Βρετανός λόγιος και θεολόγος, ο Ρόμπερτ Μπέρτον (1577-1640) κατέστησε τη μελαγχολία κύριο εργαλείο για να επισκοπήσει, συνολικά και διαχρονικά, μέσα στο θέατρο της ιστορίας των πολιτισμών, την προσωπική και κοινωνική ζωή και συμπεριφορά των ανθρώπων κάθε τάξης και προέλευσης. Μεταξύ τους κι εκείνων που διακρίνονται για «μεγαλοφυΐα» – κατηγορία που ήδη ο Αριστοτέλης είχε συνδέσει με τη μελαγχολία. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συλλογική συνείδηση η εικόνα του μελαγχολικού συνδυάζεται πάντα με εκείνην του ανθρώπου με ιδιαίτερες ικανότητες, του στοχαστή, καλλιτέχνη ή στρατηλάτη, εκείνου που τον οιστρηλατούν τα πάθη και η υπαρξιακή αγωνία.

Ο συγγραφέας σταχυολογεί και συνταιριάζει με τρόπο ανεπανάληπτο το έργο 1.598 ποιητών, φιλοσόφων και γιατρών, για να περιγράψει αυτήν την κατάσταση που απασχόλησε από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Φρόιντ όλους τους μεγάλους στοχαστές και για να απαντήσει στα ερωτήματα: Τι είναι η μελαγχολία; Τι την προκαλεί; Πώς θεραπεύεται;

Στον τρίτο τόμο, ο Μπέρτον δίνει στις σελίδες του για την ερωτική μελαγχολία περίπου μια εγκυκλοπαίδεια του έρωτα σε όλους τους πολιτισμούς, χωρίς να παραλείπει τίποτε από τα πάθη, την τέχνη και τις τεχνικές του έρωτα, συμπεριλαμβάνοντας τις ερωτικές παρεκτροπές και διαστροφές. Για να απαντήσει στο ερώτημα «Πώς ο έρωτας δυναστεύει τους ανθρώπους;» επικαλείται όχι μόνο τα όργανα που προσβάλλονται, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της ιπποκρατικής ιατρικής – εμπρόσθιο μέρος κεφαλής, μάτια, ήπαρ – αλλά και ολόκληρη την γκάμα των αιτίων και των αιτιατών που συνδέονται με αυτήν τη θεία και ηρωική πάθηση, όπως την εξέφρασαν οι συγγραφείς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, από την αρχαία Αθήνα και Ρώμη και τις χώρες της Βίβλου, μέχρι τις πρωτεύουσες της Αναγέννησης.

Ο περίφημος «ηρωικός έρως» της αρχαιότητας – ο «έρως Ηρως» -, ο παθιασμένος έρωτας των ευγενών και των αβροδίαιτων υπάρξεων, τα κατορθώματα του Αλκιβιάδη και της Κλεοπάτρας, η λαγνεία των χαμαιτυπείων και των μπορντέλων της Ρώμης, ζωντανεύουν σε μια χειμαρρώδη, γλαφυρή και συναρπαστική αφήγηση, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και τον ξαφνιάζει ευχάριστα προσφέροντάς του ένα αμίμητο χαρμάνι ερωτικού λόγου.

Η μετάφραση του Παναγιώτη Χοροζίδη είναι αριστουργηματική.

Τελευταία Νέα