«Καλώς ήρθατε σπίτι σας»: ένα πανό με αυτό το μήνυμα, γραμμένο σε διάφορες γλώσσες, είδαν χθες οι 629 διασωθέντες αφρικανοί μετανάστες που έφτασαν με το «Aquarius» και τα άλλα δύο ιταλικά πλοία που το συνόδευαν, έπειτα από μια επταήμερη οδύσσεια, στη Βαλένθια της Ισπανίας. Ηταν, σύμφωνα με εθελοντές, εξουθενωμένοι αλλά χαρούμενοι. Εβλεπαν άλλωστε μπροστά τους, έστω και ως οφθαλμαπάτη, το όμορφο πρόσωπο της Ευρώπης. Η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ προσφέρθηκε να τους δεχθεί, η Γαλλία προσφέρθηκε τελικά να αναλάβει όσους δικαιούνται προσφυγικό καθεστώς και θέλουν να εγκατασταθούν εκεί. Το «όχι» και οι λαϊκιστικές κραυγές του Ματέο Σαλβίνι, ο καβγάς της Ιταλίας με τη Γαλλία, ο σκληροπυρηνικός «άξονας των προθύμων» που προανήγγειλαν οι υπουργοί Εσωτερικών της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Αυστρίας, η σύγκρουση των Χριστιανοδημοκρατών με τους Χριστιανοκοινωνιστές στη Γερμανία, η γενικότερη ανικανότητα της Ευρώπης να τιμήσει την αρχή της αλληλεγγύης και να υιοθετήσει μια κοινή γραμμή στο Μεταναστευτικό έκαναν, για λίγο, στην άκρη.

Τους διασωθέντες μετανάστες ανέμενε στη Βαλένθια ένα πλήθος 2.320 ανθρώπων, ανάμεσά τους κάπου 1.000 εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού και 500 διερμηνείς: η προαναγγελθείσα άφιξη του «Aquarius» είχε εμπνεύσει, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, μεγάλο κύμα αλληλεγγύης. Επειτα από μια πρώτη ιατρική εξέταση, οι μετανάστες αποβιβάστηκαν ανά ομάδες, με τους αστυνομικούς να ξεκινούν τη διαδικασία ταυτοποίησής τους και επεξεργασίας των προσωπικών τους εγγράφων. Οι επτά έγκυοι, τα 11 παιδιά κάτω των 13 χρόνων και όποιος άλλος επιβαίνων στα πλοία έχρηζε ιατρικής βοήθειας μεταφέρθηκαν αρχικά σε νοσοκομείο, προτού ακολουθήσουν τους υπόλοιπους σε κάποιο κέντρο υποδοχής.

Σε όλους θα χορηγηθεί εκτάκτως άδεια διαμονής ενός μηνός και σύντομα, όπως δήλωσε εκπρόσωπος της ισπανικής κυβέρνησης, «κάθε μετανάστης θα γνωρίζει αν δικαιούται το καθεστώς του πρόσφυγα, αν είναι ένας οικονομικός μετανάστης» αλλά και «αν είναι ένοχος για κάποια αδικήματα που τιμωρούνται με απέλαση». Οσοι εμπίπτουν στη δεύτερη ή την τρίτη κατηγορία θα σταλούν σε κάποιο ισπανικό κέντρο κράτησης. Οσοι εμπίπτουν στην πρώτη θα λάβουν οικονομική βοήθεια, στέγη, καθώς και πολύμηνη γλωσσική κατάρτιση. Μέρος των προσφύγων θα γίνει δεκτό στη Γαλλία. «Μέσα σε αυτό το πλαίσιο συνεργασίας πρέπει να δώσει η Ευρώπη μια απάντηση, σε ένα πνεύμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης με αληθινό περιεχόμενο» δήλωσε το Σάββατο ο Πέδρο Σάντσεθ, χαιρετίζοντας τη σχετική προσφορά. Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε αρχικά δεχθεί επικρίσεις ακόμα και από το εσωτερικό του κόμματός του για τη σιωπή που τήρησε όσο η Ιταλία και η Μάλτα έριζαν για το «Aquarius» –πριν προσφερθεί ο Σάντσεθ να δεχθεί το πλοίο. Εισέπραξε ακόμα πιο έντονα πυρά από τη Ρώμη, όταν χαρακτήρισε τη στάση της «κυνική» και «ανεύθυνη». Η διπλωματική κρίση εκτονώθηκε έπειτα από ένα τηλεφώνημά του στον νέο ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος τον επισκέφθηκε τελικά την Παρασκευή στο Ελιζέ σε εγκάρδιο κλίμα. Νέες κρίσεις όμως, σαν αυτή του «Aquarius», καραδοκούν ανά πάσα στιγμή. Ο Σαλβίνι πέρασε το Σάββατο ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο τους τόνους στη σύγκρουσή του με τις ΜΚΟ που διασώζουν μετανάστες στη Μεσόγειο. Και το 59% των Ιταλών συμφωνεί, όπως έδειξε δημοσκόπηση, με την απόφασή του να απαγορευτεί στα πλοία των οργανώσεων αυτών η είσοδος στα ιταλικά λιμάνια. «Κάνουμε αυτό που είχαμε υποσχεθεί προεκλογικά, προστατεύουμε τα εθνικά μας σύνορα» θριαμβολόγησε χθες. «Επιτέλους οι Γάλλοι, οι Βέλγοι, οι Ολλανδοί και οι Γερμανοί μάς ακούνε. Στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα είμαστε πρωταγωνιστές σε ό,τι αφορά τις επιλογές για το μέλλον».