνει αυστηρά και να απορρίπτει τον δικομματισμό αφού αυτό το σύστημα πλήγωσε συνειδήσεις και γκρέμισε ό,τι με θυσίες είχε στηθεί στην υπηρεσία της κοινωνίας.

Βεβαίως προσεγγίζοντας τα πράγματα από την τωρινή δραματική σκοπιά, θεωρώ πως θα ήταν μια θεώρηση όχι αντικειμενική αν διαπιστώναμε ότι έπρεπε προ πολλού να σταματήσει το μονοπώλιο της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Η άποψη αυτή όλο και γίνεται σήμερα καθολική κάτω από το βάρος των προβλημάτων που έχουν προκαλέσει στο σύνολο της κοινωνίας.

Αποψή μου είναι ότι ο δικομματισμός δεν στέριωσε ως τεχνητό κατασκεύασμα κάποιων, ούτε ότι μας επιβλήθηκε έξω από δημοκρατικές διαδικασίες. Αλλά οι πολιτικές συνθήκες και οι συνακόλουθες κοινωνικές διεργασίες που προηγήθηκαν, όπως η δικτατορία, το Κυπριακό και το Πολυτεχνείο, λειτούργησαν ως η φύτρα για το γέννημα των δύο μεγάλων κομμάτων.

Αναμφισβήτητα με την πολιτική που εφάρμοσαν έθεσαν τα σταθερά ή σαθρά θεμέλια στο κράτος και δημιούργησαν σε μεγάλο βαθμό την ταυτότητα της σημερινής Ελλάδας και της πραγματικότητας που βιώνουμε.

Ετσι ο δικομματισμός ρίζωσε για αρκετά χρόνια, μια και το πολιτικό του προσωπικό στο όνομα του κληρονομικού δικαίου νομής της εξουσίας κατάφερε να ριζώσει, αλλοτριώνοντας την πολιτική σκέψη των πολιτών και αντικαθιστώντας την με το ατομικό – πελατειακό βόλεμα.

Τώρα βρισκόμαστε ως λαός, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της θεσμικής ανεπάρκειας, μπροστά σε σοβαρά αδιέξοδα – οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά. Αυτή η σκληρή πραγματικότητα συντελεί ώστε καθημερινά να αλλάζει η σχέση του πολίτη με τους πολιτικούς, και ιδιαίτερα των δύο κυβερνητικών κομμάτων. Ετσι είναι βέβαιο ότι ο δικομματισμός και η κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ έχουν απαξιωθεί και προδιαγράφεται η απόρριψή τους.

Σήμερα οι πολίτες νιώθουμε προδομένοι από τα κόμματα αυτά, και μάλιστα καταλήξαμε στη βεβαιότητα ότι η παρουσία τους στην πολιτική σκηνή μόνο αρνητικά γεγονότα προοιωνίζεται για την κοινωνία. Εξαιτίας τους πορευόμαστε χωρίς πυξίδα, χωρίς μέλλον και δίχως προοπτική. Αποτέλεσμα της δραματικής συγκυρίας είναι να αναθεωρούμε οι περισσότεροι την ώς εδώ πολιτική στάση απέναντι στο κατεστημένο σύστημα του δικομματισμού και να σκεφτόμαστε λύσεις με άλλα σχήματα.

Αλλωστε, οι δημοκρατικές κοινωνίες μπορούν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα στη βάση της ελεύθερης επιλογής και δράσης σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις ανάγκες του λαού. Αυτά είναι και η ειδοποιός διαφορά από πολιτεύματα κάθε άλλης απόχρωσης. Γι’ αυτό και όλα τα σημάδια κοινωνικής έκφρασης δείχνουν ότι «αχός βαρύς ακούγεται» για ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Οι πολίτες θεωρούν τον δικομματισμό υπεύθυνο και υπόλογο για τη χρεοκοπία της Ελλάδας και για όλα τα προβλήματα που βιώνουν σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο.

Είναι δε προφανές ότι με βάση τη λογική προσέγγιση της πραγματικότητας, η μεταβολή των πολιτικών συσχετισμών προκύπτει ως άμεση αναγκαιότητα για το ατομικό συμφέρον του καθενός και ειδικά για το γενικό καλό. Γιατί δεν μπορεί οι άνθρωποι και τα κόμματα που δημιούργησαν τα προβλήματα να θέλουν να συνεχίσουν τη διαχείριση της εξουσίας. Αυτοί έχουν το σύνδρομο του πρώτου, αλλά εμείς δεν οδηγούμαστε από το σύνδρομο της αυτοκαταστροφής.

Εφόσον άλλαξαν τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα, είμαστε αναγκασμένοι να αλλάξουμε για την επιβίωσή μας τα εργαλεία και τους ανθρώπους για τη διαχείρισή τους. Και προς αυτή τη λύση ωθούν τα πράγματα οι ίδιοι οι πολιτικοί του δικομματισμού, όταν αποφεύγουν, όπως ο διάβολος το λιβάνι, την αυτοκριτική. Αντίθετα, συμπεριφέρονται με τη λογική του δικομματισμού και συνεχώς δίνουν ρεσιτάλ αποποίησης ευθυνών και υποκρισίας.

Η προτροπή ορισμένων να εφαρμόσουμε το αξίωμα ο σώζων εαυτόν σωθήτω είναι ό,τι πιο εγωιστικό και ανήθικο για μια κοινωνία ανθρώπων. Η μόνη λύση, πολιτικά και ηθικά ορθή, είναι η συμπόρευση των πολλών με συμφωνία σε σχέδιο εξόδου από την κρίση και σε πρόγραμμα ευημερίας του λαού και ενίσχυσης της δημοκρατίας.

Ο Χάρης Λεοντάρης είναι φιλόλογος,

πρ. δημοτικός σύμβουλος Ιωαννίνων

Τελευταία Νέα