Πώς οι Ελληνες πετούν δέκα χρόνια από τη ζωή τους

^«Ποιος είναι πιο υγιής; Η γυναίκα ή ο άνδρας;», «πώς γεννήθηκε η αρρώστια;», «πόσα χρόνια μπορούμε να ζήσουμε;», «πόσο εξαρτημένος είστε από το τσιγάρο;», «ποιο νόσημα προτιμάς;»: αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να δώσει απάντηση ένας νέος οδηγός υγείας.

Η επιστημονική διαπίστωση που προτάσσει ο καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής Γιάννης Τούντας στον πρόλογό του –έτσι ξεκινά –ότι «οι Ελληνες χάνουν τουλάχιστον κατά μέσο όρο δέκα χρόνια από τη ζωή τους γιατί καπνίζουν πολύ, τρέφονται άσχημα, είναι υπέρβαροι, οδηγούν απρόσεκτα» προβληματίζει τον αναγνώστη. Ομως, πέντε σειρές πιο κάτω ακολουθούν τα καλά νέα: «Η πρόληψη σώζει ζωές και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εμάς τους ίδιους» αναφέρει ο συγγραφέας.

Οι 252 σελίδες του βιβλίου «Χρόνια πολλά γεμάτα υγεία: όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε για υγεία και μακροζωία» δεν περιορίζονται στην ανάλυση των κακών συνηθειών και των επιπτώσεών τους. Αντίθετα, περικλείουν ένα αλφαβητάρι χρήσιμων συμβουλών για περισσότερα και καλύτερα χρόνια ζωής. Αλλωστε, οι επιστήμονες καταλήγουν σε αισιόδοξα συμπεράσματα: «Οσοι είναι σήμερα 10 χρονών δεν είναι απίθανο να δουν αρκετά από τον 22ο αιώνα εφόσον βέβαια δεν αρχίσουν το κάπνισμα και άλλες ανθυγιεινές συνήθειες».

Από την αρχαιότητα

Ο συγγραφέας συχνά αντλεί μυστικά υγείας από την αρχαιότητα, όταν παραδείγματος χάριν σημειώνει πως «ο Ιπποκράτης έχει γράψει ότι οι τροφές μας πρέπει να είναι τα φάρμακά μας και τα φάρμακά μας πρέπει να είναι οι τροφές μας». Τα θέματα όμως που θίγει είναι πιο επίκαιρα από ποτέ, όπως το στρες στη σύγχρονη ζωή. «Υπολογίζεται ότι το 50% των προβλημάτων του σύγχρονου ανθρώπου σχετίζεται, άμεσα ή έμμεσα, με το στρες» υπογραμμίζεται στο βιβλίο. Μετά την ανάλυση ακολουθούν χρήσιμες οδηγίες χαλάρωσης και ανακούφισης από τη μυϊκή ένταση και το άγχος. Σήμερα, οι άνθρωποι κάνουν «έκπτωση» και στον ύπνο τους: «Στη σύγχρονη εποχή, ο χρόνος του ύπνου είναι κατά 20% λιγότερος σε σχέση με εκείνον πριν από 100 χρόνια», με τη μεσημεριανή σιέστα να αποτελεί προνόμιο των λίγων.

Η λύση, σύμφωνα με τον Γιάννη Τούντα, μπορεί να κρύβεται σε μία κούπα αφεψήματος ευεργετικών βοτάνων –κιτροβάλσαμο, βαλεριάνα κ.ά. –που καταπολεμούν τις διαταραχές του ύπνου που οφείλονται στο στρες.

Και ακολουθεί ακόμη ένα tip: «Προσθέστε μέλι. Το μέλι απελευθερώνει σεροτονίνη στον εγκέφαλο, μια ουσία «αγγελιαφόρου» του οργανισμού που ηρεμεί τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και βοηθά στον ύπνο».

Αν, πάλι, θεωρεί κανείς ότι το αντικαπνιστικό κίνημα ανήκει στον μοντέρνο κόσμο, η ιστορία τον διαψεύδει. Ο συγγραφέας κάνει ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο και επισημαίνει ότι οι πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων δεν ήταν φιλικές προς τον καπνό.

Συγκεκριμένα, το 1604 ο βασιλιάς Ιάκωβος Α’ της Αγγλίας αποκήρυξε τη χρήση καπνού «ως απαίσια για τα μάτια, μισητή για τη μύτη, καταστροφική για το μυαλό και επικίνδυνη για τα πνευμόνια». Αντίστοιχα, ο Λουδοβίκος ΙΙ της Γαλλίας έστελνε τους καπνιστές στα κάτεργα και ο Πάπας τους αφόριζε.

Κι όμως στην Ευρώπη του σήμερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ανάβουν τσιγάρο 215 εκατ. άνθρωποι, παρά τη γνώση ότι πρόκειται για εξάρτηση που σκοτώνει.

Ο ενότητες του βιβλίου συνθέτουν το παζλ του σύγχρονου τρόπου ζωής: διατροφή, κάπνισμα, άσκηση, αλκοόλ, ναρκωτικά, ύπνος, σεξουαλική υγεία, στρες, άλλες επιλογές πρόληψης κ.ά.

Ο συγγραφέας κάνει ένα βήμα παραπέρα τοποθετώντας την υγεία εντός της κοινωνίας και αναλύοντας τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης αλλά και τον ρόλο της οικογένειας και της παιδείας.

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες έρχεται κανείς αντιμέτωπος με τις προσωπικές επιλογές του, που προάγουν ή βλάπτουν αναλόγως την υγεία του. Μοιραία γεννάται το ερώτημα στον αναγνώστη πόσο υγιής είναι.