Ο αληθινός κόσμος του Ντέιβιντ Ουάλιαμς

Τι εντύπωση θα δημιουργούσε μια γιαγιά και ένα παιδάκι ντυμένοι με στολή δύτη να κυκλοφορούν μαζί πάνω σ’ ένα μοτοποδήλατο σε κεντρικό αυτοκινητόδρομο; Ή ένα κοριτσάκι «καλής οικογενείας» να πίνει καφέ σε μια πολυσύχναστη καφετέρια μ’ έναν άστεγο; Είναι δύο εικόνες μάλλον αλλόκοτες και δύσκολο να τις συναντήσει κάποιος, εκτός εάν ανοίξει τα βιβλία τού Ντέιβιντ Ουάλιαμς «Η γιαγιά μου η κλέφτρα» και «Ο κύριος Βρομύλος» μεταφρασμένα στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ο Ντέιβιντ Ουάλιαμς έχει ένα σύνολο ταλέντων και είναι ιδιαιτέρως αναγνωρίσιμος στην Αγγλία για το χιούμορ του μέσα από τις stand up comedies, ως ηθοποιός, παρουσιαστής στην τηλεόραση και ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων, όπου φαίνεται να μην τα πηγαίνει και άσχημα, όπως αποδεικνύουν όχι μόνο οι πωλήσεις των βιβλίων του αλλά και το γεγονός ότι θεωρείται κληρονόμος του Ρόαλ Νταλ, του συγγραφέα της Ματίλντα και του Τσάρλι.

«Μα η γιαγιά είναι τόσο βαρετή… Η τηλεόρασή της δεν λειτουργεί, το μόνο που θέλει είναι να παίζουμε σκραμπλ και επιπλέον βρωμάει λάχανο» γκρινιάζει ο Μπεν, ο ήρωας του βιβλίου, κάθε Παρασκευή που οι γονείς του τον αφήνουν στη γιαγιά για να πάνε στη νέα τους μανία, αυτούς τους «σαλονοτέτοιους» χορούς. Η γιαγιά, λοιπόν, που σίγουρα κερδίζει τις εντυπώσεις, φαίνεται να είναι η μόνη λύση για τις εξόδους των γονιών. Πώς γίνεται, όμως, ένα παιδί με τόσο τρελά ενδιαφέροντα, όπως τα υδραυλικά και τα δίκτυα ύδρευσης, να αντέξει σε μια τόσο βαρετή γιαγιά όσο τα φαγητά της, που όλα έχουν κάτι από λάχανο, όπως λαχανόσουπα, λαχανόπιτα, λάχανο ογκραντέν, λάχανο γλυκό και όλων των ειδών τις λαχανοπαραλλαγές! Σύντομα όμως η παραμονή του στο σπίτι της γιαγιάς θα τον κάνει να αλλάξει γνώμη γι’ αυτή τη δήθεν πληκτική γριούλα καθώς θα ανακαλύψει ένα μεγάλο μυστικό. Γιατί η γιαγιά του ήταν η μεγαλύτερη γκάνγκστερ που λήστευε περίφημα, πανάκριβα κοσμήματα. Τι σημασία έχει που έχει λίγο γεράσει, ο Μπεν την πείθει να ζήσουν μια Παρασκευή διαφορετική από τις προηγούμενες και να κάνουν μαζί τη μεγαλύτερη ληστεία στον Πύργο του Λονδίνου. Μια περιπέτεια ξεκινά, ριψοκίνδυνη όσο και συγκινητική στην εξέλιξή της. Οι δυο τους θα μπουν στον Πύργο του Λονδίνου, θα γνωρίσουν τη βασίλισσα και θα γλιτώσουν παρά τρίχα από την αστυνομία. Στο βιβλίο του, ο Ντέιβιντ Ουάλιαμς γράφει μια εξαιρετικά κεφάτη ιστορία, με ευτράπελα και ανατροπές που μόνο μια γιαγιά θα μπορούσε να προσφέρει στον εγγονό της. Κέντρο της ιστορίας είναι επίσης οι οικογενειακές σχέσεις, η απόρριψη και η αγάπη που ξεχνάμε να εκφράσουμε.

Παρόμοιο κίνητρο φαίνεται να έχει ο συγγραφέας στο βιβλίο του «Ο κύριος Βρομύλος». Ενα κοριτσάκι, η Χλόη, κόρη μιας μικροαστικής οικογένειας με μεγαλοαστικό προφίλ, πλησιάζει τον πιο περίεργο, βρομερό άστεγο της πόλης. Ο Ντέιβιντ Ουάλιαμς δεν μπορούσε να μας τον συστήσει με καλύτερο τρόπο: «O κύριος Βρομύλος βρωμούσε. Ή βρώμαγε όπως το γράφανε παλιά. Ηταν ο πιο βρωμιάρης, βρωμερός βρωμύλος που υπήρξε ποτέ».

Η Χλόη όμως φαίνεται να αγνοεί αυτά τα χαρακτηριστικά του, πλησιάζει αυτόν τον περίεργο καλοντυμένο άστεγο και τον φιλοξενεί στην αποθήκη του σπιτιού της. Στο σημείο αυτό ξεκινά μια ιστορία οικογενειακής τρέλας. Πώς μποροεί να αποδεχθεί μια μαμά υποψήφια βουλευτής, που ήδη έχει δηλώσει την αντίθεσή της στα επιδόματα των αστέγων, ή ένας μπαμπάς εντελώς άβουλος έναν άστεγο συγκάτοικο στην αποθήκη του; Αλλά και ο άστεγος βασανίζεται από μια απίστευτη ιστορία.

Το διαφορετικό και ιδιαίτερο στοιχείο των βιβλίων του συγγραφέα είναι ότι θίγει ένα σύνολο θεμάτων ριζωμένων στις σύγχρονες κοινωνίες. Η αποξένωση ή η έλλειψη έκφρασης των συναισθημάτων μέσα στην οικογένεια, η απόρριψη και η δυσκολία στην αναγνώριση του διαφορετικού είναι κάποια από αυτά τα σύγχρονα χαρακτηριστικά που μεταφέρει o Ντέιβιντ Ουάλιαμς στα βιβλία του με έναν τρόπο προσιτό και αστείο, αλλά ταυτόχρονα που προκαλεί αντιφάσεις και προβληματισμό.

Αν και η γλώσσα του είναι απλή, χωρίς περιγραφικές εντάσεις, τα βιβλία του κερδίζουν με αυτή την απλότητα, γιατί φέρνουν την κοινωνία στα μάτια των παιδιών, τις σκέψεις των παιδιών στα αφτιά των γονιών τους και την παιδική λογοτεχνία αντιμέτωπη με την κοινωνική πραγματικότητα, που δεν έχει μάγισσες και δράκους αλλά αστέγους, φτωχούς, απώλειες και καθημερινές αγωνίες.