Tο διοξείδιο του άνθρακα υπερθερμαίνει τη Γη. Οι πάγοι λειώνουν, η στάθμη των ωκεανών ανεβαίνει, οι τυφώνες εντείνονται, η απειλή της ξηρασίας, των πλημμυρών και των λιμών είναι μεγάλη. Είναι δυνατόν, αν ο καθένας φυτέψει ένα δέντρο, να βοηθήσει ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή;

Για κάποιους, δεν υπάρχει αμφιβολία. Κάθε δέντρο μπορεί να απομακρύνει από την ατμόσφαιρα ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα μεγαλύτερη του ενός τόνου στη διάρκεια της ζωής του. Νέες επιστημονικές έρευνες όμως καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η διατήρηση και η αποκατάσταση των δασών έξω από τις τροπικές ζώνες δεν θα επηρεάσει καθόλου ή σχεδόν καθόλου την ταχύτητα με την οποία αλλάζει το κλίμα. Ορισμένες «θετικές» πρωτοβουλίες μάλιστα, μπορεί να βλάψουν αντί να βοηθήσουν, επιταχύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Τα δέντρα δεν περιορίζονται στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα- απορροφούν και τις ηλιακές ακτίνες. Τα δάση τείνουν να είναι πιο σκοτεινά από τις καλλιεργημένες εκτάσεις και να απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως. Κατά μέσο όρο, αυτό το φαινόμενο φαίνεται να ακυρώνει την ιδιότητα «αποθήκευσης» διοξειδίου του άνθρακα του δάσους. Το χιόνι σε γυμνό έδαφος αντανακλά περισσότερη ακτινοβολία στο Διάστημα απ΄ ό,τι ένα χιονισμένο δάσος, άρα τα δάση σε περιοχές με υψηλή χιονόπτωση μπορεί να συμβάλουν στην αύξηση των θερμοκρασιών.

Αντίθετα, ο ρόλος των τροπικών δασών είναι ιδιαίτερα σημαντικός στο κλιματικό σύστημα της Γης. Όχι μόνον αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα αλλά και οι ρίζες τους φτάνουν βαθιά, παίρνοντας νερό το οποίο εξατμίζεται μέσω των φύλλων τους. Στην ατμόσφαιρα, το νερό αυτό μπορεί να σχηματίσει σύννεφα που αντανακλούν το ηλιακό φως στο Διάστημα, βοηθώντας στην ψύχρανση του πλανήτη.

Ο στόχος είναι να διατηρηθεί η αναντικατάστατη φυσική ισορροπία που διατηρεί τη ζωή, όπως τη γνωρίζουμε, στον πλανήτη. Η εντύπωση ότι μπορούμε να σώσουμε τον πλανήτη απλώς φυτεύοντας δέντρα είναι μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση. Για να διατηρήσουμε το περιβάλλον μας, πρέπει να περιορίσουμε δραστικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Τον επόμενο μισό αιώνα θα πρέπει να αλλάξουμε το ενεργειακό μας σύστημα και να στηριχτούμε σε καθαρές, ασφαλείς και περιβαλλοντικά αποδεκτές ενεργειακές πηγές, όπως η αιολική, η ηλιακή και ίσως η πυρηνική. Πρέπει να απαιτήσουμε από τους ηγέτες μας να αντιμετωπίσουν με επαναστατική διάθεση το ενεργειακό μας σύστημα. Ύστερα, μπορούμε να φυτέψουμε κι ένα δέντρο. Ο Κεν Καλντέιρα είναι επιστήμονας του τμήματος Παγκόσμιας Οικολογίας στο Ινστιτούτο Carnegie στην Ουάσιγκτον.