Η ευρωπαϊκή κρίση είναι ταυτόχρονα κρίση τραπεζική και κρίση δημόσιου χρέους. Οσο περνάει ο καιρός το πρόβλημα οξύνεται γιατί χάνεται η εμπιστοσύνη των περιβόητων αγορών στην ικανότητα της πολιτικής εξουσίας να επιβάλει μια βιώσιμη λύση. Οπως γνωρίζουμε, το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα έχει τους δικούς του, εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Αργεί ακόμη περισσότερο, όταν οι αποφάσεις που χρειάζεται να πάρει έχουν σοβαρές αναδιανεμητικές συνέπειες μεταξύ των κρατών-μελών. Σε απλά ελληνικά, ποιος ή ποιοι θα πληρώσουν τον λογαριασμό; Στη σημερινή κρίση όλοι υποψιάζονται ότι ο λογαριασμός πιθανότατα θα είναι πολύ μεγάλος. Οι Γερμανοί, που σήμερα ελέγχουν το Ταμείο και άρχισαν να αντιλαμβάνονται, με αρκετή καθυστέρηση, τι διακυβεύεται, προσπαθούν να εξασφαλίσουν εγγυήσεις από τους εταίρους, κυρίως στην προβληματική περιφέρεια, ότι θα ακολουθήσουν το γερμανικό παράδειγμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και οικονομικής μεταρρύθμισης ως προϋπόθεση για να ανοίξουν οι κρουνοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή/και να βγουν τα πρώτα ευρωομόλογα. Δεν θέλουν όμως να καταλάβουν ότι δεν χωράνε πολλές Γερμανίες στην ίδια οικογένεια, πόσω μάλλον ότι η ταυτόχρονη μείωση της ζήτησης οδηγεί σε ύφεση. Η Ευρώπη βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί και κινδυνεύει να γκρεμοτσακιστεί ανά πάσα στιγμή. Αν καταφέρει να φτάσει σε σταθερό έδαφος, θα είναι πολύ διαφορετική.

Με τη διεύρυνση της κρίσης, που πλέον κτυπάει την πόρτα πολλών ευρωπαϊκών χωρών, έπαψε η Ελλάδα να βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα. Αυτό είναι καλό – δεν αντέχαμε άλλο τόση προσοχή και δημοσιότητα! Δεν έπαψε όμως να είναι η Ελλάδα ο πιο ευάλωτος κρίκος της ευρωαλυσίδας. Και όσο διευρύνεται η κρίση και θωρακίζονται οι πλέον ισχυροί, κινδυνεύει να φανεί στα μάτια τους η Ελλάδα πιο εύκολα αναλώσιμη. Δυστυχώς, τα διαπραγματευτικά μας περιθώρια παραμένουν στενά, γιατί η αξιοπιστία μας βρίσκεται χαμηλά. Ευτυχώς, τουλάχιστον, αρχίζουν αρκετοί να καταλαβαίνουν ότι η αρχική συνταγή χρειάζεται αλλαγές. Αρκεί να προσπαθήσουμε να τους πείσουμε με επιχειρήματα και συγκεκριμένα μέτρα, όχι με εκβιασμούς. Δεν μας παίρνει.

Ο Λουκάς Τσούκαλης είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ