Δεν ξέρω αν κάνω λάθος, αλλά εμένα μου φαίνεται πως ήταν απολύτως αναγκαίο ένα

μικρό διάστημα μετεκλογικής περισυλλογής. «Όποιος θέλει να μάθει την τέχνη της

ζωής, πρέπει να ασκηθεί στην τέχνη της αμφιβολίας», έλεγε ο Φουκώ. Πιστεύω,

εξάλλου, ότι το εγχείρημα του Γιώργου Παπανδρέου δεν θα κριθεί από το πόσο

γρήγορα θα κηρύξει την έφοδο στα «χειμερινά ανάκτορα». Αλλά, κυρίως, από το

κατά πόσον θα προβάλει μια νέα αντίληψη για την άσκηση της αντιπολίτευσης.

Βασικό στοιχείο της νέας αυτής αντίληψης είναι το να ταυτιστεί η δημοκρατική

παράταξη μ’ ένα σύγχρονο δημοκρατικό μεταρρυθμιστικό όραμα και να διατυπώσει

μια ισχυρή προγραμματική εναλλακτική πρόταση.

Συνεκτικός ιστός, άλλωστε, της νέας προοδευτικής κοινωνικής και πολιτικής

πλειοψηφίας δεν θα είναι τόσο η ιστορική μνήμη και οι παλιές κομματικές

δεσμεύσεις όσο η κοινή οπτική για το μέλλον και η σύγχρονη διαχωριστική γραμμή

απέναντι στις δυνάμεις της συντήρησης και της στασιμότητας που παραμένουν

καθηλωμένες στον προηγούμενο ιστορικό κύκλο. Ένα από τα κρίσιμα ζητήματα είναι

το πλαίσιο των σχέσεων που θα διαμορφώσει το ΠΑΣΟΚ, ως βασικός κορμός της

παράταξης, με ανένταχτες δυνάμεις, συλλογικότητες, πολιτικές κινήσεις και

κόμματα της ευρύτερης Αριστεράς. Πολύ περισσότερο που τελευταία παρατηρείται

θετική κινητικότητα σε τμήμα της ανανεωτικής Αριστεράς, με αφορμή το Κυπριακό,

το οποίο έφερε στην επιφάνεια με μεγαλύτερη σαφήνεια τις δύο διαφορετικές

γραμμές.

Οι μεγάλες ανατροπές και η ανασύνθεση του ευρύτερου προοδευτικού χώρου

απαιτούν, εντέλει, την επιστροφή της πολιτικής. Αυτό είναι που κυρίως επείγει.

Γιατί αποδείχθηκε πως η προγραμματική και ιδεολογική ακινησία οδηγεί την

κοινωνία σε συντηρητική μετατόπιση.