Σε συνθήκες οικονομικής κρίσης όλο και πιο συχνά κάποιοι θέτουν το ερώτημα αναφορικά με τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων: ποια είναι η χρησιμότητα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών;» Τα επιχειρήματα είναι πολλά, αλλά μάλλον η καλύτερη απάντηση βρίσκεται στις σελίδες των βιβλίων
Α. Schildt και D. Siegfried (επιμ.)

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΜΑΡΞ ΚΑΙ ΣΤΗΝ CΟCΑ-CΟLΑ

ΝΕΑΝΙΚΗΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

ΚΑΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗΑΛΛΑΓΗ, 1960-1980

ΜΤΦ. Ν. ΖΑΡΤΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΛΙΑ

Ενας συλλογικός τόμος με σύγχρονες μελέτες κοινωνικών επιστημόνων για το κίνημα του 1968 στην Ευρώπη. Τα άρθρα αφορούν μια σειρά από χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Δανία κ.ά.), καλύπτουν μια σειρά από ζητήματα κουλτούρας με την ευρύτερη έννοια (όπως μουσική, τουρισμός, σεξουαλικότητα κ.λπ.) και αναδεικνύουν τις αντινομίες του κινήματος ανάμεσα στον ριζοσπαστισμό και τον ευδαιμονισμό, τον πειραματισμό και τον καταναλωτισμό. Ο τόμος, επίσης, δείχνει τους ερευνητικούς προσανατολισμούς στη μεταπολεμική κοινωνική και πολιτισμική ιστορία.

Geoff Εley

ΣΦΥΡΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, 1850-1923

ΜΤΦ. Α. ΚΑΤΣΙΚΕΡΟΣ ΕΚΔ. ΣΑΒΒΑΛΑΣ, ΤΟΜΟΙ Α΄ ΚΑΙ Β΄

Μια συνθετική, εντυπωσιακή σε εύρος μελέτη της νεώτερης και σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Ο αμερικανός ιστορικός εξετάζει τη διαδρομή της Αριστεράς από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης μέχρι σήμερα: διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα, κοινωνικά υποκείμενα, πολιτικά κόμματα, ήττες και κατακτήσεις, διασπάσεις και μεταμορφώσεις. Εργο μεγάλου βεληνεκούς που συνδυάζει την ιστορική αφήγηση με τη διεισδυτική ανάλυση και αποκαθιστά τη σχέση μεταξύ κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας.

Jan-Werner Μόller

ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΟΥΣ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗΤΟΥΚΑΡΛ ΣΜΙΤΣΤΟΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣΤΟΧΑΣΜΟ

ΜΤΦ. Α. ΣΥΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΚΔ. ΠΟΛΙΣ

Ο Καρλ Σμιτ (1888-1985) θεωρείται ένας από τους κορυφαίους στοχαστές του 20ού αιώνα, παρά το γεγονός ότι υπήρξε ένας από τους προβεβλημένους νομικούς του ναζιστικού καθεστώτος και εξαιτίας αυτού μετά τον πόλεμο του απαγορεύτηκε διά παντός να διδάξει στη Δ. Γερμανία. Ο συγγραφέας εξετάζει για ποιους λόγους η σκέψη του είχε τόσο μεγάλη επίδραση στη Δ. Ευρώπη και μάλιστα όχι μόνο στους συντηρητικούς κύκλους αλλά και στην Αριστερά και διαμόρφωσε τη σύγχρονη κριτική στο φιλελευθερισμό.

Εric Ηobsbawm

ΛΗΣΤΕΣ

ΕΚΔ. ΘΕΜΕΛΙΟ

Η μελέτη του διάσημου ιστορικού που επέβαλε τον όρο «κοινωνικός ληστής», αποχρώσεις του οποίου εντοπίζουμε ακόμη και σήμερα στους σύγχρονους πειρατές. Οι «ληστές» κατά Χομπσμπάουμ υπήρξαν άτομα στο περιθώριο της αγροτικής κοινωνίας που αποσκοπούσαν στο πλιάτσικο των πλουσίων για χάρη των απόκληρων. Εξού και ο ηρωικός τους μανδύας.

Richard Βessel

ΓΕΡΜΑΝΙΑ 1945

ΑΠΟΤΟΝΠΟΛΕΜΟ ΣΤΗΝΕΙΡΗΝΗ

ΜΤΦ. Ε. ΑΣΤΕΡΙΟΥ, ΕΚΔ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Οι Γερμανοί χαρακτηρίζουν το 1945 ως «ώρα μηδέν». Χρονιά συντριβής του ναζισμού και αρχή μιας νέας εποχής για τη Γερμανία. Η μελέτη εξετάζει σε βάθος τις ποικίλες πλευρές της καταστροφής της ναζιστικής Γερμανίας (βομβαρδισμοί, νεκροί, πρόσφυγες, προέλαση των Συμμάχων) και τη δημιουργία των θεμελίων για τη μεταπολεμική της ιστορία (διαίρεση σε ζώνες κατοχής, δίωξη των ναζί, σχέδια για την ανασυγκρότηση), αναδεικνύοντας τις αντιφατικές δυνάμεις και τους προσανατολισμούς που απελευθερώθηκαν κατά τη στιγμή της μετάβασης.

Νίκη Μαρωνίτη

ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ, ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ,

ΝΕΕΣΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΕΚΔ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Το κίνημα του 1909, μία από τις «τομές» στην ελληνική ιστορία εγκαινίασε μια περίοδο που χαρακτηρίστηκε από την κυριαρχία του Βενιζέλου στην πολιτική ζωή και τον Διχασμό στη συνέχεια. Η μελέτη επανεξετάζει κριτικά αυτήν την τομή και την επανατοποθετεί στο σύνολο της ελληνικής βιβλιογραφίας. Εστιάζει στο πώς αυτό το γεγονός μετατράπηκε σε μείζον γεγονός της ελληνικής ιστορίας, τις ποικίλες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις που κατατέθηκαν στη διάρκεια του αιώνα που μεσολάβησε και, ιδιαίτερα σημαντικό, υποδεικνύει εκείνες τις πτυχές που ακόμη παραμένουν αδιερεύνητες και μπορούν να οδηγήσουν σε μια νέα προσέγγιση.

Β. Γούναρης, Σ. Καλύβας και Ι. Στεφανίδης (επιμ.)

ΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ,

ΕΜΦΥΛΙΟΣ, ΚΥΠΡΟΣ

ΕΚΔ. ΠΑΤΑΚΗΣ

Ο τόμος επανεξετάζει τρεις κομβικές στιγμές της ελληνικής ιστορίας από τη σκοπιά του τύπου της στρατιωτικής σύγκρουσης που τις χαρακτήρισε, και πιο συγκεκριμένα τον ανορθόδοξο πόλεμο. Αυτή είναι η αφετηρία για να θέσουν οι συγγραφείς του τόμου μια σειρά από ερωτήματα, όπως γιατί επιλέχθηκε τόσο συχνά ο ανορθόδοξος πόλεμος, ποια ήταν η δυναμική της βίας που αναπτύχθηκε, πώς επηρέασε τις συλλογικές ταυτότητες, ποιες ήταν οι συνέπειές του στην κοινωνία και πώς αποτυπώθηκε στη συλλογική μνήμη.

Βασίλης Νιτσιάκος

ΣΤΟ ΣΥΝΟΡΟ «ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ»,

ΣΥΝΟΡΑΚΑΙΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝΑΛΒΑΝΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΘΟΡΙΟ

ΕΚΔ. ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Η εθνογραφική μελέτη του Β. Νιτσιάκου για τους τόπους και τους ανθρώπους της άλλης πλευράς των συνόρων εγείρει ερωτήματα που αφορούν τη ρευστότητα της ταυτότητας, τη διαρκή κινητικότητα, τον πολυεθνοτικό χαρακτήρα στις μεθοριακές περιοχές (με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τους Βλάχους). Επιπλέον με έναν ιδιαίτερο αφηγηματικό τρόπο «αποκαλύπτει» και το υπόβαθρο της επιτόπιας έρευνας: ημερολόγιο, συνεντεύξεις, φωτογραφίες, θεωρητικές αναφορές και καταγραφές συναντήσεων, χορών, γάμων. Ενα σημαντικό βιβλίο το οποίο, δυστυχώς, πέ ρασε απαρατήρητο.

Β. Καντσά, Β. Μουτάφη, Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.)

ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΚΔ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Η χρήση της έννοιας του κοινωνικού φύλου στην Ελλάδα στην επιστημονική έρευνα είναι σχετικά πρόσφατη και παραμένει αρκετά περιορισμένη. Σε αυτόν τον συλλογικό τόμο διακεκριμένοι επιστήμονες από τα πεδία, μεταξύ των άλλων, της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της ιστορίας, της γλωσσολογίας, της ψυχολογίας, της εκπαίδευσης παρουσιάζουν την επίδραση της φεμινιστικής σκέψης στις κοινωνικές επιστήμες στην Ελλάδα.

Τάκης Θεοδωρόπουλος, Πάσχος Μανδραβέλης, Πέτρος Μάρκαρης, Βασίλης Παπαβασιλείου

ΥΠΟ ΤΟ ΜΗΔΕΝ

ΕΚΔ. ΩΚΕΑΝΙΔΑ

Υπό τον μάλλον εύγλωττο τίτλο οι τέσσερις συγγραφείς προσπαθούν να χαράξουν τις ερμηνευτικές γραμμές που θα επιτρέψουν την αποτίμηση της σημερινής κρίσης. Μια κρίση όχι μόνον οικονομική, που ανάγεται σε συγγενείς διαμαρτίες της ελληνικής κοινωνίας, η οποία πριν χτυπήσει την οικονομία και το εισόδημα του έλληνα πολίτη, αποδιοργάνωσε το εκπαιδευτικό σύστημα, την πολιτική τάξη και άφησε την χώρα έρμαιο μιας σπάταλης κραιπάλης χρημάτων και ανθρώπινου δυναμικού. Σίγουρα η κρίση δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των Ελλήνων. Όμως η κάθε κοινωνία την ζει με τους όρους της ιδιαιτερότητάς της τους οποίους τα τέσσερα αυτά δοκίμια προσπαθούν να εντοπίσουν.