Αναζήτηση
Η περίτεχνη Τελετή Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου σηματοδότησε το τέλος μιας δεκαετούς περιόδου κατά την οποία το Κομμουνιστικό Κόμμα χειριζόταν την υπόθεση των Αγώνων ως απόλυτη πολιτική προτεραιότητα. Η Τελετή Λήξης σηματοδότησε, παράλληλα, την αρχή μιας νέας, μεταολυμπιακής εποχής. Πώς θα είναι η επόμενη μέρα για την Κίνα;
Για τους Κινέζους ηγέτες, η εργώδης προσπάθεια που κατέβαλαν ανταμείφθηκε. Στα μάτια των Κινέζων οι Αγώνες απετέλεσαν μια επιτυχία χωρίς προηγούμενο: η πρωτιά της Κίνας στα μετάλλια τόνωσε το εθνικό αίσθημα και το Πεκίνο εντυπωσίασε τους ξένους επισκέπτες του με τη φιλοξενία του και την άριστη οργάνωσή του. Και παρά το γεγονός ότι η αδιάλλακτη πολιτική της κινεζικής κυβέρνησης στο ζήτημα των διαφωνούντων προκάλεσε πολλές επικρίσεις, η Κίνα έδειξε στον υπόλοιπο κόσμο ότι είναι μια ανερχόμενη οικονομική και πολιτική δύναμη. Το ερώτημα, ωστόσο, που τίθεται σε αυτήν τη νέα, μεταολυμπιακή εποχή, είναι εάν η αυτοπεποίθηση που απέκτησε η Κίνα θα την οδηγήσει στο να διευρύνει τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο και να προχωρήσει σε πιο βαθιές πολιτικές μεταρρυθμίσεις ή αν η επιτυχία των Αγώνων και η βουβή αντίδραση της Δύσης στην καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πείσει τους Κινέζους ηγέτες ότι το σημερινό μοντέλο μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς αλλαγές.
Αυξημένες προσδοκίες
Είναι κοινώς παραδεκτό ότι οι Αγώνες απεικόνισαν τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα του αυταρχικού συστήματος της Κίνας: τα 43 δισ. του κόστους καλύφθηκαν εξ ολοκλήρου από το κράτος, τα 51 χρυσά μετάλλια ήταν αποτέλεσμα μιας κρατικά ελεγχόμενης αθλητικής μηχανής. Αυτή η επιτυχία, όμως, δεν είναι λόγος για να κάνει κάποιους αναλυτές να φοβούνται ότι οι Κινέζοι ηγέτες δεν θα βιαστούν να αλλάξουν το στάτους κβο. Το 2008 ήταν η χρονιά των Ολυμπιακών στην Κίνα. Αλλά ήταν, επίσης, η 30ή επέτειος από το άνοιγμα της Κίνας στην αγορά, γεγονός που οδήγησε στην ταχεία οικονομική άνοδό της. Από τη στιγμή που οι Κινέζοι μετακινήθηκαν στα αστικά κέντρα και έγιναν πιο πλούσιοι, η ηγεσία θα αντιμετωπίσει πιθανότατα αυξημένες προσδοκίες από τους πολίτες για καλύτερες υπηρεσίες. Οι φιλελεύθεροι στη χώρα ελπίζουν ότι αυτή η επέτειος θα εμπνεύσει νέες μεταρρυθμίσεις, ειδικά σε ένα πολιτικό σύστημα τραυματισμένο από τη διαφθορά και την αδιαφάνεια.
Πολλοί σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι οι Αγώνες υπογράμμισαν την αντίσταση στο εσωτερικό του Κομμουνιστικού Κόμματος, να γίνει περισσότερο ανεκτικό απέναντι στους διαφωνούντες. Το κόμμα ήρθε αντιμέτωπο με μια σειρά από κρίσεις στο πρελούδιο των Αγώνων: οι διαμαρτυρίες στο Θιβέτ άρχισαν τον Μάρτιο, η διαδρομή της Ολυμπιακής Φλόγας συνοδεύτηκε από διαδηλώσεις. Οι διαμαρτυρίες φαίνονταν αναπόφευκτες στη διάρκεια των Αγώνων, οι Αρχές έδειξαν ένα πρόσωπο ανεκτικότητας παραχωρώντας τρεις τοποθεσίες στους διαδηλωτές, αλλά όλα τα αιτήματα για διαδηλώσεις απορρίφθηκαν.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα φαίνεται ότι κέρδισε τη μάχη των δημοσίων σχέσεων κι ενίσχυσε τη διεθνή εικόνα του.
Τέλος στον «αιώνα της ταπείνωσης»
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ τον Ντέιβιντ Σαμπάουφ, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, οι Αγώνες έθεσαν συμβολικό τέλος στον «αιώνα της ταπείνωσης», όπως περιγράφουν οι Κινέζοι την περίοδο που άρχισε στα μέσα του 19ου αιώνα με τους ξένους κατακτητές. «Η Κίνα πρέπει να ξαναγράψει την ιστορία του πληγωμένου εθνικισμού της και να δει με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση τον ρόλο της στον κόσμο», προσθέτει ο Σαμπάουφ. Κανένα ζήτημα δεν θα αποτελούσε καλύτερη δοκιμή για τη νέα εποχή από το Θιβέτ. Τον προσεχή Οκτώβριο, οι κινεζικές αρχές πρόκειται να συναντηθούν με αντιπροσώπους του Δαλάι Λάμα. Κι εκεί θα αποδείξουν αν αυτή η συνάντηση αντιπροσωπεύει μια πραγματική επιθυμία για διαπραγματεύσεις ή αν ήταν ένας τρόπος για να μειωθούν οι αντιδράσεις στη διάρκεια των Αγώνων.
[ ΓΝΩΜΗ ] Χρυσό μετάλλιο στους Δομινικανούς
Σε πρόσφατη μελέτη τους δύο Κινέζοι οικονομολόγοι υποστήριξαν ότι ο πληθυσμός και το κατά κεφαλήν εισόδημα υπήρξαν «οι πιο καθοριστικοί παράγοντες» στη συγκομιδή μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες από το 1952 έως το 2004. Αυτή η θεώρηση μάς υποχρεώνει να επιλέξουμε έναν διαφορετικό τρόπο για να κρίνουμε την επιτυχία στους Αγώνες του Πεκίνου. Θα πρέπει να συγκρίνουμε τη θέση μιας χώρας στον πίνακα των μεταλλίων με τη θέση της στον πίνακα της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ποιος είναι, λοιπόν, ο πραγματικός νικητής; Η Δομινικανή Δημοκρατία.
Με το ένα χρυσό και το ένα αργυρό μετάλλιο που κατέκτησε κατετάγη στην 47η θέση, ενώ η οικονομία της βρίσκεται στην 179η. Η Μογγολία, η Ζιμπάμπουε και η Τζαμάικα τα κατάφεραν επίσης πολύ καλά. Αντίθετα, ο μεγάλος χαμένος είναι η Ταϊβάν. Η 17η πιο δυνατή οικονομία του κόσμου κατετάγη μόλις 79η στον πίνακα των μεταλλίων. Σε αυτό το σημείο τίθεται ένα άλλο ζήτημα. Οι χώρες που κέρδισαν περισσότερα μετάλλια από το οικονομικό τους βάρος, όπως η Βόρεια Κορέα, η Κούβα και το Ουζμπεκιστάν, δεν διακρίνονται για τους δημοκρατικούς τους θεσμούς ή τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε επιβεβαιώνεται η θεωρία του Χάρι Λάιμ. Όπως αναφέρει στον «Τρίτο άνθρωπο», ο πόλεμος, ο τρόμος και οι αιματοχυσίες μάς έδωσαν τον Μιχαήλ Άγγελο, τον Ντα Βίντσι και την Αναγέννηση, ενώ 500 χρόνια ειρήνης και δημοκρατίας στην Ελβετία (35η στα μετάλλια και 22η στο ΑΕΠ) έφεραν μόνο το ρολόι- κούκο. Το γεγονός ότι το ρολόι- κούκος εφευρέθηκε στην πραγματικότητα στη Γερμανία έχει ελάχιστη σημασία.
