Αναζήτηση
Συνολικά 28 τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν πραγματοποιηθεί στη Γαλλία τα τελευταία πέντε χρόνια, οι 11 από αυτές πέτυχαν τον στόχο τους, κόστισαν ζωές. Συνολικά 245 άνθρωποι, στη συντριπτική τους πλειονότητα πολίτες, έχουν σκοτωθεί. Βράδυ Σαββάτου, το Παρίσι βίωσε ακόμα ένα χτύπημα της «τρομοκρατίας χαμηλού κόστους»: ένας 21χρονος γάλλος τσετσενικής καταγωγής, ονόματι Χαμζάτ Αζίμοφ, οπλισμένος με κουζινομάχαιρο, έσπειρε τον τρόμο, φωνάζοντας «Αλλαχού ακμπάρ!», στη συνοικία της Οπερας. Σκότωσε έναν 29χρονο άνδρα και τραυμάτισε ακόμη τέσσερις ανθρώπους προτού πέσει και ο ίδιος νεκρός από τα πυρά αστυνομικών.
Το ISIS, κατά τη συνήθεια που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια να ιδιοποιείται επιθέσεις «εμπνευσμένες» από την προπαγάνδα του, έσπευσε να αναλάβει την ευθύνη. Δημοσιοποίησε κατόπιν και βίντεο του δράστη να ορκίζεται αφοσίωση στον «χαλίφη» Αλ Μπαγκντάντι, να διακηρύττει πως «η νίκη είναι κοντά». Ο Αζίμοφ δεν είχε προηγούμενα με τον νόμο, βρισκόταν όμως εδώ και δύο χρόνια στα ραντάρ της Αντιτρομοκρατικής. Δεξιά και Ακροδεξιά βάλθηκαν να εκμεταλλευτούν (μικρο)πολιτικά την επίθεση καταγγέλλοντας την «αδράνεια» και την «τύφλωση» της κυβέρνησης Μακρόν.
Η ώρα ήταν 20.48, βράδυ Σαββάτου, η συνοικία της Οπερά Γκαρνιέ, μια ιδιαίτερα τουριστική περιοχή γεμάτη μπαρ, εστιατόρια και θέατρα, ήταν γεμάτη κόσμο. Ο Αζίμοφ έφτασε εκεί με μετρό, ήταν μαυροντυμένος, με απεριποίητο μούσι και οπλισμένος με ένα μαχαίρι με λάμα 10 εκατοστών. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στις οδούς Σεντ-Ογκουστέν και Μονσινί. «Εκείνη την ώρα τρώγαμε και ακούσαμε έναν φριχτό θόρυβο στον δρόμο, ουρλιαχτά, χτυπήματα». «Είδαμε κόσμο να εισβάλλει στο εσωτερικό του εστιατορίου ουρλιάζοντας πως έξω ήταν ένας τύπος με μαχαίρι». «Ο δράστης πλησίασε ήρεμα, ήταν έντονο το κοντράστ με τον πανικό που επικρατούσε γύρω του. Είπε δύο φορές «Αλλαχού ακμπάρ», πολύ ήρεμα, ήταν ανατριχιαστικό».
Πέρασαν μόλις πέντε λεπτά μέχρι να φτάσει επιτόπου τριμελής περίπολος της αστυνομίας. Ο Αζίμοφ είχε όμως ήδη μαχαιρώσει πέντε περαστικούς. Ενας 29χρονος Γάλλος σκοτώθηκε επιτόπου, ένας 34χρονος και μια 54χρονη τραυματίστηκαν σοβαρά, μια 26χρονη και ένας 31χρονος ελαφρύτερα. Βλέποντας τους αστυνομικούς, ο δράστης κατευθύνθηκε επιθετικά προς το μέρος τους φωνάζοντας «Θα σας σκοτώσω!». Εκείνοι προσπάθησαν να τον ακινητοποιήσουν με taser. Τελικά, άνοιξαν πυρ. Η περιοχή αποκλείστηκε, περαστικοί και θαμώνες παρέμειναν ώρες μέσα στα μπαρ και τα εστιατόρια όπου είχαν ταμπουρωθεί.
Ο Χαμζάτ Αζίμοφ είχε γεννηθεί στην Τσετσενία το 1997 και έφτασε στη Γαλλία μαζί με τους γονείς του αρχές της δεκαετίας του 2000. Μεγάλωσε στη Νίκαια, κατόπιν στο Στρασβούργο, στη λαϊκή συνοικία Ελζαου, που φιλοξενεί σημαντική τσετσενική κοινότητα. Το 2004, αναγνωρίστηκε στην οικογένεια καθεστώς προσφύγων. Εξι χρόνια αργότερα, η μητέρα απέκτησε γαλλική υπηκοότητα, γεγονός που επέτρεψε να πολιτογραφηθεί Γάλλος και ο 13χρονος τότε γιος της. Το αντίστοιχο αίτημα του πατέρα (το ζευγάρι είχε στο μεταξύ χωρίσει) απορρίφθηκε.
Ο Αζίμοφ μπήκε στα ραντάρ της Αντιτρομοκρατικής το 2016 λόγω των σχέσεών του με μια ομάδα νέων που ήθελαν να μεταβούν στη Συρία. Είχε καταγραφεί τόσο στη διαβόητη πια λίστα S, η οποία περιλαμβάνει κάπου 10.000 ονόματα ατόμων εν δυνάμει επικίνδυνων για την ασφάλεια του κράτους, όσο και σε ένα άλλο αρχείο, το FSPRT, που αποσκοπεί στην πρόληψη της ισλαμιστικής ριζοσπαστικοποίησης. Είχε μάλιστα ανακριθεί πέρυσι, όλα αυτά όμως περισσότερο λόγω «των σχέσεών του» παρά λόγω «της δικής του συμπεριφοράς»: θεωρούνταν «δευτερεύουσας σημασίας πρόσωπο». Τελευταία έμενε με τους δικούς του στο 18ο Διαμέρισμα του Παρισιού. Και οι δύο γονείς του ανακρίνονται, το ίδιο και ένας συνομήλικος φίλος του που συνελήφθη στο Στρασβούργο.
Η επίθεση στο Παρίσι δεν είναι η μόνη για την οποία διεκδίκησε την ευθύνη το Σαββατοκύριακο η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος: τουλάχιστον 13 άνθρωποι σκοτώθηκαν χθες το πρωί και περισσότεροι από 40 τραυματίστηκαν σε τρεις επιθέσεις αυτοκτονίας σε ισάριθμες εκκλησίες της Σουραμπάγια, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ινδονησίας –χώρας με τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό παγκοσμίως. Η Ινδονησία βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια σε κατάσταση επιφυλακής, έχει βιώσει πολλαπλά ισλαμιστικά χτυπήματα και οι θρησκευτικές της μειονότητες αντιμετωπίζουν ολοένα και μεγαλύτερη μισαλλοδοξία. Οι χθεσινές επιθέσεις είχαν όμως μια ιδιαιτερότητα: δράστες ήταν τα έξι μέλη μιας οικογένειας, ανάμεσά τους και τρία ανήλικα παιδιά.
Ο πατέρας της οικογένειας Ντίτα Πριγιάντο οδήγησε ένα αυτοκίνητο παγιδευμένο με εκρηκτικά πάνω στην πύλη της πεντακοστιανής εκκλησίας του κέντρου της Σουραμπάγια. Οι Αρχές κατάφεραν να εξουδετερώσουν δύο ακόμα βόμβες στην ίδια εκκλησία. Την ίδια ώρα, η μητέρα Πούτζι Κουσουάτι και οι δύο ανήλικες κόρες της, ηλικίας 9 και 12 χρόνων, εισήλθαν φορώντας νικάμπ στο προαύλιο της χριστιανικής εκκλησίας της Ινδονησίας και ανατίναξαν τα εκρηκτικά με τα οποία ήταν ζωσμένες. Οσο για τα άλλα δύο παιδιά της οικογένειας, δύο αγόρια ηλικίας 18 και 16 χρόνων, αυτά έφτασαν με μοτοσικλέτες στην καθολική εκκλησία Σάντα Μαρία και πυροδότησαν εκεί τα εκρηκτικά που έφεραν.
Σύμφωνα με την αστυνομία, η εξαμελής οικογένεια συγκαταλεγόταν στους περίπου 500 θιασώτες της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος που έχουν επιστρέψει στην Ινδονησία από τη Συρία. Ειδικότερα ο πατέρας θεωρείται πως ήταν υπεύθυνος συντονισμού της εξτρεμιστικής οργάνωσης Τζεμάα Ανσαρούτ Νταούλα (JAD), η οποία φέρεται ότι έχει προσελκύσει εκατοντάδες υποστηρικτές του ISIS στην Ινδονησία. Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, κρατούμενοι ισλαμιστές είχαν σκοτώσει πέντε μέλη μιας επίλεκτης αντιτρομοκρατικής μονάδας στη διάρκεια πολύωρης ανταρσίας σε ένα συγκρότημα φυλακών υψηλής ασφάλειας κοντά στην Τζακάρτα. «Εχουν συλληφθεί πολλοί ισλαμιστές… και οι ομάδες αυτές αρχίζουν να εκδικούνται» επισήμανε ο διοικητής της τοπικής αστυνομίας Τίτο Καρνάβιαν. Οι επιθέσεις αυτοκτονίας που πραγματοποιήθηκαν στις τρεις εκκλησίες ωστόσο, και μάλιστα πρωί Κυριακής ώστε να είναι οι λατρευτικοί χώροι γεμάτοι πιστούς, είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πρώτες στις οποίες εμπλέκονται παιδιά στην Ινδονησία.
Σχεδόν το 90% των 260 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας είναι μουσουλμάνοι, η Ινδονησία διαθέτει όμως και σημαντικές μειονότητες χριστιανών, ινδουιστών, βουδιστών και άλλων παραδοσιακών δογμάτων. Επειτα από τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα με τους 202 νεκρούς στο Μπαλί το 2002, η χώρα είχε εξαπολύσει τον δικό της «πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας», αποδυναμώνοντας τα πλέον επικίνδυνα δίκτυα. Το ISIS κατάφερε ωστόσο να κινητοποιήσει εκ νέου τις εξτρεμιστικές ομάδες της χώρας. Οι χθεσινές επιθέσεις είναι οι φονικότερες που αποδίδονται στους τζιχαντιστές από τον Οκτώβριο του 2005. Η εκκλησιαστική ένωση της Ινδονησίας (PGI) κάλεσε την κυβέρνηση να ενισχύσει την ασφάλεια στις εκκλησίες, ενώ ο Πάπας Φραγκίσκος εξέφρασε την οδύνη του, απευθύνοντας έκκληση «επανασυμφιλίωσης και αδελφοσύνης».
Το τελευταίο του βιβλίο τιτλοφορείται «Αγαπητοί φανατικοί». Γιατί όπως λέει ο Αμος Οζ σε συνέντευξή του στη «Ρεπούμπλικα», ο φανατισμός είναι το πιο επικίνδυνο πράγμα τον 21ο αιώνα –όλα τα είδη του φανατισμού, ο θρησκευτικός, ο ιδεολογικός, ο οικονομικός, ακόμη και ο φεμινιστικός. Λέει επίσης ότι πρέπει να εντοπίσουμε τους λόγους για τους οποίους ο φανατισμός επιστρέφει σήμερα. Και ότι είναι λάθος να πιστέψει κανείς πως η Μέση Ανατολή είναι το λίκνο του φανατισμού: «Η έξαρση του φανατισμού και του ρατσισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ πιο επικίνδυνη. Στη Ρωσία και την Ανατολική Ευρώπη ανθεί ο φονταμενταλισμός. Επικίνδυνος είναι και ο εθνικιστικός φανατισμός που παρατηρείται στη Δυτική Ευρώπη».
Για τον ισραηλινό συγγραφέα το γονίδιο του φανατισμού υπάρχει στον καθένα μας. «Είναι στη φύση του ανθρώπου –σημειώνει –να θέλει να αλλάξει τους άλλους». Και τότε πώς μπορούμε να τον συγκρατήσουμε; «Μπαίνοντας στη θέση του άλλου» απαντά. «Ακόμη κι αν αυτός ο άλλος είναι εχθρός μας. Το μυστικό βρίσκεται στη φαντασία, στην αίσθηση του χιούμορ, στην ενσυναίσθηση. Πρέπει πάντα να προσπαθούμε να φανταστούμε τι κάνει τον άλλο να συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο».
Ο ίδιος αποφάσισε να φύγει από την Ιερουσαλήμ, την πόλη όπου γεννήθηκε, επειδή δεν του άρεσε το κλίμα που είχε διαμορφωθεί στην πόλη. «Αγαπώ την Ιερουσαλήμ. Αλλά έχω την ανάγκη να κρατάω αποστάσεις. Είναι πολύ συντηρητική τόσο ιδεολογικά όσο και θρησκευτικά. Στην Ιερουσαλήμ όλοι πιστεύουν ότι ξέρουν πώς θα πετύχουν τη σωτηρία τους και τη λύτρωσή τους: χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Εβραίοι, πασιφιστές, άθεοι, ρατσιστές, όλοι. Αν πάει κανείς σε μια στάση, θα δει ανθρώπους εντελώς άγνωστους μεταξύ τους να μιλούν για πολιτική, ηθική, θρησκεία, ιστορία ή ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις του Θεού. Αλλά κανένας δεν ακούει τον άλλον» εξηγεί.
«Το πρόβλημά μου, συνεχίζει ο Οζ, δεν είναι η θρησκεία αλλά ο θρησκευτικός φανατισμός. Δεν είναι ο χριστιανισμός αλλά η Ιερά Εξέταση. Δεν είναι το Ισλάμ αλλά η τζιχάντ. Δεν είναι ο ιουδαϊσμός αλλά οι φονταμενταλιστές Εβραίοι». Επιμένει πάντως στη λύση των δυο κρατών. «Οταν μια σύγκρουση σκληρή και ωμή διαρκεί εκατό χρόνια, ανοίγουν πληγές και από τις δυο πλευρές. Υπάρχουν κάποιοι συναισθηματικοί άνθρωποι στην Ευρώπη που πιστεύουν ότι λύση μπορεί να υπάρξει με μια συζήτηση σε ένα καφενείο. Οτι με μια μικρή ομαδική θεραπεία θα ξαναγίνουμε φίλοι. Οχι. Υπάρχουν συγκρούσεις που είναι πολύ πραγματικές. Οπως όταν δύο άνδρες αγαπούν την ίδια γυναίκα ή δύο γυναίκες τον ίδιο άνδρα. Πρέπει λοιπόν να φτιάξουμε δύο διαμερίσματα. Μετά πρέπει να μάθουμε να λέμε καλημέρα στα σκαλιά, αργότερα θα μπορέσουμε να ανταλλάξουμε καμιά επίσκεψη και κάποτε και να μαγειρέψουμε: μια κοινή αγορά, μια ομοσπονδία, μια συνομοσπονδία».
