Τρεις ιστορικοί διαφωνούντες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, τρεις

πρωταγωνιστές της ειρηνικής μετάβασης από τον κομμουνισμό στη δημοκρατία

καλούν τώρα την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να πάρουν θέση για την Κούβα. Με κείμενό

τους που δημοσιεύτηκε χθες σε πολλές εφημερίδες, ο πρώην πρόεδρος της Τσεχίας

Βάτσλαβ Χάβελ, ο πρώην πρόεδρος της Ουγγαρίας Άρπαντ Γκεντς και ο πρώην

πρόεδρος της Πολωνίας Λεχ Βαλέσα εκφράζουν την υποστήριξή τους προς τους

διαφωνούντες της Κούβας και καλούν την Ευρώπη να συγκροτήσει ένα Ταμείο για τη Δημοκρατία.

Πριν από ακριβώς έξι μήνες, το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο φυλάκισε 75 στελέχη

της κουβανικής αντιπολίτευσης. Πάνω από 40 συντονιστές του Σχεδίου Βαρέλα και

περισσότεροι από 20 δημοσιογράφοι και άλλοι εκπρόσωποι κινημάτων υπέρ της

δημοκρατίας κατέληξαν στη φυλακή. Όλοι καταδικάστηκαν ύστερα από

σκηνοθετημένες δίκες σε ποινές κάθειρξης 6 έως 28 ετών – απλώς και μόνο επειδή

τόλμησαν να εκφράσουν μια άποψη διαφορετική από την επίσημη.

Παρά ταύτα, οι φωνές των ελεύθερα σκεπτόμενων Κουβανών δυναμώνουν και αυτό

είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχούν ο Κάστρο και η κυβέρνησή του. Παρά

την πανταχού παρούσα μυστική αστυνομία και την κυβερνητική προπαγάνδα,

χιλιάδες Κουβανοί έχουν αποδείξει το θάρρος τους, υπογράφοντας διακηρύξεις

υπέρ του Σχεδίου Βαρέλα, το οποίο ζητά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την

ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι, την απελευθέρωση των πολιτικών

κρατουμένων, την ελευθερία του επιχειρείν και τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών.

Το καθεστώς της Κούβας ασφυκτιά – όπως ασφυκτιούσαν και οι ηγέτες των χωρών

του Σιδηρού Παραπετάσματος στο τέλος της δεκαετίας του ’80. H εσωτερική

αντιπολίτευση ενισχύεται. Οι καιροί αλλάζουν, η επανάσταση γερνά μαζί με τους

ηγέτες της και το καθεστώς είναι νευρικό. Ο Κάστρο γνωρίζει καλά ότι θα έλθει

η ημέρα που η επανάσταση θα χαθεί μαζί του. Κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί

τότε. Όσο πιο σαφές όμως γίνει σήμερα ότι η ελευθερία, η δημοκρατία και η

ευημερία σε αυτή τη χώρα εξαρτώνται από τη στήριξη των διαφωνούντων της, τόσο

περισσότερες είναι οι πιθανότητες μιας μελλοντικής ειρηνικής μετάβασης στη

δημοκρατία.

Αποτελεί χρέος του δημοκρατικού κόσμου να υποστηρίξει τους εκπροσώπους της

κουβανικής αντιπολίτευσης, ανεξαρτήτως του χρόνου που οι Κουβανοί σταλινικοί

θα παραμείνουν προσκολλημένοι στην εξουσία. H κουβανική αντιπολίτευση πρέπει

να έχει την ίδια διεθνή στήριξη που είχαν οι διαφωνούντες στην άλλοτε

διαιρεμένη Ευρώπη. Δηλώσεις καταδίκης της κυβερνητικής καταστολής, σε

συνδυασμό με συγκεκριμένα διπλωματικά βήματα από την Ευρώπη, τη Λατινική

Αμερική και τις ΗΠΑ, θα αποτελούσαν κατάλληλα μέσα για την άσκηση πίεσης στο

καθεστώς της Κούβας.

Το αμερικανικό εμπάργκο κατά της Κούβας δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ούτε όμως η ευρωπαϊκή πολιτική, που ήταν πιο φιλική προς το κουβανικό

καθεστώς. Είναι καιρός να παραμερίσουμε τις διαμάχες για το εμπάργκο και να

στηρίξουμε απευθείας τους Κουβανούς διαφωνούντες, τους κρατουμένους συνείδησης

και τις οικογένειές τους. H Ευρώπη πρέπει να καταστήσει σαφές ότι ο Κάστρο

είναι ένας δικτάτορας και ότι για τις δημοκρατικές χώρες μια δικτατορία δεν

μπορεί να είναι εταίρος έως ότου εφαρμόσει μια διαδικασία πολιτικής

φιλελευθεροποίησης.

Ταυτόχρονα, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να συγκροτήσουν ένα Ταμείο για την

Κουβανική Δημοκρατία, το οποίο θα στηρίξει την ανάδυση μιας κοινωνίας των

πολιτών στην Κούβα. Το Ταμείο αυτό θα χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση πολιτικών

αλλαγών στο νησί.

H πρόσφατη ευρωπαϊκή εμπειρία με ειρηνικές μεταβάσεις από τη δικτατορία στη

δημοκρατία, είτε πρόκειται για την Ισπανία είτε για τις χώρες της Κεντρικής

Ευρώπης, ενέπνευσε την κουβανική αντιπολίτευση. H Ευρώπη δεν πρέπει να

διστάσει. Είναι υποχρεωμένη να δράσει από την ίδια της την Ιστορία.

Επιμέλεια: Μιχάλης Μητσός