Αναζήτηση
Ο Φαράντ Μαντζού, ο 39χρονος υπεύθυνος τεχνολογικών θεμάτων των «New York Times», έμαθε για την επίθεση στο σχολείο Stoneman Douglasτης Φλόριντα στις 14 Φεβρουαρίου, από ένα alert στο ρολόι του. Παρότι είχε απενεργοποιήσει τις ειδοποιήσεις, οι μεγαλύτερες ειδήσεις έβρισκαν περιέργως τρόπο να ξεγλιστρούν. Για τις επόμενες 24 ώρες, όμως, δεν άκουσε σχεδόν τίποτα για την επίθεση. Και χαίρεται για πολλά που έχασε.
Δεν είδε, για παράδειγμα, τους ψευδείς ισχυρισμούς –τους οποίους ενδεχομένως ενίσχυσαν προπαγανδιστικά bots –ότι ο δολοφόνος ήταν αριστεριστής, αναρχικός, μέλος του ISIS και ενδεχομένως μόνο ένας από τους πολλούς δράστες. Εχασε το ρεπορτάζ του Fox News που τον συνέδεε με συριακές ομάδες αντίστασης πριν ακόμα δοθεί στη δημοσιότητα το όνομά του.
Αντ’ αυτού, μία ημέρα μετά την επίθεση, κάποιος του άφησε στην πόρτα τρεις εφημερίδες. Εκείνο το πρωί αφιέρωσε περίπου 40 λεπτά διαβάζοντας για την επίθεση και πολλά άλλα που είχαν να του πουν οι εφημερίδες. Δεν είχε απλά δαπανήσει λιγότερο χρόνο από ό,τι αν παρακολουθούσε το θέμα online, ήταν και καλύτερα ενημερωμένος. Καθώς είχε αποφύγει τα αθώα λάθη και τη λιγότερο αθώα παραπληροφόρηση που συνόδευσαν τις πρώτες ώρες μετά την επίθεση, η πρώτη του εμπειρία ήταν μια ακριβής περιγραφή των πραγματικών γεγονότων της ημέρας.
Αυτή ήταν η ζωή του από τον Ιανουάριο. Μετά τη χρονιά με τα περισσότερα breaking news που μπορεί να θυμηθεί, αποφάσισε να ταξιδέψει πίσω στον χρόνο. Απενεργοποίησε όλες τις ψηφιακές ειδοποιήσεις, βγήκε από το twitter και άλλα σόσιαλ μίντια και έγινε συνδρομητής ώστε να παραλαμβάνει κατ’ οίκον τρεις εφημερίδες –«New York Times», «Wall Street Journal» και την τοπική του εφημερίδα, τη «San Francisco Chronicle» –συν ένα εβδομαδιαίο περιοδικό, το «Economist».
Εκτοτε, περνούσε τις περισσότερες ημέρες μαθαίνοντας τα νέα κυρίως από τον Τύπο –αν και επέτρεψε στον εαυτό του και κάποια podcasts, email newsletters και longreads περιοδικών. Αντί της ταχύτητας, πριμοδότησε το βάθος και την ακρίβεια. Και ήταν μια εμπειρία που του άλλαξε τη ζωή. Απενεργοποιώντας τη θορυβώδη μηχανή έκτακτης επικαιρότητας που κουβαλάει στην τσέπη του ένιωσε σαν να απελευθερώνεται από ένα τέρας που τον είχε συνεχώς στην ταχεία κλήση, πάντα έτοιμο να εισβάλει στην ημέρα του.
Σήμερα δεν είναι απλώς λιγότερο αγχωμένος και λιγότερο εθισμένος στις ειδήσεις, είναι και καλύτερα ενημερωμένος (αν και, όπως γράφει στους «New York Times», υπάρχουν κάποια τυφλά σημεία). Και δεν μπορεί να πιστέψει πόσο ελεύθερο χρόνο έχει: μέσα σε δύο μήνες κατάφερε να διαβάσει έξι βιβλία, ξεκίνησε μαθήματα κεραμικής και (θεωρεί πως) έγινε καλύτερος σύζυγος και πατέρας. Πάνω από όλα, όμως, συνειδητοποίησε τον προσωπικό του ρόλο ως καταναλωτής ειδήσεων σε ένα αλλοπρόσαλλο ψηφιακό περιβάλλον.
Η τεχνολογία μάς επιτρέπει να τρυπώνουμε μέσα σε ένα αντηχείο, επιδεινώνοντας την παραπληροφόρηση και την πόλωση, κάνοντας την κοινωνία πιο ευάλωτη στην προπαγάνδα. Με την τεχνητή νοημοσύνη να κάνει την πλαστογράφηση ήχου και βίντεο εξίσου εύκολη με εκείνη του κειμένου, μπαίνουμε σε μια δυστοπική αίθουσα καθρεφτών, που κάποιοι ήδη αποκαλούν «Αποκάλυψη της ενημέρωσης». Και περιμένουμε από τις κυβερνήσεις και το facebook να λύσουν το πρόβλημα.
Εχουμε όμως και εμείς ρόλο να παίξουμε. Το να ενημερώνεσαι μόνο από τον έντυπο Τύπο, σημειώνει ο Μαντζού, ενδεχομένως να είναι ακραίο και να μην ταιριάζει σε όλους. Το πείραμα που έκανε ωστόσο του δίδαξε πολλά για τις παγίδες των ψηφιακών ειδήσεων. Τα συνόψισε μάλιστα σε τρεις σύντομες συμβουλές. Ενημερώσου. Οχι τόσο γρήγορα. Απέφυγε τα σόσιαλ μίντια.
Παιδί της τεχνολογίας είναι ο Φαράχ Μαντζού, βρήκε πολλά ενοχλητικά στο χαρτί. Οι σελίδες είναι υπερβολικά μεγάλες, τα γράμματα μικρά, το μελάνι μουντζουρώνει –σε σύγκριση με ένα κινητό, ιδιαίτερα εκτός σπιτιού, η εφημερίδα είναι ταλαιπωρία. Και παρουσιάζει ένα πιο περιορισμένο μείγμα ιδεών από ό,τι μπορεί να βρει κανείς στο Διαδίκτυο. Και κοστίζει. Σε αντάλλαγμα, όμως, παίρνεις ειδήσεις. Μόνο όταν το δοκιμάσεις, σημειώνει, συνειδητοποιείς πόσο πολλά από αυτά που βρίσκεις online δεν είναι ειδήσεις αλλά μάλλον μία ατελείωτη ροή σχολίων, η οποία περισσότερο διαστρέφει παρά φωτίζει την αντίληψή σου για τον κόσμο.
Online, τα σχόλια προηγούνται των γεγονότων. Ειδικά στα σόσιαλ μίντια, κάθε είδηση φτάνει σε εσένα προεπεξεργασμένη. Η πραγματική ζωή είναι αργή. Οι επαγγελματίες χρειάζονται χρόνο να καταλάβουν τι συνέβη και πώς εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο. Η τεχνολογία είναι γρήγορη. Τα smartphones και τα κοινωνικά δίκτυα μας δίνουν δεδομένα για τις ειδήσεις πολύ πιο γρήγορα από ό,τι μπορούμε να βγάλουμε άκρη, αφήνοντας τις εικασίες και την παραπληροφόρηση να συμπληρώσουν τα κενά. Και δεν επιμένει ντε και καλά ο Μαντζού να ενημερώνεται κανείς μόνο από το χαρτί. Μπορεί να φτιάξει το δικό του καθημερινό τελετουργικό. Αλλά για τις ειδοποιήσεις είναι άτεγκτος: απενεργοποιήστε τις. «Και για όνομα του Θεού, σας παρακαλώ σταματήστε να ενημερώνεστε κυρίως από το twitter και το facebook. Μακροπρόθεσμα, και εσείς και όλοι μας θα είμαστε πολύ καλύτερα».
