Οταν στις αρχές του μήνα ένα ιρανικό drone εισήλθε στον ισραηλινό εναέριο χώρο, προκάλεσε μια αλληλουχία επιθέσεων και αντεπιθέσεων που όξυνε τους φόβους για έναν νέο καταστροφικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

Εκείνη η φλόγα έσβησε γρήγορα, αν και βίαια, με την καταστροφή του drone και την κατάρριψη ενός ισραηλικού μαχητικού που είχε βομβαρδίσει περιοχές της Συρίας. Το περιστατικό προκαλεί νέα ερωτήματα για το μέγεθος της εμπλοκής του Ιράν στη Συρία, ανασχεδιάζοντας τον στρατηγικό χάρτη ολόκληρης της περιοχής.

Ιρανοί σύμβουλοι από το σώμα των Φρουρών της Επανάστασης έχουν εγκατασταθεί σε στρατιωτικές βάσεις σε όλη την Συρία –συχνά παίρνουν μέρος σε μάχες και μάλιστα στην πρώτη γραμμή του μετώπου, αναφέρουν οι «New York Times». Το Ιράν έχει φτιάξει και συνεχίζει να υποστηρίζει ισχυρές μονάδες με χιλιάδες μαχητές που εκπαιδεύει στη Συρία. Ενώ έχει μεταφέρει στο συριακό έδαφος νέες τεχνολογίες, όπως τα drones, για να κατασκοπεύει τους εχθρούς και ίσως και να επιτίθεται.

Τόσο ισραηλινοί αξιωματούχοι όσο και αντίπαλοι του Ισραήλ θεωρούν ότι μια νέα σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν ή κάποιον από τους συμμάχους του, θα μπορούσε να κινητοποιήσει το ολοένα διευρυνόμενο δίκτυο των στρατιωτικών «αντιπροσώπων» του Ιράν σε πολλές χώρες, τις οποίες η Τεχεράνη αποκαλεί «άξονα της αντίστασης». «Εάν γίνει πόλεμος θα είναι περιφερειακός» υποστηρίζει ο Καμέλ Ουάζνι, ιδρυτής του Κέντρου Αμερικανικών Στρατηγικών Μελετών, στη Βηρυτό. «Οποιαδήποτε αντιπαράθεση θα συμβεί με όλο το μέτωπο της αντίστασης εναντίον του Ισραήλ και των υποστηρικτών του».

Το Ιράν και οι σύμμαχοί του πρώτα παρενέβησαν στη Συρία για να υπερασπιστούν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ όταν ξέσπασε ο εμφύλιος το 2011 και αργότερα βοήθησαν τις κυβερνητικές δυνάμεις να αντιμετωπίσουν τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Τώρα παραμένουν στο συριακό έδαφος, δημιουργώντας υποδομές που θα απειλήσουν το Ισραήλ, σύμφωνα με αναλυτές. Το Ιράν συνεχίζει να εκπαιδεύει και να εξοπλίζει μαχητές ενώ ενισχύει τους δεσμούς του με συμμάχους στο Ιράκ και τον Λίβανο, ελπίζοντας ότι θα διαμορφωθεί ενιαίο μέτωπο στην περίπτωση ενός νέου πολέμου.

«Στόχος είναι, εάν γίνει νέος πόλεμος, να γίνει η Συρία το μέτωπο μεταξύ Ισραήλ, Χεζμπολάχ και Ιράν», εξηγεί ο Αμίρ Τουμάζ, αναλυτής σε think tank. «Και αυτό πλέον είναι περισσότερο από στόχος, είναι πραγματικότητα». Οι ιρανοί ηγέτες ήδη αναφέρονται δημόσια στην πρόθεσή τους να οικοδομήσουν έναν άξονα αντίστασης απέναντι στην αμερικανική και την ισραηλινή επιρροή. Κλειδί στη στρατηγική της Τεχεράνης, σημειώνουν οι ειδικοί, αποτελεί το γεγονός ότι δεν στηρίζεται μόνο στα όπλα ή στον έλεγχο μιας περιοχής –την οποία το Ισραήλ μπορεί εύκολα να βομβαρδίσει –αλλά στους δεσμούς με τις τοπικές δυνάμεις που έχουν τους ίδιους στόχους και επωφελούνται από τη χρηματοδότηση και την τεχνογνωσία.

Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στο Ιράν να ενισχύσει την ισχύ του στον αραβικό κόσμο και να περιορίσει τις απειλές στο έδαφός του. Επίσης αποτελεί πρόβλημα για χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία που φοβούνται τη διαρκώς αυξανόμενη επιρροή της Τεχεράνης, δεν έχουν όμως κατορθώσει ακόμα να βρουν τρόπους να την εμποδίσουν. Πιστεύουν ότι το Ιράν και οι σύμμαχοί του ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν έναν εδαφικό διάδρομο από το Ιράν έως τη Μεσόγειο μέσω Ιράκ, Συρίας και Λιβάνου ώστε να μπορούν να μεταφέρουν πιο εύκολα όπλα σε περιοχές ενδιαφέροντος.

Μάχες στην Αφρίν, βόμβες στην Γκούτα

Χθες το μεσημέρι ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωνε πως έπειτα από τηλεφωνική του συνομιλία με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν πέτυχε να σταματήσει την είσοδο συριακών φιλοκυβερνητικών στρατευμάτων στην πόλη Αφρίν, για να πολεμήσουν στο πλευρό των κούρδων μαχητών εναντίον των τουρκικών δυνάμεων. Λίγες ώρες μετά, μονάδες πολιτοφυλακής πιστές στον πρόεδρο Ασαντ εισήλθαν στην Αφρίν, αυξάνοντας τις πιθανότητες γενικευμένης σύρραξης.

Λίγο μετά την είσοδο του κονβόι με τους στρατιώτες στην Αφρίν, τα τουρκικά στρατεύματα τους έβαλαν στο στόχαστρο. Η στρατιωτική επιχείρηση της Αγκυρας στο συριακό έδαφος έχει στόχο να απωθήσει από την περιοχή τους Κούρδους της Συρίας, τους οποίους αποκαλεί «τρομοκράτες», καθώς φοβάται πιθανή μελλοντική σύμπραξή τους με τους Κούρδους του ΡΚΚ στο δικό της έδαφος. Ο πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι πρόκειται για σιίτες μαχητές – υπονοώντας ανάμειξη του Ιράν και όλοι αναρωτιούνται πλέον πώς θα είναι το κλίμα στη σύναντηση κορυφής των προέδρων Τουρκίας, Ρωσίας και Ιράν στην Κωνσταντινούπολη τον επόμενο μήνα.

Στο μεταξύ συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί στην πόλη Γκούτα κοντά στη Δαμασκό από τις κυβερνητικές δυνάμεις. Χθες, περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, με τον ΟΗΕ να ζητά άμεση κατάπαυση του πυρός και να κάνει λόγο για «έντονη κλιμάκωση των εχθροπραξιών». Πολλά από τα θύματα είναι άμαχοι σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.