Πρόσωπα Το υνί και το σπαθί

Η Σάλι Λίλιενταλ, η γλύπτρια που ίδρυσε το Ταμείο Ploughshares κάνοντας

αποστολή της την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, πέθανε στα 87 της χρόνια.

Ploughshare είναι το υνί στο αλέτρι και η Λίλιενταλ ονόμασε έτσι το ίδρυμά της

από ένα χωρίο της Βίβλου, που λέει πως τα σπαθιά πρέπει να γίνουν υνία και οι

άνθρωποι δεν πρέπει να μαθαίνουν πια τον πόλεμο. Το Ταμείο Ploughshares είναι

αφιερωμένο στην πρόληψη της διάδοσης και της χρήσης των πυρηνικών, των

βιολογικών και των χημικών όπλων. Από την ίδρυσή του, το 1981, έχει προσφέρει

περισσότερα από 40 εκατομμύρια δολάρια σε οργανώσεις και άτομα.

Η Σάλι Λίλιενταλ γεννήθηκε το 1919 ως Σάλι Αν Λόουενγκαρτ σε μια ευκατάστατη

οικογένεια στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Η οικογένειά της μετακόμισε στο Σαν

Φρανσίσκο όταν εκείνη ήταν 12 ετών. Σπούδασε στο Κολέγιο Σάρα Λώρενς στη Νέα

Υόρκη και στη διάρκεια του πολέμου εργάσθηκε στο Γραφείο Πολεμικών Πληροφοριών

στην Ουάσιγκτον. Όταν ο πρώτος σύζυγός της πέθανε, το 1953, έμεινε μόνη με

πέντε παιδιά μικρότερα των 7 ετών. Μετά την αποτυχία ενός δεύτερου γάμου,

παντρεύτηκε τον Φίλιπ Λίλιενταλ, διευθυντή των εκδόσεων του Πανεπιστημίου της

Καλιφόρνιας (University of California Press), ο οποίος πέθανε το 1984. Με τη

γλυπτική άρχισε να ασχολείται το 1950. Το 1978 έγινε συνιδρύτρια της Γκαλερί

Καλλιτεχνών του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο, η οποία

ενοικιάζει έργα τέχνης σε ιδιώτες.

«Είχα λίγα χρήματα και ήθελα να αποδώσουν με τον πιο δημιουργικό και πρακτικό

τρόπο», είχε δηλώσει το 1987 για την ίδρυση του Ταμείου Ploughshares. «Παίρνω

πολλές επιστολές από ανθρώπους που ζητούν χρήματα. Είναι όμως σχεδόν αδύνατο

για κάποιον που θέλει να συνεισφέρει, να αποφασίσει ποιoς κάνει καλή δουλειά».

Τον πρώτο χρόνο, η Λίλιενταλ συγκέντρωσε μόνη της 100.000 δολάρια για το

ταμείο. Ένας ανώνυμος δωρητής, που πιστεύεται πως ήταν η ίδια, προσέφερε

250.000 δολάρια τον χρόνο για την κάλυψη των διοικητικών εξόδων του ταμείου,

ώστε όλες οι δωρεές να διατίθενται για χορηγίες.

Το ίδρυμα συγκεντρώνει συνεισφορές από χιλιάδες δωρητές και γίνεται χορηγός

υποθέσεων υπέρ της ειρήνης και της ασφάλειας. Η Λίλιενταλ προτιμούσε τις

υποθέσεις που δεν είχαν γίνει ακόμη ευρύτερα γνωστές, επειδή αυτές είναι που

αντιμετωπίζουν τις περισσότερες δυσκολίες χρηματοδότησης. Η Διεθνής Εκστρατεία

για την Απαγόρευση των Ναρκών Εδάφους, που πήρε το Νόμπελ Ειρήνης το 1997,

ήταν από τους πρώτους που είχαν λάβει χορηγία από το Ταμείο Ploughshares. «Η

Σάλι ήταν εντελώς ανεξάρτητη, ένας άνθρωπος που έλεγε τα σύκα σύκα και τη

σκάφη σκάφη», είπε στους «Λος Άντζελες Τάιμς» ο Τζωρτζ Πέρκοβιτς, αντιπρόεδρος

σπουδών στο Ίδρυμα Κάρνεγκι για τη Διεθνή Ειρήνη. «Δεν φοβόταν μήπως δεν

αρέσει στον πολύ κόσμο. Έκανε αυτό που πίστευε πως ήταν σωστό. Ήταν ατρόμητη».