Ο μεγάλος ενθουσιασμός έλειπε. Αλλά η ανακούφιση ήταν εμφανής στα πρόσωπα των τριών ηγετών Ανγκελα Μέρκελ, Μάρτιν Σουλτς και Χορστ Ζεεχόφερ όταν βγήκαν χθες το μεσημέρι να ανακοινώσουν το αποτέλεσμα του εξαντλητικού μαραθωνίου. «Ενα αστείο δεν βλάπτει έπειτα από τόσες ώρες διαπραγμάτευση» αντέδρασε η Μέρκελ στην πρωτοβουλία του οικοδεσπότη Μάρτιν Σουλτς να ευχαριστήσει και τους συνεργάτες των άλλων δύο κομμάτων που βοήθησαν στη διαπραγμάτευση για τον τρίτο μεγάλο συνασπισμό (GroKo).

Βρέθηκε «κοινή βάση» ώστε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για κυβερνητικό συνασπισμό, ανακοίνωσε ο Μάρτιν Σουλτς στους δημοσιογράφους που είχαν ξενυχτήσει στο Βίλι-Μπραντ-Χάους, τα κεντρικά του SPD στο Βερολίνο. Είχαν προηγηθεί 24 ώρες σκληρής διαπραγμάτευσης πότε με τις ομάδες εργασίας, πότε στον στενό κύκλο των τριών ηγετών με τους προέδρους των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων CDU, CSU και SPD. Οχι, δεν υπήρξε κίνδυνος να τιναχθεί η προσπάθεια στον αέρα, εξήγησε ο Σουλτς. Aλλά η διαπραγμάτευση ήταν σκληρή, οι πρώην και μελλοντικοί κυβερνητικοί εταίροι είχαν πίσω τους μια μεγάλη αντιπαράθεση στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. «Ο καθένας μας έπρεπε να ξεπεράσει τον εαυτό του» εξήγησε από την πλευρά της η Μέρκελ. «Επρεπε να δώσουμε το μήνυμα ότι πήραμε το μάθημα των εκλογών, που για κανέναν δεν ήταν συναρπαστικό, το μήνυμα ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως μέχρι τώρα» συμπλήρωσε από την πλευρά του ο Ζεεχόφερ. Ο ίδιος είναι «πολύ ικανοποιημένος» με την κατάληξη της διερευνητικής διαπραγμάτευσης.

«Είναι εξαιρετικό αποτέλεσμα» και αυτό «δεν είναι απλή ρητορεία, το εννοούμε πραγματικά» πρόσθεσε ο Μάρτιν Σουλτς.

Για τον πρόεδρο του SPD τα δύσκολα δεν τελείωσαν. Η ομάδα διαπραγμάτευσης ενέκρινε ομόφωνα το αποτέλεσμα, με μεγάλη πλειοψηφία εγκρίθηκε και από το προεδρείο του κόμματος χθες το απόγευμα. Αλλά ο Σουλτς πρέπει να πείσει και το κόμμα του να εγκρίνει στο έκτακτο συνέδριο στις 21 Ιανουαρίου την έναρξη της πραγματικής διαπραγμάτευσης για το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης. Οι αντιστάσεις στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα παραμένουν. Ο βουλευτής Μάρκο Μπίλο μίλησε χθες για «επαίσχυντο αποτέλεσμα», ζητώντας «να σταματήσει ο μεγάλος συνασπισμός». Ο Κέβιν Κίνερτ, πρόεδρος της Νεολαίας του κόμματος SPD «Γιούζος», ξεκίνησε καμπάνια μέχρι το επικείμενο συνέδριο κατά της συγκυβέρνησης με τη δεξιά Χριστιανική Ενωση.

Καλή επιτυχία ευχήθηκε ο Χριστιανοκοινωνιστής Χορστ Ζεεχόφερ στον Μάρτιν Σουλτς, «χωρίς καμία ειρωνεία», όπως είπε χαρακτηριστικά. Το ίδιο εύχεται και η Ανγκελα Μέρκελ, που μίλησε για σεβασμό στις εσωκομματικές διεργασίες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Από αυτές εξαρτάται τώρα η τέταρτη θητεία της στην καγκελαρία.

Η Χριστιανοκοινωνική Ενωση της Βαυαρίας θα αποφασίσει τη Δευτέρα κιόλας την έναρξη της διαπραγμάτευσης για το κυβερνητικό πρόγραμμα, δεν θα χρειαστεί συνέδριο του CSU, εξήγησε χθες ο πρόεδρος του κόμματος Ζεεχόφερ. Και το προεδρείο του CDU ενέκρινε τη συμφωνία. Οι Σοσιαλδημοκράτες όμως θα πρέπει να πουν το «ναι» σε εσωκομματικό δημοψήφισμα και για το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης για το κυβερνητικό πρόγραμμα. Βάσει του σημερινού σχεδιασμού, υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αυτές μέχρι το καθολικό Πάσχα την 1η Απριλίου για να αναλάβει η νέα κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού υπό την Ανγκελα Μέρκελ.

Η συμφωνία

Ενα «δούναι και λαβείν» χαρακτήρισε η Ανγκελα Μέρκελ τη συμφωνία στην οποία κατέληξε η διερευνητική διαπραγμάτευση CDU/CSU και SPD για τη νέα κυβέρνηση του Βερολίνου. Η συμφωνία 28 σελίδων θα αποτελέσει τη βάση τής διαπραγμάτευσης για το νέο κυβερνητικό πρόγραμμα και προβλέπει μεταξύ άλλων:

1. ΕΕ – ευρωζώνη

Το πρώτο κεφάλαιο της συμφωνίας αναφέρεται στην Ευρώπη. Χαρακτηρίζεται ως μοναδικό εγχείρημα ειρήνης και σταθερότητας που χρειάζεται «ανανέωση και ένα νέο ξεκίνημα». Η γερμανική κυβέρνηση θέτει ως στόχο έναν προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση επενδύσεων στην ευρωζώνη. Προβλέπονται ειδικά κονδύλια για την οικονομική σταθεροποίηση και την κοινωνική συνοχή, καθώς και για δομικές μεταρρυθμίσεις. «Είμαστε διατεθειμένοι να αυξήσουμε την οικονομική συμμετοχή της Γερμανίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ» αναφέρεται στη συμφωνία. Ειδικά για την ευρωζώνη σημειώνεται ότι «κυρίως σε στενή συνεργασία με τη Γαλλία» θα πρέπει να στηριχθεί και να μεταρρυθμιστεί, ούτως ώστε το ευρώ να μπορεί να αντιμετωπίζει καλύτερα παγκόσμιες κρίσεις. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ESM θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε κοινοβουλευτικά ελεγχόμενο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Τονίζεται επίσης η ανάγκη να ενταθούν ο δημοσιονομικός έλεγχος, ο οικονομικός συντονισμός στην ΕΕ, καθώς επίσης να ενισχυθεί η μάχη κατά της φοροδιαφυγής.

2. Δηµοσιονοµικά – φορολογία

Δεν θα υπάρξουν αυξήσεις φορολογίας. Tο SPD δεν πέρασε τον στόχο του να αυξηθεί η κλίμακα φορολόγησης για υψηλά εισοδήματα. Μολονότι θα απαιτούνται 100 δισ. ευρώ για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των τριών κομμάτων, η συμφωνία προβλέπει ότι θα περιοριστούν στα 45 δισ. Με δεδομένα τα αυξημένα φορολογικά έσοδα, διατηρείται το «μαύρο μηδέν» του Σόιμπλε, δηλαδή ο στόχος ισοσκελισμένων προϋπολογισμών χωρίς νέα χρέη. Ταυτόχρονα μειώνεται η «εισφορά αλληλεγγύης» για την Ανατολική Γερμανία που ισχύει από την ενοποίηση της Γερμανίας. Από τη μείωση κατά 10 δισ. θα ελαφρυνθούν κυρίως μικρά και μεσαία εισοδήματα μέχρι 60.000 ευρώ.

3. Υγεία

Οι Σοσιαλδημοκράτες πέρασαν, εν μέρει τουλάχιστον, τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασφάλισης υγείας, με την επιστροφή στη χρηματοδότηση των Ταμείων κατά το ήμισυ από εργαζομένους και εργοδότες και την κατάργηση της πρόσθετης επιβάρυνσης των εργαζομένων.

4. Συντάξεις

Θεσμοθετείται η βασική σύνταξη και ταυτόχρονα διατηρείται μέχρι το 2025 το επίπεδο των συντάξεων στο 48%. To SPD που επιθυμούσε τη διατήρησή του για μεγαλύτερο διάστημα, απέσπασε τη δέσμευση ότι για την περίοδο μετά το 2025 θα επιληφθεί του ζητήματος ειδική επιτροπή.

5. Προσφυγικό

Για τους πρόσφυγες που δέχεται η Γερμανία θεσπίζεται όριο που θα κυμαίνεται από 180.000 μέχρι 220.000 άτομα τον χρόνο. Για τη συνένωση οικογενειών προσφύγων που είναι ήδη στη Γερμανία θα διατηρηθεί η απαγόρευση έλευσης μελών των οικογενειών που ισχύει μέχρι τον Μάρτιο, έως ότου θεσπιστεί νέα ρύθμιση, η οποία όμως θα περιορίζει την έλευση νέων μελών οικογενειών στα 1.000 άτομα τον μήνα.

Σημαντική επιτυχία για τους Σοσιαλδημοκράτες

Η Γερμανία, έπειτα από έξι μήνες αβεβαιότητας, οδεύει στην τρίτη κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού Χριστιανικής Ενωσης – Σοσιαλδημοκρατών. Ηταν η μόνη επιλογή που έμενε για να αποτραπεί την παράταση της κυβερνητικής κρίσης στην ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης και την παράλυση της ΕΕ. Υπό την προϋπόθεση ότι ο Μάρτιν Σουλτς θα καταφέρει να πείσει και την κομματική του βάση, η Ανγκελα Μέρκελ θα αποκτήσει τη σταθερή κυβέρνηση που επεδίωκε. Αυτό χρειάζεται και η Ευρώπη.

Η συμφωνία όχι μόνο ξεμπλοκάρει τη διαδικασία μεταρρύθμισης της ΕΕ και της ευρωζώνης, αλλά κινείται και στη σωστή γραμμή. Οι αλλαγές στην ΕΕ γίνονταν πάντα όταν η Γερμανία άνοιγε το πορτοφόλι. Είναι διατεθειμένη να το κάνει και τώρα. Η Μέρκελ ήταν ευνοϊκά διακείμενη στις επιδιώξεις Μακρόν. Αλλά οι θέσεις της συμφωνίας για την ευρωζώνη είναι σημαντική επιτυχία του SPD και του Μάρτιν Σουλτς. Αν στο τέλος διεκδικήσουν τις επιτυχίες τους στο ευρωπαϊκό αλλά και στο εσωτερικό μέτωπο, θα μπορούσαν να σπάσουν την παράδοση και να βγουν αυτοί νικητές από την τρίτη συγκυβέρνηση με τη Μέρκελ.